Gontowiec Podróżny BLOG

Za sprawą św. Tomasza z Akwinu siódmy marca należy do dni posiadających dedykowane sobie przysłowia. Może się to wydawać dziwne, bowiem tego akurat świętego wspominaliśmy już 28 stycznia, jednak wszystko da się wyjaśnić przeprowadzoną w 1969 r. reformą kalendarza liturgicznego. Tomaszowe święto przeniesiono wówczas w dogodniejszy celebracjom czas, gdyż termin marcowy, obchodzony dies natalis, niemal zawsze wypadał w okresie wielkopostnym. Warto tutaj dodać, że chociaż termin „dies natalis” oznacza dzień narodzin, w przypadku świętych dotyczył dnia ich śmierci, rozumianego jako „narodzenie do życia wiecznego”. Św. Tomasz z Akwinu zmarł 7.03.1274 r.

Przesunięcie terminu w kalendarzu jest sprawą banalnie prostą. Z przysłowiami taka sztuczka już nie zawsze wychodzi. Te, w których do głosu dochodzi meteorologia ludowa, cytowane być muszą w pierwotnej dacie:
- „Na święty Tomasz dzień się z nocą sili. Mniej nocy, więcej dnia będzie już po chwili” (tego nijak nie da się dopasować do 28 stycznia),
- „Jaka pogoda Tomaszowa, taka będzie i majowa” też dotyczyło obserwacji prowadzonych w marcu, nie w styczniu.

Trzy pozostałe porzekadła nawiązują do zwyczajów wielkopostnych, a ten – jak wiadomo – w styczniu się nie zdarza:
„Na św. Tomasza gotuje się w garnku kasza”,
„Mawiał św. Tomasz: jedz doma co masz, a u ludzi coć dadzą”,
„Dla św. Tomka zostanie się kromka”.

Przesuwanie utartych terminów potrafi nieźle namieszać i w życiu codziennym. Dziś coraz rzadziej praktykuje się uroczyste obchodzenie imienin, ale w stosunku do najstarszych członków rodu robi się wyjątki. Co stanie się, gdy babci, mamie lub dziadkowi przyjdzie do głowy przeniesienie własnych imienin, np. z 20 października na 18 września? Moja mama właśnie tak zrobiła, wychodząc z założenia, że powinno się świętować imieniny najbliższe swojej dacie urodzenia. Szkopuł w tym, że czekała z tą decyzją ponad 70 lat, a wybrana przez nią data, wcale nie była tą najbliższą. Mama miała na imię Irena i na świat przyszła w rocznicę bitwy pod Grunwaldem, czyli 15 lipca. Najbliższe imieniny wypadały więc 9 sierpnia, potem 14 sierpnia, 18 września, 20 września i dopiero na ostatnim miejscu były te, które sobie zakodowaliśmy – 20 października. Mama, wybrawszy sobie 18 września, dzwoniła tego dnia z zaproszeniem na kawę, a my, wpadając w przelocie, stawaliśmy nagle zdezorientowani przy obsadzonym wiekowymi ciotkami stole i dopiero wtedy zapalała się w głowie czerwona lampka „Masz babo placek! Imieniny Ireny”… solenizantka miała niezły ubaw. Ciotki też.

Skoro przy imieninach jesteśmy, nie od rzeczy będzie wspomnieć o dzisiejszym Dniu Imion Niepowtarzalnych. Z pewnością pamiętacie scenę z kultowej komedii „Miś”, w której węglarz postanowił nadać córce imię Tradycja, chociaż „zasadniczo i pobieżnie” będą nazywać ją Marysią. Mnie najbardziej utkwiła w głowie dziewczyna o imieniu Stalina, którą spotkałam jeszcze w podstawówce na którymś z wyższych etapów olimpiady geograficznej. To było wiele lat po śmierci Józefa Wisarionowicza, dlatego tak zaskakująco wybrzmiało. Miałam też koleżankę o imieniu Lennora, nie miałam jednak pojęcia, że i to imię miało komunistyczny podtekst. Po prostu było skrótowcem od „Lenin nasze orużje”(Lenin nasza broń).

Fanatyczni zwolennicy komunizmu unieszczęśliwiali swoich potomków niewiarygodnymi wprost imionami. Podam tylko kilka przykładów i proponuję, byście je spróbowali rozszyfrować, a ja na końcu postu podam właściwe rozwiązanie. Zaczniemy od panów, w kolejności alfabetycznej: Arwil, Dołoniegram, Kukucapoł, Lestak, Mels. A teraz kolej na panie: Dazdrapierma, Jaateja, Żeldora. Co ciekawe, komuniści dorobili też ideologię do istniejących już imion, takich jak Gertruda, Łucja i Renata.

Fanów świąt kulinarnych ucieszy z pewnością dzisiejszy Dzień Płatków Śniadaniowych, wynalezionych przypadkowo w 1895 r. przez Johna Harveya Kelloga. W rocznicę uzyskania przez Alexandra Grahama Bella patentu na telefon (7.03.1876) obchodzimy Dzień Bella, a poza tym warto wiedzieć, że dokładnie 1702 lata temu (7.03.321) rzymski cesarz Konstantyn I Wielki wydał edykt ustanawiający niedzielę dniem wolnym od pracy, skracając jednocześnie tydzień z ośmiodniowego do dni siedmiu.

No i nadszedł czas na wyjaśnienie komunistycznych skrótowców:

• Arwil jest skrótowcem od Armii Włodzimierza Iljicza Lenina,
• Dołoniegram od „dołoj niegramotnost’” = precz z analfabetyzmem,
• Kukucapoł od słynnego sloganu przypisywanego Chruszczowowi „Kukuruza carica poliej” = kukurydza królowa pól,
• Lestak od Lenin, Stalin, komunizm,
• Mels to zbitek pierwszych liter określających ideologów komunizmu (Marks, Engels, Lenin, Stalin),
• Dazdrapierma to skrótowiec hasła „Da zdrastwujet pierwoje maja” = Niech się święci pierwszy maja,
• Żeldora jest pochwałą dla rozwijającej się komunikacji kolejowej („Żeleznaja doroga” = kolej).

A co z Gertrudą, Łucją i Renatą? Zostały przez komunistów przysposobione, ponieważ Gertruda pasowała im na bohaterkę pracy (po rosyjsku „gieroina truda”), Łucję potraktowano jako końcówkę słowa rewolucja, a Renatę uznano za skrótowiec od rewolucja, nauka i trud.

Z pewnością zauważyliście, że okrągły jak patelnia księżyc już wczoraj oświetlał wieczorne drogi. Chociaż wydaje się to niemożliwe, dziś będzie jeszcze okrąglejszy i pokaże się już mniej więcej kwadrans przed osiemnastą, jeżeli chmury mu pozwolą. Póki co mamy mroźną mgłę, która również utrudnia obserwacje, więc w załączeniu jedna z wcześniejszych fotek magnetycznej pełni. Tę dzisiejszą nazywają Pełnią Robaczego (lub Kruczego) Księżyca.


Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

200 lat dla pani Zofii

Nieczęsto zdarza się, aby tradycyjnie śpiewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeń na lat „dwieście”. Tak właśnie ... <czytaj dalej>

Oni tu zostają

„Zostaję!” to hasło nowej kampanii promującej Gorzów, która ma zwrócić uwagę na zalety naszego miasta, dzięki którym jest ono doskonałym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia. Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Zlikwiduje się wszelkie dyktaty i nakazy unijne, cofnie się unijne imunitety, bo za dużo zasłaniają. Generalnie unia przestanie mieć cokowliek <czytaj dalej>

Jedni mówią , że życie zaczyna się po "pięćdziesiątce", a inni że dopiero po drugiej.
Wszystkiego dobrego Pani Zofio ... <czytaj dalej>

Język taki a nie inny dla podkreślenia bezsilności. Mam dokładnie takie samo zdanie. Zakleilismy się w skorupie narodowej martylologii i nie wyle <czytaj dalej>

Jeżeli zapotrzebowanie na takie odruchy "narodowościowe" rośnie, znaczy że w społeczeństwie coś się psuje. Staje się sfrustrowane, <czytaj dalej>

Gumofilce na traktory i do Warszawy. Żoliborz wam pomoże. <czytaj dalej>