11 listopada ma być radosnym świętem. Powinniśmy unikać zadęcia i patosu. Trzeba pokazać światu, że potrafimy się cieszyć… Takie zdania padały z ust znanych i nieznanych, których od rana cytowały wszystkie polskie media.

W Święto Niepodległości w Gorzowie nie zaplanowano jednak niczego, co wykraczałoby poza utarty od lat schemat. Nie zapowiadało się na szczególną radość i brak zadęcia. Msza za ojczyznę, oficjalny przemarsz pod pomnik Piłsudskiego, złożenie kwiatów i jakiś koncert. Ot, pomysł powielany od lat.

W okolicach południa wyruszam więc na południe Polski. W poszukiwaniu atmosfery radości. Chcę zobaczyć to nasze świętowanie.

Mijam podgorzowskie wioski. Pusto. Na odcinku 30 km jakiś ciągnik wiezie obornik na pole, miejscowy sklepikarz wystawia dwa manekiny, zachęcając chyba do kupna świątecznej kreacji; młodzieniec w kapturze pcha taczkę z cegłami. Może chce budować barykady na swoją własną manifestację.

W Skwierzynie smutno. Przy głównej ulicy powiewają flagi, a jedyny tłum – którego się domyślam po liczbie samochodów – skryty w głębi cmentarza.

Odświętnie wyglądają tylko nasze drogowe budowy: opustoszałe, samotne, pozwalają dostrzec postęp prac toczących się tam od miesięcy. Nawet jestem zadziwiona, że jednak nikt tam nie pracuje. W końcu spieszymy się do Euro.

Jedyny świąteczny akcent odnajduję – a właściwie domyślam się go z informacji, jaką dostałam od rzecznika Kurii – w Paradyżu. Dwie wielkie biało-czerwone wiszące przy wjeździe i brak wolnego miejsca na parkingu świadczą o tym, że w seminarium trwa Dzień Otwartej Bramy. Licznie przybyli słuchają koncertu organowego i uczestniczą w mszy św. Potem wspólny posiłek, gry i zabawy dla dzieci oraz koncert zespołu seminaryjnego.

Trochę zaskakuje mnie pustka przy naszym największym pomyśle reklamowo-turystyczno-religijnym. Świebodziński Chrystus też nieświąteczny i raczej samotny.

Gdybym była obcym przybyszem, ani po 100, ani po 200 kilometrach nie domyśliłabym się, że w tym kraju trwa jakieś święto. Na 99 km przed Wrocławiem ciekawostka. Robotnicy układają nawierzchnię. Pracuje ciężki sprzęt, ruch samochodowy jest ręcznie kierowany. A więc jednak...

Tylko raz przemyka mi jakiś zielonogórsko-świąteczny Polak – w biało-czerwonej czapce i takim szaliku – który, trzymając się w wiadomym miejscu niczym Michael Jackson – podskakuje w kierunku przydrożnych zarośli. No tak, jedziemy na mecz Polska-Włochy.

Około 15.00 słońce pięknie świeci, ale gdyby nie kibice podążający do świątyni sportu, biało-czerwonych akcentów można by nie zauważyć.

Smutne i szare – mimo listopadowego słońca – to święto. „Gdzie ten patriotyzm? Gdzie ci szczęśliwi ludzie?” – pytam siebie samą. „Nawet meczu nie jesteśmy w stanie wygrać, więc z czego tu się cieszyć?”

Wrocław nie zawodzi. Około 17.00 na rynku coraz więcej ludzi. Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" z Centrum Doskonalenia Nauczycieli przygotował przy pomniku Aleksandra Fredry wystawę plenerową "10. Radosne Obchody Święta Niepodległości we Wrocławiu". Ale to nie ona ściąga tłumy. To zapowiadany Marsz Patriotów, który rusza spod Pręgierza.

Ma być manifestacją wszystkich Polaków, którzy chcą uczcić święto. Okazuje się mieszanką prawie wybuchową.

W tłumie trudno zorientować się, kto jest kim i o co mu chodzi. Poza narodowcami, są antyfaszyści, zwolennicy Porozumienia 11 listopada (mają pokazać, że Polska nie jest jednowymiarowa). To z ich strony padają pierwsze race i petardy w kierunku niosących transparent: „Patriotyzm nie równa się nacjonalizmowi” i skandujących „Precz z faszyzmem i rasizmem”.

Nie wiem już, czy setki, czy tysiące ludzi idzie wokół Rynku. Każda grupa coś krzyczy, każda skanduje inne hasła. „Bóg, honor i ojczyzna”, „Jedna Polska niepodległa” miesza się ze „sportowymi” okrzykami kibiców: „PZPN, PZPN, je…ć, je…ć PZPN” i chóralnymi pytaniami o orzełka na strojach naszej reprezentacji.

W pewnym momencie policja używa gazu łzawiącego. Szczelnym kordonem oddziela grupy młodych Polaków, by nie doszło do konfrontacji. To tu, to tam, słychać, że jest niebezpiecznie, że do Wrocławia przyjechali nacjonaliści z Niemiec, że skryli się w bocznych uliczkach i wyłapują pojedyncze osoby.

Około 18.00 powinno być po wszystkim, ale spora grupa ludzi z Narodowego Odrodzenia Polski przenosi się pod Operę na ul. Świdnicką. Tam są już ich przeciwnicy. Wszyscy wyczekują. Atmosfera jest gęsta. Co chwilę z innej strony miasta słychać karetki. Przejeżdża straż na sygnale. Ktoś krzyczy „TVN potrzebuje prowokacji! TVN potrzebuje prowokacji!” Tylko „Kniaź Igor” spogląda na to wszystko ze spokojem, choć sytuacja wygląda groźnie.

Nad całym tym świątecznym zamieszaniem czuwają zastępy policji, która zamyka szczelnym kordonem przeciwne frakcje i powoli wyprowadza manifestujących. Ludzie spieszą na mecz Polska-Włochy.

Po bratersku, z ziemi włoskiej, dostajemy łupnia.

Moje 300 kilometrów święta niepodległości dobiega końca. Czy było radosne???

Tekst i foto Hanna Kaup

Więcej zdjęć w galerii eGo FOTO

http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2011-11-12_11.11.11_1,

http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2011-11-12_11.11.11_3,