Gontowiec Podróżny BLOG

13 kwietnia. Dziś Wielka Środa, pierwszy z dni Wielkiego Tygodnia, który mógł się pochwalić własnymi obrzędami i przesądami. Od Wielkiej Środy zaczynało się określanie pogody na nadchodzące pory roku: dzisiejsza aura odpowiada za trwającą wiosnę, Wielki Czwartek opisze nam lato, Wielki Piątek wywróży, co czeka nas jesienią, a Wielka Sobota przyniesie prognozę na zimę.

Przyglądając się dawnym zwyczajom, zauważymy wyraźnie, że w Wielkim Tygodniu wszystko było wielkie, także wielkoponiedziałkowe i wielkowtorkowe wielkie porządki z bieleniem ścian w chałupach, chlewikach i oborach na czele. Szorowano niemal do białości podłogi, ławy i stoły, myto okna, odkurzano obrazy, prano chodniki, obrusy, zasłony, wietrzono pościel, sienniki moszczono świeżym sianem, łatano dziury w płotach i na koniec zamiatano podwórze.

W Wielką Środę jednak gospodynie powinny skoncentrować się już wyłącznie na wypiekaniu chleba i ciast, a gospodarze na święceniu pól zeszłoroczną wodą święconą (zapewniało to obfite plony).

Wśród niewielu wielkośrodowych przesądów można znaleźć takie smaczki:

• kury znosiły w ten dzień krzywe jajka,
• wieczorne dojenie krowy wymagało takiego jej ustawienia, by na czoło bydlęcia nie padało żadne światło, w przeciwnym wypadku krowa mogła „zmądrzeć” (?!) i przestać dawać mleko - na wszelki wypadek gospodynie zakrywały im oczy, a co przezorniejsze, nawet całą głowę,
• dla symbolicznej ochrony przed pożarami, na granicy wsi rozpalano siedem ognisk, po czym zabierano do domów szczapy z zarzewiem ognia i odpalano od nich na nowo wygaszone wcześniej paleniska.

Jedyne przysłowie, jakie udało mi się wyszperać, głosi „W Wielką Środę po kołaczach, gdy żaba zakuka, już nas zima mrozami pewnie nie oszuka”. Dziś przymrozku nie było, chociaż żaby jeszcze nie słyszałam.

Jeżeli odłożymy na bok wielkotygodniowe zwyczaje, to z czym się kojarzy 13 kwietnia? Mnie z serialem „Czterej pancerni i pies” oraz Gustlikową ciotką, której było na imię Hermenegilda („Hermenegilda wychodzi w morze”)

Hermenegilda to także niezapomniana rola Ireny Kwiatkowskiej w „Teatrzyku Zielona Gęś” Gałczyńskiego:
„Kociubińska pachnie dorszem,
Kociubińska Hermenegilda -
i pisze wiersze coraz gorsze,
i tych wierszy nikt nie wyda(…)”

Historia natomiast zna św. Hermenegildę, córkę króla Kentu Earconberta i św. Seksburgi z Ely. Jako małżonka króla Wulferyka z Murcji zajmowała się „pokojowym wykorzenianiem resztek pogaństwa z ludów anglo-saksońskich”, a kiedy owdowiała – została mniszką.

Żył też ongiś w Hiszpanii św. Hermenegild królewicz, którego po śmierci ogłoszono patronem Sewilli i konwertytów (osób zmieniających wyznanie w obrębie religii chrześcijańskiej lub przechodzących z innej religii na chrześcijaństwo). Wzywa się go w także obronie przed suszą, powodziami, burzą.

W Polsce nigdy nie był zbyt popularny, a jedno z niewielu jego przedstawień można znaleźć w kościele o. paulinów we Włodawie. Drewniana, polichromowana rzeźba św. Hermenegilda z XVIII w. (dłuta lwowskiego rzeźbiarza Macieja Polejowskiego) stoi tam w ołtarzu głównym. Włodawę odwiedziliśmy pół roku przed objęciem jej stanem wyjątkowym, więc bez żadnych przeszkód mogliśmy się po tamtejszych uliczkach i ciekawych zabytkach powłóczyć. Miasteczko jest wyjątkowo interesujące.

Tekst i foto Maria Gonta

 

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	maj 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Starość

Widziałem ją wczoraj

Stała u drzwi werandy

Lewa ręką trzymała laskę
prawą chciała nacisnąć <czytaj dalej>

internat wybudowano dzięki pieniądzom przekazanym z rządu pisu warto podkreslić

podobnie jak szkołę muzyczną i plastyczną przy kwar <czytaj dalej>

przypominam że bolek miał koszulke z napisem "demokracja" i udzielał z nią wywiadów w "miami" za setki tysięcy zł pensji.<czytaj dalej>