2 września. Po wczorajszym natłoku przysłów, dziś cisza. Najzwyklejszy piątek pod słońcem do tego stopnia postanowił się nie wyróżniać, że nawet w kalendarzu świąt nietypowych trudno coś na jego temat wygrzebać. Kalendarz napojów wyskokowych milczy również, jedynie w kulinarnym doszperałam się Dnia Jagodowych Sorbetów i to z sympatyczną historią o jego powstaniu.
Wspomina się w niej Francisa Wiliama Eppersona, który jako 11-letni chłopiec wynalazł sorbetowe lody na patyku. Rzecz działa się w 1905 r. a wynalazek był oczywiście przypadkowy – mały Frank zostawił po prostu na noc na dworze jagodowy koktajl z zanurzonym w nim patyczkiem do mieszania. Dalej historia staje się mniej oczywista, ponieważ napój zamarzł, więc albo wrzesień tamtego roku był wyjątkowo mroźny, albo po prostu rzecz działa się w innym, zdecydowanie zimniejszym czasie, niemniej cytowana jest pod dzisiejszą datą. W każdym razie Frank o swoim wynalazku nie zapomniał i 17 lat później wprowadził na rynek „mrożony sok owocowy na patyku”, w 1924 r. go opatentował, a 1929 r. sprzedał swój patent nowojorskiej firmie.
Szukając ciekawostek o dzisiejszym dniu, zatrzymałam się na jednym z solenizantów, Absalonie. Imię to bardziej znane jest w formie Axel, ale ja lubię tę mniej popularną. Kojarzy mi się ze średniowiecznym duńskim biskupem, opowieściami tamtejszego dziejopisarza Saxo Grammatikusa i… Szczecinem. Biskup – jak to w tamtych czasach bywało, był wziętym politykiem i przez czas pewien nawet osobiście swoim krajem władał (w imieniu małoletniego Kanuta VI). Poza tym z toporem u boku współorganizował i osobiście brał udział w wielu morskich wyprawach.
Według Grammatikusa, to Absalon własnoręcznie obalił posąg Świętowita w Arkonie (na Rugii), a także uczestniczył w oblężeniu Szczecina w 1173 r. Do grodu miał się dostać okrężną drogą, przez jezioro Dąbie i rzekę łączącą je z Odrą, która na pamiątkę tegoż wydarzenia po dziś dzień nazywa się Duńczycą. Obecnie, po wielu XIX-wiecznych przebudowach i zmianach biegu, Duńczyca jest częścią tzw. akwatorium portu morskiego w Szczecinie.
Warto przy okazji zacytować fragmencik „Gesta Danorum” („Czyny Duńczyków"), w którym Saxo Grammatikus napisał, co następuje: „Szczecin jest z dala widoczny dzięki wysoko wznoszącemu się wałowi, umocniony jest zarówno z natury, jak i przez sztuczne obwarowania, tak że może uchodzić za prawie nie do zdobycia. Stąd weszło w zwyczaj przysłowie, że ci, którzy na próżno się chełpią, iż są bezpieczni, nie mają ku swojej obronie umocnień Szczecina".
Na fotografii jeden z najbardziej znanych duńskich kościołów znajdujący się w Fjenneslev (środkowa Zelandia). Odwiedziliśmy go specjalnie po przeczytaniu legendy o jego powstaniu. Fundatorem romańskiej świątyni był jarl Asser Rig, który wyruszając na wojnę, pozostawił rozpoczętą budowę. Miała ją nadzorować ciężarna żona Assera – Inge. Jarl miał tylko jedną prośbę „Miła moja, jeśli dasz mi syna, zbuduj kościół z wieżą, jeśli dasz mi córkę, zwieńcz go iglicą”. Jakież było jego zdziwienie, kiedy wracając do domu, zobaczył w oddali dwie wieże. Inge powitała go, trzymając przy piersi bliźnięta: Absalona i Esberna Snare. Tyle legenda, tak naprawdę braci dzieliła większa różnica wieku, a wieże powstały nieco później niż sam kościół, datowany na 1130 r.
Esbern Snare także zrobił karierę. Do dziś można oglądać ufundowany przez niego kościół w również przezeń założonym Kalundborgu. Absalon z kolei uważany jest za założyciela Kopenhagi.
Na zdjęciu słynna świątynia w Fjenneslev, a na zakończenie dzisiejszej opowieści wrześniowe przysłowie: „Gdy wrzesień z pogodą się zaczyna, zwykle przez miesiąc pogoda trzyma”.
Tekst i foto Maria Gonta
UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami
80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”.
W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ...
<czytaj dalej>Remont schodów
Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń.
Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ...
<czytaj dalej>Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>Przebudują Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>