Gontowiec Podróżny BLOG

Chociaż pomalowane na biało wiejskie kościółki nie są w Danii czymś wyjątkowym (to raczej norma), białe kościoły rotundowe Bornholmu to jedna z wizytówek wyspy. Przysadziste, ze spiczastymi niczym czapka krasnoludka dachami, w otoczeniu ogrodzonego murem przykościelnego cmentarzyka stanowią charakterystyczny element bornholmskiego krajobrazu i zdecydowanie różnią się od tych, które odwiedzaliśmy w Polsce (Cieszyn, Strzelno).

Romańskie rotundy są na Bornholmie cztery: w Nyker, Nylars, Olsker i Østerlars. Zbudowano je w latach 1150-1200. Prawie wszystkie mają trzy kondygnacje (wyjątkiem jest najmłodszy z nich Ny Kirke w miejscowości Nyker), a ich wygląd do dziś rodzi wiele pytań. Pierwotnie miały płaskie dachy, tworzące platformę bojową ułatwiającą obronę przed ewentualnym najeźdźcą. Stożkowate „czapki” dobudowano w XVII w., wtedy też powstały przypory. Najniższa kondygnacja w rotundach to poziom sakralny. Centralne miejsce zajmuje w nim gruby okrągły filar, w każdej świątyni wyglądający inaczej. Pierwsze piętro służyło jako magazyn płodów rolnych, a maleńkie okienka i szczeliny strzelnicze na piętrze drugim wyraźnie mówią o jego obronnej funkcji.

Jeden dzień na wyspie to stanowczo za mało, aby odwiedzić wszystkie interesujące miejsca. Trzy bornholmskie rotundy oglądaliśmy z zewnątrz, do środka udało nam się wejść tylko w Olsker. Tamtejszy Olser Kirke (albo po prostu Ols Kirke, czyli kościół św. Olafa) jest najwyższy z całej czwórki (26 m) i przez to bardziej smukły od pozostałych. Fakt, że wybudowano go na wyniesieniu terenu, dodatkowo tę smukłość podkreśla. Centralny filar, ze względu na wąską budowę kościoła, jest murowany. Na sklepieniu wokół niego i górnej części samego filara zachowały późnogotyckie freski. Piękny ceramiczny ołtarz autorstwa Gunnara Hansena (1901-1972) pochodzi z czasu renowacji kościoła w 1950 r.

Spośród pozostałych świątyń Østerlars Kirke jest największą i najstarszą rotundą. Nosi wezwanie św. Wawrzyńca, zewnętrzna średnica jego nawy wynosi 16 m, a centralny filar jest pustą w środku kolumną o średnicy 6 m, pokrytą freskami z 1350 r. Nylars Kirke, poświęcony biskupowi Mikołajowi z Myry, jest z kolei najlepiej zachowany i ozdobiony wewnątrz najstarszymi na wyspie malowidłami ściennymi (1205 r.). Najmłodszy Ny Kirke (czyli Nowy Kościół) jest najmniejszy i – jak wspominałam wcześniej – o jedną kondygnację niższy od pozostałych.

Warto przy okazji zdementować informację, jakoby w Danii zachowało się tylko pięć średniowiecznych okrągłych kościołów. Liczbę tę z upodobaniem podają wszyscy piszący o bornholmskich rotundach, dodając, iż cztery z tej piątki można oglądać właśnie na wyspie (co jest prawdą), nie napomykając nawet słowem o piątym. Tymczasem w średniowiecznej Danii istniało 19 rotundowych świątyń, z czego dziewięć znajdowało się na Zelandii. Do dziś zachował się tylko jeden na Zelandii (w Bjernede), jeden na Fionii (Horne Kirke) i jeden na Jutlandii (Thorsager Kirke). Najbardziej podobny do bornholmskich jest niepobielony kościół w Bjernede (byliśmy w nim, postaram się odszukać zdjęcia). Pozostałe dwa zostały solidnie rozbudowane w późniejszych wiekach, niemniej średniowieczne rotundy ciągle stoją na swoich pierwotnych miejscach.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	styczeń 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Znowu " sami swoi". A wogóle czym oni się zajmują??? <czytaj dalej>

Tak miasto twój wójt sp...ł, że faktycznie rowerem lepiej jeździć, ale powstaje kolejne pole do....nadużyć/?/ Na początek, obowiązkowe kaski <czytaj dalej>

To proponuję jeszcze do każdego roweru, silnik odrzutowy, zestaw Wi-Fi, talerz satelitarny i co tam jeszcze w koszta można wrzucic :-) <czytaj dalej>

Ale pitolenie. Ani słowa o kolejce do "znachora" o bólu w krzyżu, o polityce i innych przyjemnościach wątpliwych u będących starymi l <czytaj dalej>

Starość

Widziałem ją wczoraj

Stała u drzwi werandy

Lewa ręką trzymała laskę
prawą chciała nacisnąć <czytaj dalej>