Taka przydrożna ciekawostka ze Szwecji. Zwykły parking przy drodze, tylko tym razem nie tej najboczniejszej z bocznych, a przy E6 będącej fragmentem transskandynawskiej trasy rozpoczynającej swój bieg w szwedzkim Trelleborgu nad Bałtykiem i ciągnącej przez Szwecję oraz Norwegię aż do Kirkenes nad Morzem Barentsa, tuż przy granicy z Rosją (jakieś 100 km od Murmańska).
Rzadko jeździmy trasami szybkiego ruchu (E6 na sporej długości jest nawet autostradą), tylko wtedy, kiedy bardzo nam się spieszy, albo nie ma innego wyjścia. Decydując się na krótki wypad do Norwegii, postanowiliśmy dojechać nią w pobliże granicy i tak trafiliśmy na Rastplats Femstenaberg.
Miejsce odpoczynku nazwane Femstenaberg położone jest pomiędzy Tanum a Strömstad. To ładnie i wygodnie zagospodarowany teren, z fajnym widokiem na okolicę, z placem zabaw dla dzieci, stołami piknikowymi, ławkami widokowymi ustawionymi na skałkach i oczywiście z czystymi toaletami, ale nam spodobał się najbardziej fakt, że wyeksponowano na nim odkryte podczas budowy drogi w 2009 r. znalezisko paleontologiczne. Jest nim znaleziony w błocie kilkaset metrów stąd szkielet 20-metrowego wieloryba grenlandzkiego, którego wiek określono na 14.000 lat, a więc pod koniec epoki lodowcowej, kiedy poziom morza był o 162 m wyższy niż obecnie. Kiedy wieloryb zdechł, opadła na dno na głębokości 90 m (koparka odkopała go na wysokości 72 m n.p.m.).
Szwedzki zarząd dróg uznał, że interesujące będzie pokazanie znaleziska osobom odpoczywającym na budowanym właśnie parkingu i tak powstała strefa wypoczynku z gablotą, w której szkielet prehistorycznego olbrzyma prehistorycznego olbrzyma pieczołowicie ułożono na podłożu z kamieni morskich i muszli małży oraz ustawiono pod dachem szereg tablic wypełnionych mnóstwem ciekawych informacji i kolorowych zdjęć.
Można tam poczytać o historii terenu, zobaczyć jak wyglądała linia wybrzeża podczas epoki lodowcowej, dowiedzieć się więcej o Parku Narodowym Kosterhavet i wielorybach grenlandzkich, które nadal dopływają do brzegów Bohuslänu. Oglądaliśmy to wszystko z wielkim zaciekawieniem i –nie da się ukryć – z zazdrością, że Szwedzi potrafią, i że moglibyśmy się od nich wiele nauczyć. Od lat marzy mi się, by w pobliżu miejsca znalezienia w 2016 r. szkieletu pradziejowego nosorożca stanęła bodaj jakaś tablica z jego wizerunkiem.
Nosorożca nazwanego pieszczotliwie Stefanią (od łacińskiej nazwy Stephanorhinus kirchbergensis) odkryto przypadkowo podczas budowy S3, niemal tuż przed oddaniem do użytku drugiej nitki obwodnicy Gorzowa. Pospieszną ewakuacją znaleziska zajęli się naukowcy z Dolnośląskiego Oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego. Zdążyli wydobyć ok.120 kości, czyli 85% kompletnego szkieletu.
Odkrycie okazało się unikatowe, bo to pierwszy tak dobrze zachowany i niemal kompletny szkielet tego nosorożca, w dodatku znaleziony in situ, czyli dokładnie w miejscu swojej śmierci, w osadach kopalnego jeziora sprzed 110 000 lat. Dotychczas w Europie odkryto zaledwie pojedyncze zęby lub kości. Nosorożec Gorzowski został w naszym mieście upamiętniony muralem, co roku też odbywają się Spotkania ze Stefanią, na których naukowcy z Wrocławia przedstawiają aktualny stan badań nad szkieletem, a nam jest żal, że ciągle tak mało osób wie o tym niezwykłym znalezisku. Przecież przy tej podgorzowskiej obwodnicy też mamy MOP (miejsce odpoczynku podróżnych) oddalony o kilkaset metrów od miejsca znalezienia Stefanii. Tam również mogłyby stanąć stosowne tablice, bo o jakiejś rekonstrukcji szkieletu nawet nie marzymy.
Warto wiedzieć:
– wieloryby grenlandzkie są dziś drugimi pod względem wagi zwierzętami świata (po płetwalu błękitnym) i mogą ważyć nawet 100 ton. Są najdłużej żyjącymi ssakami (150-200 lat) i ze względu na ich długowieczność uważa się, że samice wala grenlandzkiego przechodzą menopauzę.
– Park Narodowy Kosterhavet jest najmłodszym (2009) i jedynym w Szwecji morskim parkiem narodowym obejmującym archipelag Koster (najdalej na zachód wysunięte wyspy w tym kraju) i wody głębokowodnego Kosterfjord (w pobliżu miejscowości Strömstad). Jego obszar przekracza 40 000 ha, z czego 38 600 ha stanowi morze. W Kosterhavet znajduje się jedyna w Szwecji rafa koralowa, występują tam m.in. foki, krewetki i homary.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
W sprawie granicy polsko-niemieckiej
Publikujemy list marszałka województwa lubuskiego Marcina Jabłońskiego do minister spraw wewnętrznych RFN.
Pani
Nancy Faeser
Minister Spraw Wewnętrznych
Republiki Federalnej Niemiec
Szanowna Pani Minister,
Województwo Lubuskie ...
<czytaj dalej>Nowy szynobus
– Wiążemy z tym pojazdem wielkie nadzieje z poprawą jakości i stabilności połączeń kolejowych, zwłaszcza tutaj, na północy województwa – ...
<czytaj dalej>Bezrobocie bez zmian
Pod koniec ubiegłego roku stopa bezrobocia w Gorzowie była taka sama jak pod koniec 2023 roku i wynosiła 2,4% – ...
<czytaj dalej>Nie daj się oszukać
Uwaga! Oszuści podszywają się pod Krajową Administrację Skarbową.
Ostrzegamy przed fałszywymi e-mailami, których autorzy podszywają się pod Krajową Administrację Skarbową.
Wiadomości wysyłane ...
<czytaj dalej>