zygmunt_marek_piechocki BLOG
Miła memu sercu, Julio!
Najpierw to przepraszam za prawie miesiÄ™czne moje milczenie. Niepisanie. Tutaj, jak i u Ciebie pierwsze oznaki jesieni. Z brzóz w moim lesie spadajÄ… pierwsze pożóÅ‚cone liÅ›cie, sÅ‚oÅ„ce już o ile niżej ukoÅ›nymi bardziej promieniami ociepla przestrzeÅ„ polan Å›ródleÅ›nych, gdzie odpoczywam po miejskich zdarzeniach. Tych niedobrych. Przyjemnych, jak wiesz, maÅ‚o. KÅ‚opoty ze zdrowiem mojej Mamy… No ale, ale! Nie chce CiÄ™ zanudzać swoimi problemami. O ileż przyjemniej, kiedy pomyÅ›lÄ™, że wrzesieÅ„, że nowy sezon artystyczny w moim mieÅ›cie, że sobie do filharmonii, teatru czy na wystawy bÄ™dÄ™ chodziÅ‚! SÅ‚uchaÅ‚, oglÄ…daÅ‚! Wprawdzie sezon w mojej Filharmonii Gorzowskiej otwierać siÄ™ bÄ™dzie dopiero 20 wrzeÅ›nia, ale już w najbliższy piÄ…tek pierwszy z koncertów tej jesieni. WystÄ…pi zespóÅ‚ ROYAL STRING QUARTET. Nie bÄ™dÄ™ Ci nic pisaÅ‚ ani o skÅ‚adzie, ani o osiÄ…gniÄ™ciach Kwartetu. SÅ‚uchaÅ‚aÅ› wielokrotnie i wiesz o nim wiele. W Gorzowie zagrajÄ… dwa kwartety smyczkowe – Ludwiga van Beethovena op. 135. i Witolda LutosÅ‚awskiego z 1964 roku.
Zobacz, MiÅ‚a, jak to jest – naprawdÄ™ uczymy siÄ™ przez caÅ‚e życie! PomyÅ›laÅ‚abyÅ›, że sÅ‚ownictwo z gry w koÅ›ci ma również znaczenie w muzyce, sposobie jej komponowania, okreÅ›la jÄ…? Aleator – gracz w koÅ›ci. A wiÄ™c hazardzista, czÅ‚owiek któremu może, ale nie musi siÄ™ udać. Pozostaje w sytuacji niepewnej, iluzorycznej, przypadkowej, nieprzewidywalnej. Podobnie jest w muzyce! Bo kiedy czytam w Wikipedii o Witolda LutosÅ‚awskiego Kwartecie, który zostaÅ‚ skomponowany w 1964 roku, dowiadujÄ™ siÄ™, że: „charakterystycznÄ… formÄ… dla dojrzaÅ‚ych dzieÅ‚ tego twórcy staÅ‚a siÄ™ forma oparta na dwóch częściach wstÄ™pnej, stanowiÄ…cej jakby przygotowanie oraz gÅ‚ównej – bardziej rozbudowanej. Tak skonstruowana jest II Symfonia , Livre pour orchestre i Kwartet smyczkowy. Epizody przygotowujÄ…ce, albo pozwalajÄ…ce sÅ‚uchaczowi na chwilowe odprężenie sÄ… z zasady aleatoryczne, natomiast gÅ‚ówne, wymagajÄ…ce od sÅ‚uchacza wiÄ™kszej uwagi, sÄ… skomponowane tradycyjnie”. I tak to, Julio, nowe sÅ‚owo, jego znaczenie w mojej gÅ‚owie, myÅ›lach. I żebyÅ› nie trudziÅ‚a siÄ™ wyszukiwaniem w sÅ‚ownikach, to przytoczÄ™ Ci za WÅ‚adysÅ‚awem KopaliÅ„skim: „aleatoryzm – typ nowoczesnej konstrukcji dzieÅ‚a muzycznego, zakÅ‚adajÄ…cy, w granicach wyznaczonych przez kompozytora, przypadkowość w realizacji wykonawczej (rytmu, tempa, wysokoÅ›ci, dynamiki dźwiÄ™ków)”. Bardzo jestem ciekaw tej kompozycji, zarówno jej treÅ›ci jak i wykonania. No wÅ‚aÅ›nie, tego aleatorycznego.
PisaÅ‚em Ci kiedyÅ› Julio o dedykacjach kompozytorskich. ZwÅ‚aszcza o tym jak postÄ™powaÅ‚ Fryderyk Chopin. SÄ…dzÄ™, że podobnie wielu innych. Dedykowali przyjacioÅ‚om, fundatorom, osobom, które byÅ‚y pomocne, bliskim uczuciowo, zamawiajÄ…cym utwór. DedykacjÄ… Kwartetu smyczkowego op. 135. – ostatniego utworu jaki napisaÅ‚ Ludwig van Beethoven – zostaÅ‚ obdarzony Johann Nepomuk Wolfmayer. CzÅ‚owiek ten, zamożny kupiec bÅ‚awatny, poznaÅ‚ Beethovena mniej wiÄ™cej 1825 roku. ZamówiÅ‚ u Ludwiga Requiem, ba, wpÅ‚aciÅ‚ zaliczkÄ™ w wysokoÅ›ci tysiÄ…ca florenów. Niestety, Beethoven nigdy z zobowiÄ…zania siÄ™ nie wywiÄ…zaÅ‚. Wolfmayer siÄ™ nie obraziÅ‚. MaÅ‚o tego – nadal okazywaÅ‚ swoje uwielbienie dla Mistrza i przynosiÅ‚ mu nowe żakiety, stare zabierajÄ…c po kryjomu z porÄ™czy krzesÅ‚a. Owszem, Beethoven miaÅ‚ zamiar i skomponować zamówione dzieÅ‚o, i odwdziÄ™czyć siÄ™ za ubiory. Ale nic z tego nie wyszÅ‚o. Za to dedykowaÅ‚ kupcowi swojÄ… ostatniÄ… kompozycjÄ™. I tak to kupiec bÅ‚awatny, wspólnie z Kwartetem smyczkowym F–dur op. 135. przeszli do historii.
A rok 1826 ostatni, który Ludwig van Beethoven miaÅ‚ przeżyć, nie byÅ‚ dla niego ani Å‚atwym, ani miÅ‚ym. Bo oto 29 lipca, syn jego mÅ‚odszego brata Caspara – Karl, nad którym muzyk sprawowaÅ‚ pieczÄ™, próbowaÅ‚ popeÅ‚nić samobójstwo. Na szczęście, skoÅ„czyÅ‚o siÄ™ na zranieniu czoÅ‚a. Ale i wstyd, i pytania policji.
WiÄ™c mimo niechÄ™ci, urazy do drugiego brata Johanna (byÅ‚ aptekarzem, dorobiÅ‚ siÄ™ sporego majÄ…tku), Beethoven razem z Karlem ukrywajÄ… siÄ™ w jego domu otoczonym ogrodem. 29 wrzeÅ›nia 1926 roku, po poÅ‚udniu zjeżdżajÄ… do czterystuakrowej posiadÅ‚oÅ›ci w Gneixendorf. To wÅ‚aÅ›nie tutaj Ludwig dokoÅ„czy swoje ostatnie dzieÅ‚o – Kwartet smyczkowy F–dur op. 135. Nie doczeka jego wykonania. I chociaż ortodoksyjni egzegeci kompozycji Beethovena doszukujÄ… siÄ™ w Kwartecie zapisania przeczuć o zbliżajÄ…cej siÄ™ Å›mierci, to inni, może mniej wnikliwi albo nieszukajÄ…cy dziury w caÅ‚ym twierdzÄ…, że jest to zupeÅ‚nie nieuzasadnione. Jakkolwiek nie stroniÄ… od zapisu o transcedentalnoÅ›ci utworu, ale i jego bujnoÅ›ci, witalnoÅ›ci. Owszem, mogÄ… zwodzić napisane rÄ™kÄ… Mistrza nad ostatniÄ… częściÄ… kompozycji sÅ‚owa: „Trudna decyzja. Musi to być? To musi być, to musi być”.
Zostawiam CiÄ™ MiÅ‚a z tym cytatem i takÄ… myÅ›lÄ…, że warto co nieco wiÄ™cej wiedzieć o utworze, sÅ‚uchajÄ…c go. Ale nie za wiele. Sam nie wiem. Może trzeba o kondycji psychicznej kompozytora, okolicznoÅ›ciach, miejscu, zakrÄ™cie życia, na którym akurat siÄ™ znalazÅ‚. A może trzeba tylko sÅ‚uchać nut? I wtedy przypomnieć sobie sÅ‚owa wiersza Elizabeth Barrett Browning, najbardziej poważnej kobiecej poetki czasów wiktoriaÅ„skich:
Czym jest sztuka,
Jeśli nie życiem w szerszej skali, wyżej,
Gdy postÄ™pujÄ…c po spirali krÄ™gów
Coraz szerszych, coraz bardziej stromych,
Niesie nas, głodnych tego, co bez końca,
Tam, gdzie rzecz każda ma ostre zakończenie?
BÄ…dź MiÅ‚a dobrej myÅ›li o tym, co CiÄ™ otacza, a „ostre znaczenia wszystkich rzeczy” odnajduj, proszÄ™, w Muzyce, Poezji, empatii tych, którzy obok.
Marek w dniu 2 września 2013 roku
Z. Marek Piechocki
2 września 2013 22:14, Marek Z. Piechocki
Dodaj komentarz:
Komentarze:
Dziękuję Ci Marku za uchylenie rąbka zasłony oddzielającej Twój od mojego świata. Zazdroszczę Ci tego, że masz gdzie - w razie co - uciec, przeczekać zanim ten szeroki, złowrogo ostry krąg życie zatoczy. I teraz wiem ile tracąc, zyskujemy jednak wszyscy swiadomie spotykając się z Muzyką Wielkich Mistrzów, w Filharmonii. Bądź nam częściej Przewodnikiem po tym świecie - proszę...
bytek, 04.09.2013, 06:31, 79.184.75.69 ##
"...za uchylenie rąbka zasłony oddzielającej Twój od mojego świata..." - a sam nie możesz odsłonić? Zasłona uchyla się w różnych strony!
Anonim_6985, 04.09.2013, 17:32, 78.9.115.129 ##
Wczoraj pod wieczór dowiedziałem się, że z przyczyn niezależnych od Filharmonii Gorzowskiejzespół ROYAL STRIN QUARTET nie wykona zapowiadanego Kwartetu smyczkowego F –dur op. 135Ludwiga van Beethovena. W zamian zostanie zagrany Kwartet smyczkowy g – moll op. 10 Claude Debusse’ego.
Tak więc może dla uzupełnienia listu zdań kilka. Kwartet ten pochodzi z roku 1893. W tymże, na dzień przed wigilią Bożego Narodzenia, odbyło prawykonanie. Kwartet zagrał zespół YSAYE’A. Muzyka tego utworu, jak piszą znawcy przedmiotu inspirowana była twórczością Cesara Francka i – co zapewne zdziwi niektórych – muzyką Wschodu. Debussy był zafascynowany kulturami z tamtych rejonów, zwłaszcza że mógł się z nimi zapoznać podczas Paryskiej Światowej Wystawy (1889). Najmocniejsze wrażenie wywarł na nim jawajski gamelan i teatr annamicki. I pogłos tych zainteresowań będzie można usłyszeć w Kwartecie.
Dodam jeszcze, posiłkując się biografią kompozytora, że w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku nastąpił pełen rozwój jego osobowości twórczej i na ten okres przypadła pierwsza fala jego popularności we Francji i Europie. To wówczas powstał Kwartet smyczkowy, kilka innych pomniejszych dzieł ale także pierwsza muzyczna wersja do tekstu dramatu Maurycego Maeterlincka. Ostateczną komponował Debussy w latach 1897 -1902.
Z.M.P.
Anonim_5286, 05.09.2013, 17:15, 81.190.205.140 ##
Serwis www.egorzowska.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłączną własnością ich autorów.
Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>