DziÅ› drugi lutego. Åšwiatowy DzieÅ„ MokradeÅ‚. Obchodzimy go na pamiÄ…tkÄ™ podpisania w 1971 r. Konwencji Ramsarskiej, miÄ™dzynarodowego traktatu o ochronie obszarów wodno-bÅ‚otnych. Jego tegoroczna myÅ›l przewodnia brzmi: „MokradÅ‚a i dobrostan czÅ‚owieka”, a Tøndermarsken, o którym wczoraj wspominaÅ‚am, idealnie siÄ™ w to hasÅ‚o wpisuje. Chroni ludzi przed falami sztormowymi, które kiedyÅ› niszczyÅ‚y te tereny.
Nie wiem, czy Tøndermarsken jest faktycznie najwiÄ™kszym obszarem bagiennym w Danii, bo nie znam wszystkich pozostaÅ‚ych, ale bez wÄ…tpienia jest jednym z najciekawszych. ZaryzykujÄ™ nawet stwierdzenie, że jednym z najbardziej ekscytujÄ…cych chronionych obszarów przyrodniczych w tym kraju. Szukajcie go w poÅ‚udniowo-zachodniej Jutlandii, bezpoÅ›rednio przy Morzu Wattowym i tuż przy granicy z Niemcami.
Wytyczono tam 54-kilometrowy szlak bagienny (Marskstien) oraz osiem krótszych tras turystycznych w ksztaÅ‚cie pÄ™tli. MajÄ… od 2,7 km do 12 km dÅ‚ugoÅ›ci i każda z nich prowadzi przez jednÄ… z czterech poÅ‚ożonych na skraju bagien miejscowoÅ›ci: Tønder, Møgeltønder, Højer lub Rudbøl. Tam najlepiej rozpoczynać i koÅ„czyć spacer. W zależnoÅ›ci od dÅ‚ugoÅ›ci, szlaki zostaÅ‚y oznaczone kolorami: zielonym, niebieskim, czerwonym lub czarnym. Zielone sÄ… najkrótsze, czarne – najdÅ‚uższe. Na mapce można zobaczyć, że teren poprzecinany jest bardzo gÄ™stÄ… siateczkÄ… kanaÅ‚ów i kanalików. Dobre nieprzemakajÄ…ce obuwie oraz kurtka przeciwwiatrowa to konieczne wyposażenie eksploratorów. Warto też zabrać ze sobÄ… broszurkÄ™ do oznaczania zióÅ‚ (dostÄ™pne w punktach informacyjnych) i pÅ‚ócienny woreczek, bowiem turyÅ›ci zachÄ™cani sÄ… do ich zbierania.
W Tøndermarsken nie ma sezonu turystycznego. Można tu wÄ™drować przez caÅ‚y rok i naprawdÄ™ warto, bo to jeden z najbogatszych w ptactwo terenów. Miliony skrzydlatych goÅ›ci robiÄ… tu sobie przystanek w drodze z lub do Afryki, a hitem wiosny i jesieni jest Sort Sol, czyli Czarne SÅ‚oÅ„ce. TworzÄ… je ogromne stada szpaków nocujÄ…cych w trzcinowiskach. Ich cowieczornym rytuaÅ‚em sÄ… synchroniczne przeloty z miejsca na miejsce w fantazyjnych formacjach wyglÄ…dajÄ…cych jak jeden drgajÄ…cy organizm. Dlaczego to robiÄ…? Z obawy przed atakiem drapieżnych ptaków. Im wiÄ™cej szpaków wiruje w powietrzu jednoczeÅ›nie, tym mniejsze ryzyko, że któryÅ› z nich zostanie upolowany przez jastrzÄ™bia czy sokoÅ‚a. OdwiedzaliÅ›my ten obszar kilkakrotnie, jednak nigdy w porze najbardziej spektakularnych widowisk, dlatego nie mamy wÅ‚asnych nagraÅ„ tego zjawiska. Sort Sol możecie zobaczyć tutaj
https://www.youtube.com/watch?v=8bU8oitpyDE.
Marskstien (szlak bagienny) jest tak poprowadzony, żeby umożliwić bezpieczne dotarcie do wszystkich interesujÄ…cych zakamarków, nawet tych sprawiajÄ…cych wrażenie niedostÄ™pnych. W kilku miejscach można zobaczyć kolumny sztormowe z zaznaczonymi na nich poziomami katastrofalnych, na szczęście już historycznych powodzi, wywoÅ‚ywanych przez gwaÅ‚towne wtargniÄ™cia ogromnych mas wody. Teraz o bezpieczeÅ„stwo dba skomplikowany nawadniajÄ…co-odwadniajÄ…cy system waÅ‚ów, Å›luz, przepompowani i wrót sztormowych (do nich także siÄ™ dociera). DziÄ™ki niemu latem pola sÄ… nawadniane, a zimÄ… osuszane.
Oprócz bogactwa skrzydlatych gatunków, spotyka siÄ™ tu liczne stada owiec przyglÄ…dajÄ…cych siÄ™ turystom z wyraźnym zainteresowaniem. Miejscowi mawiajÄ…, że wÄ™drówka po Tøndermarsken jest Å›wietnym sposobem na „rozciÄ…ganie oczu” (stretching wzroku). Pozwala im (oczom) na chwilÄ™ siÄ™ zatrzymać, a myÅ›lom odlecieć.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>