Do Almodôvar przyciągnęła nas kolekcja kamiennych tablic ze starożytnymi inskrypcjami, dziś nazywanymi pismem południowo-zachodnim. Próby odczytania tych niezrozumiałych znaków podjęto już w XVIII w. Ówczesny biskup Beji i arcybiskup Évory, Manuel do Cenáculo Vilas-Boas, tak był nimi zafascynowany, że sam rozpoczął poszukiwanie kolejnych tablic. Nazywał je kamieniami fenickimi. Dziś wiemy, że ich pochodzenie wiązane jest z kulturą tarteską (Tartezjanie) z wczesnej epoki żelaza. W trakcie badań nad tym językiem zmieniała się także nazwa nadawana inskrypcjom: pismo z Algarve, pismo iberyjskie, pismo południowo-portugalskie i w końcu pismo południowo-zachodnie.
Do dziś znaleziono 90 tablic z inskrypcjami, datowanych na 2800-2500 lat p.n.e., większość w południowej Portugalii, kilka w znajdującej się za miedzą hiszpańskiej Andaluzji. Niestety, najczęściej nie są to kompletne płyty. Pod koniec ubiegłego wieku udało się zidentyfikować 27 znaków pisma południowo-zachodniego: 15 sylab, siedem spółgłosek i pięć samogłosek, ale osiem znaków ciągle jeszcze pozostaje nierozpoznanych, no i wciąż brakuje porównania z innym podobnym językiem, albo inskrypcji tego samego pisma, którym zapisano inną, znaną już mowę. Prehistoryczny rebus jeszcze nie daje się rozwiązać. Badacze przyznają, że nawet odkrycie znaczenia kilku znaków niewiele przybliżyło ich do zrozumienia całości tekstu na którejkolwiek z tablic, jakimi dysponują. Media donosiły w sierpniu 2023 r. o odkryciu tarteskiej nekropolii w okolicach Sewilli. Może tam uda się znaleźć coś, co stanie się kluczem do odczytania prawiekowego alfabetu?
MESA, czyli Museu da Escrita do Sudoeste (Muzeum Pisma Południowo-Zachodniego) miało znajdować się w centrum Almodôvar, jednak w tak ciasnej uliczce, że auto musieliśmy zaparkować spory kawałek dalej i wybrać się tam spacerkiem. Kiedy dotarliśmy na miejsce, okazało się, że w budynku trwa generalny remont rozpoczęty we wrześniu 2022 i połączony z rozbudową placówki, a niewielka karteczka informuje o tymczasowym przeniesieniu ekspozycji do Forum Kultury znajdującego się w byłym franciszkańskim klasztorze Nossa Senhora da Conceiçao (Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej), obok poczty i Cinema Theatre.
Ruszyliśmy więc dalej plątaniną uliczek, mijając po drodze Muzeum Severa Porteli poświęcone twórczości malarza mieszkającego kiedyś w Almodôvar i portretującego życie codzienne mieszkańców Alentejo (żył w latach 1898-1985). Zatrzymaliśmy się w niewielkiej knajpce na lody, podziwialiśmy fasady kilku domków na deptaku ozdobione muralem wspominającym inspirowaną Luzofonią edycję Almarte – Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Ulicznej w Almodôvar. (Luzofonia to wspólnota wszystkich narodów portugalskojęzycznych w Europie, obu Amerykach, Afryce, Azji i Oceanii obejmująca ponad 270 milionów ludzi na całym świecie). W końcu dotarliśmy na miejsce.
Forum Kultury bezpośrednio sąsiaduje z kościołem Niepokalanego Poczęcia, którego wnętrze również wykorzystywane jest w działalności kulturalnej. Tam także warto wejść. Bogate, pozłacane ołtarze wykonano z drewna na przełomie XVII i XVIII w., a niewielkie organy ozdobione są motywami przedstawiającymi franciszkańską działalność misyjną i ewangelizacyjną na Dalekim Wchodzie. W samym muzeum wyeksponowano około 20 kamiennych stel (16 z nich odkryto w pobliżu Almodôvar). Najdłuższa inskrypcja na jednym z kamieni liczy 86 znaków. Ekspozycję uzupełniono innymi tarteskimi artefaktami, bądź ich kopiami.
Samo miasteczko nie jest duże, warto jednak zaznaczyć, że dba także o swoją nieco młodszą historię, opowiadając o niej za pomocą oryginalnych rzeźb umieszczonych na rondach. Wykonany z metalowych odpadów, wysoki na sześć metrów szewc (Estátua do Sapateiro) nawiązuje do szewskich tradycji w mieście (jeszcze niedawno było tu ponad 50 zakładów szewskich). Równie wielką metalową instalację przedstawiającą wóz strażacki (Carro de Bombeiros) można podziwiać naprzeciwko remizy, a nieco dalej stoi żelazny górnik (Estátua do Mineiro). Wszystkie rzeźby wykonał Aureliano Marques de Aguiar.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Przebudowa Spichrzowej
Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej.
Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ...
<czytaj dalej>UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami
80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”.
W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ...
<czytaj dalej>Remont schodów
Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń.
Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ...
<czytaj dalej>Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>