Gontowiec Podróżny BLOG

Niemcy mawiajÄ…, że koronki klockowe sÄ… królowymi robótek rÄ™cznych, ale w którym kraju pojawiÅ‚y siÄ™ jako pierwsze, tego chyba nikt nie wie na pewno. Wykonuje siÄ™ je rÄ™cznie przy pomocy podÅ‚użnych szpulek (kiedyÅ› wyÅ‚Ä…cznie drewnianych, dziÅ› już niekoniecznie) zwanych klockami. NawiniÄ™te na nie nici przeplata siÄ™ parami w specjalny sposób na szpilkach umieszczonych na równie specjalnej poduszce, do której przypiÄ™to wzór. Nie da siÄ™ usiąść do tego przeplatania ot tak, z marszu.

Miejsce pracy koronczarki, to najprawdziwszy warsztat, który wcale nie musi być identyczny z warsztatem innej koronczarki, klocki wyglÄ…dajÄ… niekiedy jak dzieÅ‚a sztuki, a wytwarzania tych nicianych cudeniek nie da siÄ™ nauczyć z książki czy gazety. Do tego jest potrzebny prawdziwy nauczyciel. WspóÅ‚czeÅ›nie mamy do dyspozycji internetowe samouczki, modnie nazywane tutorialami, ale dawniej trzeba byÅ‚o chodzić do szkoÅ‚y koronkarstwa. Warto też wiedzieć, że koronki dzielÄ… siÄ™ na maÅ‚oparkowe, wykonywane przy pomocy niewielkiej liczby par klocków i wieloparkowe, gdzie tych par może być i kilkaset.

W Tønder zaczÄ™to wytwarzać niciane cudeÅ„ka w XVI wieku, ale dopiero wiek XVIII okrzykniÄ™to w tym mieÅ›cie (i chyba nie tylko w nim) zÅ‚otym wiekiem koronki klockowej. Posiadanie ozdobionego niÄ… ubrania lub poÅ›cieli byÅ‚o symbolem statusu spoÅ‚ecznego. Przeplatania uczyÅ‚y siÄ™ już szeÅ›cioletnie dziewczynki, a charakterystyczny stukot klocków rozlegaÅ‚ siÄ™ w domach przez wiele godzin dziennie. W charakterze lupy oraz do wieczornego wzmocnienia Å›wiatÅ‚a Å›wiec używano szklanych kul wypeÅ‚nionych wodÄ…. Mawiano wtedy, że z 1 funta nici można zrobić koronkÄ™ wartÄ… 1 funt zÅ‚ota (funt ważyÅ‚ nieco mniej niż 0,5 kg).

Tønderkniplinger – koronki z Tønder chrakteryzujÄ…ce siÄ™ tiulowym spodem i roÅ›linnymi motywami – eksportowano do Niemiec, Norwegii, Holandii i wielu innych krajów. PoczÄ…tkowo ich posiadanie byÅ‚o luksusem zarezerwowanym wyÅ‚Ä…cznie dla czÅ‚onków duÅ„skiej rodziny królewskiej i znaczniejszej szlachty. Na przeÅ‚omie XVI/XVII w. niemal wyÅ‚Ä…cznym ich odbiorcÄ… byÅ‚ król Chrystian IV Oldenburg (to ten od zamków Frederiksborg w Hillerød i Rosenborg w Kopenhadze). DÅ‚ugo by opowiadać o dalszej historii rÄ™kodzieÅ‚a oraz o niemal przegranej walce z koronkÄ… maszynowÄ…, która pojawiÅ‚a siÄ™ w efekcie rewolucji przemysÅ‚owej i dziÄ™ki niej niciane cudeÅ„ka trafiÅ‚y dosÅ‚ownie pod strzechy. Historia tønderkniplinger ma jednak szczęśliwe zakoÅ„czenie. Ich wytwarzaniem wprawdzie zajmujÄ… siÄ™ już tylko prawdziwe pasjonatki, za to znajdziecie wÅ›ród nich koronowane gÅ‚owy, bo nawet królowa MaÅ‚gorzata II oddawaÅ‚a siÄ™ kiedyÅ› temu zajÄ™ciu i z powodzeniem mogÅ‚a demonstrować w salonie wÅ‚asnÄ… rozpoczÄ™tÄ… robótkÄ™ klockowÄ….

Jej Å›lubna sukienka (1967 r.) ozdobiona byÅ‚a koronkowym trenem z tønderkniplinger o charakterystycznym wzorze zwanym „Wielkim Sercem Danii”. Koronka wczeÅ›niej należaÅ‚a do jej babci, królowej Aleksandry, a później (w 2004 r.) zostaÅ‚a użyta do ozdobienia stroju Å›lubnego obecnej królowej Marii. To zresztÄ… nie koniec koronkowych historii, bowiem gdy na Å›wiat przyszÅ‚y w 2011 r. królewskie (wtedy jeszcze książęce) bliźniaki Wincenty i Józefina, pojawiÅ‚a siÄ™ konieczność uszycia dodatkowej sukienki do chrztu. MalutkÄ… księżniczkÄ™ ubrano wówczas w strój ozdobiony piÄ™knÄ… starÄ… koronkÄ… z Tønder pochodzÄ…cÄ… z osobistej kolekcji jej prababci, królowej Ingrid. CzapeczkÄ™ obszyto wspomnianym wyżej „Wielkim Sercem Danii” z trenu MaÅ‚gorzaty II. Sukienka chrzcielna maÅ‚ego ksiÄ™cia pochodziÅ‚a jeszcze z 1870 r. Uszyto jÄ… na chrzest jego prapradziadka Chrystiana X.

W co najmniej dwóch muzeach w Tønder można dziÅ› oglÄ…dać koronkowe wyroby i zabytkowe warsztaty koronkarek. Warto też przyjechać do miasta podczas organizowanego co trzy lata festiwalu koronczarskiego. Najbliższy Kniplinger og Kniplings Festival zaplanowano na 6-7.06.2025 r.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

Oni tu zostajÄ…

„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

200 lat dla pani Zofii

NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

To nie kwestia dobra czy zÅ‚a tylko odpowiedzialnoÅ›ci i wolnej woli. Zdejmujemy z naszych dzieci odpowiedzialność. Mówimy "to sÄ… dzieci wiÄ™ <czytaj dalej>

PiÄ™kna muzyka byÅ‚a w spektaklu. Cudownie zaÅ›piewana piosenka finaÅ‚owa. <czytaj dalej>

108tys
I durna dajÄ…ca efekt odwrotny kampania <czytaj dalej>

Dobrze! Bo wiele dobrych koncertów w tym sezonie.
Również w Sali Kameralnej. Także autorskie, naszych filharmoników. Wczoraj np. wystÄ™p dwà <czytaj dalej>

Jest tak bo zdurnieliÅ›my..... <czytaj dalej>