28 czerwca. Na dzisiaj zapowiadano dla naszego terenu ochłodzenie. <czytaj dalej>

27 czerwca. Jest tak gorąco, że nasze własne gaje pomarańczowe wydają się coraz bardziej realne. <czytaj dalej>

26 czerwca. Jak na letnie upały przystało, obchodzimy dzisiaj Międzynarodowy Dzień Chłodnictwa, jednak u podstaw utworzenia święta nie leżała chęć ochłodzenia nas (choćby tylko w naszej wyobraźni). <czytaj dalej>

25 czerwca. „Jaki dzień Doroty, takie w polu roboty” proszę państwa. A w polu roboty huk się szykuje, więc i przysłowia muszą mieć na ten temat coś do powiedzenia. <czytaj dalej>

Taki dzień najlepiej zacząć jak u Moneta – śniadaniem na trawie. Dlaczego? Po pierwsze jest sobota, po drugie – trwa długi weekend, a po trzecie i najważniejsze – 18 czerwca ogłoszono kiedyś Światowym Dniem Pikników. <czytaj dalej>

17 czerwca to w kalendarzach kulinarnych Dzień Jedzenia Warzyw. <czytaj dalej>

• „Gdy na Boże Ciało deszcz bywa, pada zwykle w pierwsze żniwa”,
• „Dzień Bożego Ciała pogodny, dobry urodzaj niezawodny”
• „Święto Bożego Ciała jasne dobry rok znaczy”,
• „Boże Ciało żytka zakściało” (zakściało = gwarowe: zechciało, zapragnęło),
• „Na Boże Ciało siej proso śmiało”,
• "Po Bożym Ciele siej tatarkę śmiele”,
• „Po Bożym Ciele można pszenicę zaorać śmiele” (oczywiście tylko wtedy, kiedy jest bardzo licha, bo i tak nic już z niej nie będzie).

• położone w rogach stodół, chroniły zboże przed szkodnikami,
• zatknięte na brzegach pól, gwarantowały dobre plony i chroniły przed skutkami żywiołów,
• włożone w słomiane strzechy i wetknięte za obrazy, były najlepszym ubezpieczeniem na wypadek pożaru,
• uspokajały płaczące dzieci (podobno wystarczyło lekkie uderzenie taką gałązką),
• dym z palonych gałązek odstraszał chmury, niosące grad i pioruny.

• kładziono pod fundamenty nowo budowanego domu,
• układano w stodole pod pierwszy przywieziony z pola snop zboża,
• palonymi okadzano dzieże do wyrabiania chleba, a w dzień św. Jana Chrzciciela okadzano krowy,
• wiankami z rozchodnika okadzano domy przed burzą, bo od tego miały się rozchodzić gradowe chmury,
• rzucano wianki w pierwszą skibę pierwszej orki w roku, aby „Bóg błogosławił zasiewom”,
• dla ochrony przed „złym” wieszano je na drzwiach, w sieni, w izbach, nad świętymi obrazami,
• dekorowano nimi beciki do chrztu,wplatano w wiązanki ślubne,
• w wiankowym wywarze kąpano wątłe noworodki,
• odpędzano dolegliwości kobiece, wieszając nad posłaniem wianek z macierzanki,
• robiono z nich wywary na choroby ludzi i zwierząt,
• pokruszonymi posypywano łóżka ciężko chorych, aby ulżyć im w cierpieniach,
• zmarłym wkładano do trumny, aby zapewnić im spokój wieczny.

Niewykorzystanych wianków nie wolno było wyrzucać. Po roku zastępowano je nowymi, a stare palono.

Oktawa Bożego Ciała (gwarowo „oktaby”) również obwarowana była przesądami. Nie wolno było wykonywać prac polowych („W Boże Ciało z Boską chwałą, Słowo nam się Chlebem stało, nie tnij zboża ni kapusty, bo odnajdziesz w niej rdzeń pusty”), a pranie bielizny kijankami mogło ściągnąć do wsi grzmoty i pioruny.

Na zakończenie słów parę o Lajkoniku, nazywanym też włóczkowym konikiem wcale nie dlatego, że ktoś go kiedyś wydziergał, tylko na pamiątkę mężnej postawy jednego z wiślanych flisaków (zwanych włóczkami), który poderwał mieszkańców podkrakowskiego Zwierzyńca do walki z Tatarami. Działo się to w dniu kończącym Oktawę Bożego Ciała 1238 r. Po zakończonej bitwie flisak, odziany w szaty pokonanego tatarskiego wodza, uroczyście wkroczył w bramy miasta. Dziś Zwierzyniec jest już częścią Krakowa, a drewniany Lajkonik z orszakiem włóczków pojawia się na jego ulicach od 1738 r. Pokaż mniej

Tekst i foto Maria Gonta

15 czerwca to sam środek wyjątkowego tygodnia. Jego osobliwość polega na posiadaniu dwóch piątków, z czego pierwszy jest właśnie dziś (i dla niepoznaki nazywa się środą); drugi będzie już pojutrze, a pomiędzy nimi świąteczny czwartek. <czytaj dalej>

13 czerwca to dzień pod patronatem Św. Antoniego, który – chociaż urodził się w Lizbonie i tylko ostatnie lata życia spędził w Padwie – nazywany został Antonim Padewskim lub Padewczykiem. <czytaj dalej>

Dziś świętujemy kulinarnie, bo 12 czerwca przypada Międzynarodowy Dzień Falafela, potrawy, o prawa do której po dziś dzień spierają się przede wszystkim dwa państwa: Egipt i Izrael, jednak swoją teorię na ten temat mają również inne kraje arabskie. <czytaj dalej>

10 czerwca. Jeżeli wziąć pod uwagę panujące ostatnio temperatury oraz przypadające właśnie imieniny Małgorzaty, to do dzisiejszego dnia najlepiej pasowałyby przysłowia: „Ze świętą Małgorzatą zaczyna się lato” oraz „Ze świętą Małgorzatą upał przybiera, kanikułę otwiera”. Pasowałyby, gdyby nie fakt, że nie patronuje mu ani jedna spośród dziewięciu świętych i dziesięciu błogosławionych kobiet, noszących to imię. Dzisiejsza Małgorzata jest po prostu „zwykłą” Małgosią, mimo to w skarbnicy przysłów jest jedno, które można do niej dopasować: „Dobrze ojcu było z matką, dobrze też mnie z Małgorzatką”. <czytaj dalej>

9 czerwca nie ma wprawdzie ani własnego przysłowia, ani patronów obdarowanych wianuszkiem porzekadeł, dysponuje za to co najmniej trzema fajnymi świętami, zaczerpniętymi z kalendarza nietypowych okazji. Są to – w kolejności alfabetycznej – Dzień Agugaga, dzień Kaczora Donalda i Dzień Przyjaciela. <czytaj dalej>