zygmunt_marek_piechocki BLOG
"Oficjalna wdowa" po Fryderyku Chopinie cz. II
Na dwa dni przed Å›mierciÄ… Chopin miaÅ‚ powiedzieć Augustowi Franchomme’owi: „George Sand obiecaÅ‚a mi, że umrÄ™ w jej ramionach”. Cóż, ani jej, ani też Jane Stirling nie byÅ‚o koÅ‚o drugiej w nocy 17 października 1849. Dzisiaj już nikt nie docieknie prawdy, ale niektórzy wspominajÄ… w swoich dziennikach, że dziko zazdrosna Jane nie dopuÅ›ciÅ‚a nawet do odwiedzin Sand na Place Vendôme. Ale to ona wÅ‚aÅ›nie prowadziÅ‚a dom umierajÄ…cego kompozytora. TroszczyÅ‚a siÄ™ dosÅ‚ownie o wszystko, poczÄ…wszy od dostarczania jedzenia po ozdabianie pokoi ulubionymi fioÅ‚kami sprowadzanymi z Palmy. Najprawdopodobniej pÅ‚aciÅ‚a w caÅ‚oÅ›ci lub częściowo czynsz za mieszkanie i pokrywaÅ‚a część kosztów utrzymania. (Biografowie piszÄ… również o wielkiej pomocy finansowej okazanej przez szwedzkÄ… Å›piewaczkÄ™ operowÄ…, której gÅ‚os Fryderyk uwielbiaÅ‚, Jenny Lind). Podobno Jane i jej siostra wyÅ‚ożyÅ‚y 5 tys. franków, żeby pokryć koszty pogrzebu, i – co pewne – pożyczyÅ‚y pieniÄ…dze siostrze Fryderyka Ludwice na powrót do Warszawy z sercem brata. Biografka Jane, Audrey Bone pisze, że „staÅ‚a u boku swojego udrÄ™czonego Chopina, kiedy już niewiele zostaÅ‚o z jego uroku i poczucia humoru” i „jej wielkoduszność uchroniÅ‚a Chopina przed Å›mierciÄ… nÄ™dzarza”. No, może nie tak do koÅ„ca, ale na pewno coÅ› w tym jest.
Jane Stirling zaprzyjaźniÅ‚a siÄ™ z siostrÄ… Chopina, LudwikÄ… JÄ™drzejewicz, kiedy ta ostatnie miesiÄ…ce życia ukochanego brata spÄ™dzaÅ‚a w Paryżu, u jego boku. To one we dwie szÅ‚y bezpoÅ›rednio za trumnÄ… Fryderyka od koÅ›cioÅ‚a Å›w. Magdaleny do grobu na Père-Lachaise. Wydaje siÄ™ być pewnym, że wiele osób, w tym także rodzina kompozytora, zaakceptowaÅ‚y wiodÄ…cÄ… rolÄ™ Jane w prawie do rozporzÄ…dzania rzeczami pozostawionymi na Place Vendôme. Nie wiem, czy to zdanie nie nazbyt egzaltowanym, ale takie przeczytaÅ‚em w książce o Fryderyku Chopinie, które napisaÅ‚ Tad Szulc: „Jane Stirling, ostatnia kobieta w życiu Chopina, należaÅ‚a na swój sposób do prywatnego Å›wiata jego smutku. DziÄ™ki Jane, jak przedtem dziÄ™ki George, żyÅ‚ dÅ‚użej i w lepszej formie, niż można siÄ™ byÅ‚o spodziewać”. Jane Stirling resztÄ™ swojego życia, aż do Å›mierci w 1859 roku, poÅ›wiÄ™ciÅ‚a sprawom Chopina. Trudno by wymienić wszystkie jej dokonania. Na pewno należy do nich zaliczyć uratowanie wielu rÄ™kopisów utworów, uporzÄ…dkowanie wszystkich „papierów”. Kiedy z Nowego Jorku powróciÅ‚ Julian Fontana, przyjaciel i zaufany „pomocnik” Fryderyka, też pianista, poprosiÅ‚a go wraz z siostrÄ… Chopina, by zebraÅ‚ pozostaÅ‚e manuskrypty, doprowadziÅ‚ do porzÄ…dku, znalazÅ‚ wydawców itd. ZostaÅ‚ Julian tym samym osobÄ… decydujÄ…cÄ… o losie utworów pozostawionych bez opusów. Różne sÄ… opinie na temat jego pracy, decyzji, ale o tym nie tym razem.
WspomnÄ™ jeszcze tylko o monumencie, jaki stanÄ…Å‚ na grobie Fryderyka Chopina. WykonawcÄ… pomnika byÅ‚ rzeźbiarz, mąż córki George Sand – Solange – Jean Clesinger. I zdaje siÄ™, że to jedyne jego znaczÄ…ce dzieÅ‚o. PiÄ™kna statua muzy, której lira wysuwa siÄ™ z dÅ‚oni. ZawdziÄ™czamy jÄ… tej niesamowitej Szkotce. Jak również arcydzieÅ‚o sztuki, zamówionÄ… przez niÄ… rzeźbÄ™ – maskÄ™ poÅ›miertnÄ… oblicza Chopina.
Bożena Weber, biografka Fryderyka Chopina, napisaÅ‚a w swojej o nim książce – podsumowujÄ…c znaczenie Jane Stirling – „nie jesteÅ›my w stanie ciÄ…gle jeszcze w peÅ‚ni rozeznać, ile należy zabiegom i jej przezornoÅ›ci zawdziÄ™czać”.
W listopadzie i grudniu 1999 roku w Collegium Maius UJ Bożena Weber prezentowaÅ‚a chopiniana z różnych kolekcji, wÅ›ród nich – Jane Wilhelmine Stirling. Wspólnie ze zbiorami ks. Marceliny Czartoryskiej i Zofii Rosengardt-Zaleskiej stanowiÄ… drugÄ… co wielkoÅ›ci kolekcjÄ™ w Polsce, po warszawskim Towarzystwie Fryderyka Chopina w Zamku Ostrogskich, który w czas swego pobytu w tym mieÅ›cie odwiedzaÅ‚em nader czÄ™sto już to dla samego Muzeum już to dla recitali, które tam bywajÄ….
Z. M. Piechocki
29 listopada 2011 11:42, Marek Z. Piechocki
Dodaj komentarz:
UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami
80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”.
W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ...
<czytaj dalej>Remont schodów
Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń.
Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejÅ›cie do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ...
<czytaj dalej>Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>