Gontowiec Podróżny BLOG

16 października aż pęka od liczby przysłów. Mamy całą ich wiązankę, dotyczącą św. Jadwigi Śląskiej, przysłowia o św. Gawle i przysłowie o św. Gerardzie. Tym razem wyjątkowo zacznę od panów.

•  „Święty Gaweł ręczy za to, jakie będzie przyszłe lato” (no to możemy być pewni letniego ciepełka),
• „Urbanów owies, Gawłowe żytko, kata warte wszytko”(to przysłowie najprawdopodobniej dotyczy innej pory roku, jednak w wyniku reform kalendarza liturgicznego obecnie obaj święci spotykają się tylko w październiku; może kiedyś uda mi się prześledzić i tę kalendarzową wędrówkę),
• „Kiedy w święty Gaweł słota, będzie w lecie dużo błota”(zatem letnią porą na deszcz czekać próżno, lekki dzisiejszy pokropek na pewno nie będzie miał wpływu na ilość letniego błota),
• „Na Gerarda, gdy sucho, zima będzie z pluchą” (bezśnieżna zima to już właściwie norma, w każdym razie na zachodnich krańcach kraju).

I tyle o męskich patronach dnia dzisiejszego. Teraz oddaję głos przysłowiom o jednej z moich ulubionych polskich świętych – bosonogiej księżnej Jadwidze Śląskiej, która często przedstawiana jest z makietą kościoła w jednej dłoni i butami w drugiej. Buty są ilustracją legendy, w której skromna księżna, udając się z posługą do biednych, nie chciała się pośród nich wyróżniać, więc chodziła boso. Jej mąż (Henryk Brodaty) nie mogąc odwieść jej od tego pomysłu żadnymi sposobami, uciekł się do fortelu. Poprosił jej spowiednika, by podarował księżnej parę butów z zaleceniem, by je zawsze nosiła. Jako posłuszna chrześcijanka nosiła je od tej pory codziennie, tyle że… na sznurze opasującym suknię lub w dłoni.

Porzekadła o św. Jadwidze poruszają wiele tematów, ale o butach w nich ani słowa. Są za to o pogodzie i o kapuście, nawet w dwóch wersjach: „Gdy Jadwigę deszcz spotka, to kapusta niesłodka”,
„W św. Jadwigę, jeśli deszcz nie pada, to do kapusty miodu Bóg dokłada”, a kiedy pogoda w kratkę, wówczas sama „Święta Jadwiga do kapusty miodu dodaje”.

Wyjątkowe tegoroczne ciepło sprawia, że „Koło świętej Jadwigi babie lato na wyścigi”. Czasami zdarza się, że „Jadwiga śniegu przydźwiga", ale to raczej w górach i na terenach podgórskich. W chłodniejszych latach często zaczynano już palenie w piecach. Stąd wzięło się przysłowie „Święta Jadwiga szczapy dźwiga”.

Jest jeszcze trochę rolniczo-gospodarskich porzekadeł:

• „Święta Jadwiga ostatnie jabłko dźwiga" (chyba tylko w przydomowych ogrodach i przemysłowych sadach zakończyły się już zbiory, dzikie jabłonki nadal uginają się od owoców).
• „Do świętej Jadwigi pozbieraj jabłka, orzechy, figi”.
• „Kto sieje na świętą Jadwigę, ten zbiera figę”.
• „Jak święta Jadwiga, kuropatwa tylko miga” (widzieliście jeszcze gdzieś kuropatwy?).
• „Mała Jadwiga, a zboże dźwiga”.
• „Od świętej Jadwigi włóż na górę capigi” (zgodnie z tym zaleceniem, tego dnia należało definitywnie zaprzestać orki, a capigi albo czapigi były to ramiona lub rękojeści u pługa, służące oraczowi do kierowania nim).
• „Po świętej Jadwidze są dojrzałe grzyby i rydze” (oj widać to w lasach, widać).
• „Po świętej Jadwidze słodycz w marchew idzie”.
• „Po św. Jadwidze, tam pasę, gdzie widzę”.
• Ludowe porzekadła wspominają też, że „Jadwiga rzepę kopie”. Obecnie kopie się jej zdecydowanie mniej, bo rzepa – chociaż zdrowa – też trochę zapomniana. Może wróci do łask? A ja przypomnę to warzywo jeszcze raz, już za parę dni.

Wśród dzisiejszych świąt o tematyce medycznej mamy Światowy Dzień Anestezjologii, przypominający nam, że 16.10.1846 r. przeprowadzono pierwszą udaną operację pod narkozą. Dokonał tego dentysta Wiliam Thomas Morton, uśpiwszy pacjenta przy pomocy eteru. Od 2018 r. obchodzimy też Światowy Dzień Przywracania Czynności Serca (Dzień Resuscytacji).

Światowy Dzień Żywności utworzony w 1979 r. w rocznicę powołania do życia FAO (Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa – 16.10.1945), na upartego można zaliczyć do świąt kulinarnych. Do tej samej kategorii należy dzisiejszy Światowy Dzień Chleba.

No i skoro przywołaliśmy tutaj tyle ważnych dat, nie można zapomnieć o przypadającej dziś 638 rocznicy koronacji królowej Jadwigi, która swoje imię chrzestne otrzymała na cześć wspomnianej wyżej św. Jadwigi Śląskiej. Jadwiga Andegaweńska koronowana została w katedrze wawelskiej na króla Polski (16.10.1384). Miała wówczas około dziesięciu lat. Dopiero dwa lata później podzieliła się koroną z Władysławem Jagiełłą i od tego momentu przysługiwał jej dodatkowo tytuł wielkiej księżnej litewskiej. Mimo iż formalnie była królem, podpisywała się jako „regina” (królowa) i tak też ją tytułowano. Królowa Jadwiga jest jedynym z polskich monarchów, który został kanonizowany. Dokonał tego Jan Paweł II na krakowskich błoniach (08.06.1997) i była to pierwsza w dziejach kanonizacja przeprowadzona na ziemiach polskich. Wtedy również przeniesiono wspomnienie liturgiczne św. Jadwigi Andegaweńskiej z 17 lipca (dzień śmierci) na 8 czerwca (kanonizacja).

16.10.1978 r. arcybiskup metropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przyjął imię Jan Paweł II. Od 2005 r. każdą rocznicę tego wydarzenia obchodzimy uchwałą Sejmu jako Dzień Papieski (Dzień Papieża Jana Pawła II).

Zdjęcie natomiast nawiązuje do kolejnej dzisiejszej patronki, św. Małgorzaty Marii Alacoque i przedstawia romańską Bazylikę Najświętszego Serca Pana Jezusa (Basilique du Sacré-Cœur) we francuskim „miasteczku od serca” o nazwie Paray-le-Monial. Świątynia została ufundowana w 973 r. roku przez słynnego francuskiego benedyktyna Odylona z Cluny. Trafiliśmy tu przez przypadek, w poszukiwaniu stacji benzynowej dysponującej gazem, ale uroda miejsca zatrzymała nas na dłużej. Wtedy jeszcze nie wiedzieliśmy, że to stąd rozprzestrzenił się na inne kraje kult Najświętszego Serca Pana Jezusa, że miasteczko jest celem pielgrzymek i że w Kaplicy Objawień przy pojezuickim klasztorze zamieszkałym od 1629 roku przez siostry wizytki, pochowano św. Małgorzatę Alacoque.


Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	maj 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Wybuduj se pod blokiem a nie w naczynie lotnisko <czytaj dalej>

każdy chce żyć wygodnie, w Warszawie kroi się już trzecie lotnisko. <czytaj dalej>

zdaje się, że w Gorzowie budowano już dwa lotniska. Baczyna, nikt nie wziął tego wariant pod uwagę. <czytaj dalej>

Czesław Miłosz
„Do polityka” z tomu „Światło dzienne” - 1953

Kto ty jesteś człowieku – zbrodniarz czy bohater?
T <czytaj dalej>

niech dalej liczą...... <czytaj dalej>