Alentejo to prawdziwe zagłębie megalitów. Co i raz napotykaliśmy po drodze tabliczki wskazujące drogę do kolejnych antas (anta to portugalska nazwa dolmenu, czyli jednokomorowego grobowca megalitycznego). Gdybyśmy za każdym razem zjeżdżali z trasy, może i do dziś plątalibyśmy się po tamtejszych montados de sobro (zagajnikach dębów korkowych).
Antas do Olival da Pêga stały jednak nie wśród dębów, a pośród gaju oliwnego, który również wyglądał na wiekowy. Drzewa oliwne rosną powoli, pełną dojrzałość zyskując między 35 a 150 rokiem życia, ale przecież potrafią osiągnąć i 2000 lat. W porównaniu z megalitami to jednak wiek niemowlęcy. Dolmeny z okolic wioski Telheiro nad rzeką Pêga datowane są na lata 3500-3000 p.n.e. Patrząc na te kilka ustawionych pionowo głazów przykrytych kolejnym płaskim, jeszcze większym kamieniem, trudno sobie wyobrazić, że to zaledwie fragment większej całości.
Wyodrębniono tam dwie, oddalone od siebie o 300 m budowle – Anta (dolmen) 1 i Anta 2. Duża liczba fragmentów ceramiki, kościanych figurek, koralików, naszyjników i innych przedmiotów odkrytych w trakcie wykopalisk wskazuje, że obie konstrukcje używane były przez dłuższy czas. W każdej z nich pochowano ponad 100 osób. Sterty powalonych kamieni strzeżonych zazdrośnie przez leciwe, kostropate oliwki zdają się mówić, że dwa dolmeny mogą być zaledwie częścią sporego kompleksu grobowego, jednak aby to potwierdzić potrzebne są kolejne wykopaliska.
Przy wjeździe do miejscowości Reguengos de Monsaraz natknęliśmy się na jeszcze jedno kamienne dziwo, tym razem nie megalit (chociaż niektórzy mówią, że to menhir), a granitową wychodnię, udatnie naśladującą swym kształtem grzyba podobnego do kurki. Wychodnia to miejsce w terenie, w którym jakaś skała lub warstwa skał wychodzi na powierzchnię ziemi.
Tutaj granit wyszedł na wysokość 5 m. Obwód tego tworu wynosi 3,5 m u podstawy, a w górnej części już 7 m. Jego powierzchnia pokryta jest szeregiem wgłębień i elementów graficznych o nieznanym znaczeniu, ale powszechnych w czasach, w których żyli budowniczowie megalitów. Na płaskim wierzchołku leży mnóstwo małych kamyczków. Z tablicy informacyjnej można wyczytać, że to ciągle kontynuowany zwyczaj nawiązujący do starożytnych rytuałów płodności.
Kamienny grzyb nosi nazwę Rocha dos Namorados (Walentynkowa Skała, Kamienny Grzyb, Skała Miłości, Skała Zakochanych). W Poniedziałek Wielkanocny przychodzą tu niezamężne dziewczęta i odwróciwszy się do Grzyba plecami, lewą ręką przez prawy bark rzucają w jego kierunku kamyczki. Jeżeli te zatrzymają się na szczycie, dziewczę na pewno szybko wyjdzie za mąż, jeżeli jednak kamyk spadnie, następną próbę można podjąć dopiero za rok.
„Nic w starożytnej historii człowieka nie jest bardziej interesujące niż te pomniki, jednocześnie niepoprawnie wspaniałe i tajemniczo proste, które znamy jako megality. Mogą to być po prostu pionowo ustawione kamienie, pojedyncze menhiry, kromlechy zaaranżowane w okrąg lub sztuczne jaskinie, utworzone przez horyzontalne umieszczenie płaskich kamieni na stojących pionowo podporach. Dolmeny lub zadaszone przejścia były zwykle zakopywane pod masami ziemi lub kamieni i przypominały do złudzenia kurhany; wszystkie je łączy jedna idea, a mianowicie powstały z surowych kamiennych bloków w wyniku pracy ludzkich rąk”. (Jean-François-Albert du Pouget „Megalithic Monuments in Spain and Portugal” 1887).
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Oni tu zostają
„Zostaję!” to hasło nowej kampanii promującej Gorzów, która ma zwrócić uwagę na zalety naszego miasta, dzięki którym jest ono doskonałym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
Nieczęsto zdarza się, aby tradycyjnie śpiewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeń na lat „dwieście”. Tak właśnie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ...
<czytaj dalej>