
Å»e Idanha-A-Velha jest bardzo starÄ… miejscowoÅ›ciÄ…, to naprawdÄ™ widać, jednak dziÅ› to tylko senna wioseczka o wyjÄ…tkowym klimacie, natomiast kiedyÅ›… kiedyÅ› to byÅ‚o miejsce o znaczeniu ponadregionalnym. Pod skromnÄ… szatÄ… kryjÄ… siÄ™ ruiny miasta o dÅ‚ugiej historii, najdÅ‚uższej wÅ›ród obiektów na Szlaku Wiosek Historycznych (Aldeias Históricas de Portugal). Podczas gdy teraz jest tu ok. 70 staÅ‚ych mieszkaÅ„ców, to na poczÄ…tku naszej ery byÅ‚o ich tysiÄ…ce. Pierwszy czÅ‚on nazwy – Idanha – jest nawiÄ…zaniem do brzmienia historycznego, drugi – „a velha” – to po prostu „stara”, w odróżnieniu od „nowej”, odlegÅ‚ej o niecaÅ‚e 20 km i zaÅ‚ożonej ok. X w. Idanha-a-Nova.
Jeżeli wierzyć legendom, to urodziÅ‚ siÄ™ tutaj wizygocki król Wamba (przed 633 r. i zmarÅ‚y ok. 688 r.). IdanhÄ™ nazywano wtedy EgitâniÄ…. WczeÅ›niej znajdowaÅ‚o siÄ™ tu zaÅ‚ożone przez Rzymian w I w. p.n.e. starożytne miasto Igaeditania (stolica regionu Igaeditanorum), po którym tu i ówdzie zachowaÅ‚y siÄ™ do naszych czasów mniej lub bardziej widoczne pozostaÅ‚oÅ›ci, m.in.: imponujÄ…ca Brama PóÅ‚nocna, fragmenty murów miejskich, most na rzece Pônsul, pozostaÅ‚oÅ›ci Å‚aźni publicznej, zaÅ‚ożenia wielu domów, które – choć nadbudowane w późniejszych wiekach przez przedstawicieli kolejnych mieszkajÄ…cych tu nacji – to jednak nadal sÄ… wyraźnie widoczne.
Rzymian zastÄ…pili Swebowie (jedno z plemion germaÅ„skich), a w VI w. n.e. Wizygoci i wówczas utworzono diecezjÄ™ Egitânia (Egitanea). Tak samo nazwano miasto i ulokowano tu siedzibÄ™ biskupiÄ…. Znanych z imienia jest co najmniej dziewiÄ™ciu biskupów, a Igreja de Santa Maria zwana Sé Catedral, to prawdopodobnie pierwsza wizygocka katedra na PóÅ‚wyspie Iberyjskim. Zbudowano jÄ… na ruinach z czasów Swebów. Z tych czasów zachowaÅ‚y siÄ™ również dwa baptysteria.
W VIII w. IdanhÄ™ przejÄ™li muzuÅ‚manie, zmieniajÄ…c jej nazwÄ™ na Idânia. Po rekonkwiÅ›cie osiedli tu templariusze. Do dziÅ› stoi wieża ich zamku wybudowanego w 1245 r. (data widoczna na tympanonie) na ruinach rzymskiej Å›wiÄ…tyni Jowisza.
DÅ‚ugo jeszcze można wymieniać poszczególne zabytki, ale najlepiej tam po prostu pojechać, ponieważ to, co zobaczy siÄ™ na wÅ‚asne oczy, jest najcenniejsze. Na nas Idanha-aVela zrobiÅ‚a ogromne wrażenie. MaÅ‚a wioseczka, po której najlepiej wÄ™drować pieszo, bo to zupeÅ‚nie, jakbyÅ›cie spacerowali po muzealnych salach. Wystarczy dodać, że to wÅ‚aÅ›nie tutaj znajduje siÄ™ najwiÄ™ksza w Portugalii, a niektórzy mówiÄ…, że w caÅ‚ej Europie kolekcja rzymskich epigrafów (wykutych w kamieniu napisów).
Niewielu mieszkaÅ„ców, sporo rosnÄ…cych przy domach malw, trochÄ™ róż, dużo kotów i wojownicze bociany na dachu starego koÅ›cioÅ‚a (Igreja Matriz), które na Å›mierć i życie tÅ‚ukÅ‚y siÄ™ o gniazdo. Kamienne Å›ciany, kamienne ulice, pelourinho, czyli szesnastowieczny prÄ™gierz przypominajÄ…cy kapliczkÄ™, metalowe Å‚aÅ„cuszki zawieszone w otwartych drzwiach dla ochrony przed muchami, ogromne fotografie mieszkaÅ„ców na niektórych Å›cianach, a na placu przy wjeździe do miejscowoÅ›ci jakiÅ› kiermasz z rÄ™kodzieÅ‚em i lokalnymi produktami. Niezapomniany klimat.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Coraz bliżej święta
Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest gÅ‚ównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko Å›wiÄ…t”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ...
<czytaj dalej>ChcÄ… nowego porozumienia paradyskiego
Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i wspóÅ‚organizatorem ...
<czytaj dalej>Uzasadnienie inicjatywy obywatelskiej
Publikujemy UZASADNIENIE INICJATYWY OBYWATELSKIEJ na rzecz skrócenia urzÄ™dowej nazwy miasta Gorzów Wielkopolski i przywrócenia jej historycznego polskiego brzmienia – GORZÓW.
WSTĘP
tylko ...
<czytaj dalej>Petycja
Szanowny Panie Prezydencie,
powstała petycja dotycząca likwidacji podziemnego przejścia dla pieszych przez ulicę Piłsudskiego. Ja chciałabym się przyłączyć do tej inicjatywy, ...
<czytaj dalej>