02 marca. „W świętej Halszki dzionek, nuci już skowronek”, zresztą nie tylko on. Coraz więcej wokół ptasich głosów, coraz bardziej różnorodnych. Zdecydowanie najgłośniejsze są żurawie i przemieszczające się po niebie klucze gęsi. W mieście o skowronki trudniej, w lesie też, a na polach i łąkach rzadziej ostatnio bywamy, więc skowronkowych treli jeszcze w tym roku nie słyszeliśmy. Nie oznacza to jednak, że już nie przyleciały. Ornitolodzy podpowiadają, żeby wypatrywać ich właśnie w pierwszych dniach marca.

Cytowane wyżej przysłowie wspomina świętą Halszkę, ale konia z rzędem temu, kto znajdzie ją w panteonie błogosławionych. Imię to wywiedziono już w XII w. i to wcale nie od Haliny czy Heleny, tylko od… Elżbiety, na którą Słowianie mówili Halżbieta (Halżka, ale także Bietka, Betka).

Świętych Elżbiet jest osiem. Największym kultem na ziemiach słowiańskich otoczona była Elżbieta Węgierska (1207-1231) i to ona uważana jest za patronkę Halszek, mimo że jej wspomnienie obchodzone jest 17 listopada, a Halszki swoje jedyne w roku imieniny świętują właśnie dziś. Miłego dnia wszystkim Halszkom! Nie-Halszkom także.

Pewnie zauważyliście, że księżycowa lampa świeciła ostatnio coraz słabiej. Dzisiejszej nocy zgaśnie zupełnie. Specjaliści od astrologii twierdzą, że nów w Rybach przynosi prorocze sny, więc postarajcie się je zapamiętać. Nawet jeżeli pozornie wydadzą się bez sensu, mogą nieść w sobie zaszyfrowaną informację, dlatego warto zanotować sobie treść takiego snu.

Ponieważ po nowiu Księżyc zawsze się odradza, nasi przodkowie z upodobaniem potrząsali wtedy sakiewką, zaklinając szeptem „aby zawsze pełna była”. Dziś już nie stosuje się takich praktyk z prostego powodu – kontem bankowym nie da się potrząsać. No chyba, że za pomocą niebacznie ściągniętego z sieci wirusa, ale wtedy nie przyrostu gotówki, tylko całkowitego wyczyszczenia konta można się spodziewać, a tego nie życzę nikomu.

Istnienie faz Księżyca ludowa legenda przypisuje przygodzie św. Michała, który razu pewnego wybrał się na Ziemię na inspekcję, a że trochę zamarudził, do Nieba wracać musiał po ciemku. Potknął się o coś, nawet zranił w nogę, więc rozżalony zwrócił się rankiem do Najwyższego:
- Panie, nocą kompletnie nic nie widać! Mrok jest tak nieprzenikniony, że nawet Ewa z Adamem mogli pomylić zwykłą jabłonkę z drzewem prawdy. Zrobisz coś z tym?
I Bóg w swojej nieskończonej mądrości skonstruował Księżyc. Aby jego świetlne zasoby nigdy się nie wyczerpały, zaprojektował go tak, by co dwa tygodnie gasł, a jasność była regulowana w zależności od czasu przed lub po naciśnięciu wyłącznika.

Dzisiejszy dzień jest także wstępem do Wielkiego Postu. Niegdyś nazywany był Wstępną Środą, dziś mówimy raczej Środa Popielcowa albo Popielec. Ponieważ jest świętem ruchomym i przypada między piątym lutego a dziesiątym marca, więc i pogodowych przysłów dostarcza niemało. I tak:
- warianty na pogodę - „Jeśli we Wstępną Środę jest piękna pogoda, to w polu nadzwyczaj jest piękna uroda”, „Gdy w Popielec pogoda służy, suchą wiosnę wróży”, „Jeśli we Wstępną Środę świecą nocą gwiazdy, kury będą niosły, mówi u nas każdy”

- warianty na niepogodę - „Gdy we Wstępną Środę deszcz pada, to rój gąsienic kapustę zjada”, „W Popielcową Środę jak deszcz z góry pada, trzecia kopka chłopu na polu przepada (nawiasem mówiąc ciekawym zjawiskiem byłby deszcz padający z dołu)

- wariant odpowiedni na każdą okoliczność - „Gdy w Popielec pogoda, wiosna będzie sucha, gdy deszcz, będzie mokra, a jeżeli zimno, będzie zimna”.

Pogoda za oknem wskazuje, że w tym roku sprawdzać się będzie wariant pierwszy. I nawet kury nieść się powinny lepiej, bowiem gwiazdy w czasie nowiu świecą wyjątkowo jasno.

A skoro dziś Popielec, to i zdjęcie „przysypane” zamarzniętą na płocie mgłą jak najbardziej na miejscu, prawda?

Tekst i foto Maria Gonta