Polski parlament podejmuje wiele kontrowersyjnych inicjatyw ustawodawczych, które częstokroć kończą się uchwaleniem prawa złego i wadliwego. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, który niejednokrotnie wskazywał na niezgodność z Konstytucją RP poszczególnych rozwiązań prawnych, pośród których wspomnieć można choćby tzw. ustawę lustracyjną, kościelną komisję majątkową czy kwestię odszkodowań dla osób represjonowanych przed 1989 rokiem. Sprawy rozstrzygane przez Trybunał to jednakże nie tylko zagadnienia o zasadniczym znaczeniu ustrojowym budzące żarliwe spory polityczne. Prócz podmiotów publicznych (m. in.: Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich, organy stanowiące jednostek samorządowych, kościoły i inne związki wyznaniowe) również sprawy osób prywatnych, których sytuacja prawna spełnia ściśle określone warunki, mogą być przedmiotem badania przez Trybunał.
Zacznijmy od kwestii zasadniczych. Prawo wystąpienia ze skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego przysługuje każdemu, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone. Przedmiotem skargi może być przy tym wyłącznie akt prawny (ustawa, rozporządzenie itd.). Trybunał odmówi rozpatrzenia sprawy, w której dana osoba kieruje zarzuty jedynie przeciwko poszczególnemu orzeczeniu sądowemu czy decyzji organu administracyjnego. Można zatem kwestionować wyłącznie regulację prawną, która była podstawą takiego orzeczenia. Jako przykład należy wskazać przypadek osoby, która mimo uniewinnienia jej przez sąd karny od popełnienia przestępstwa nie otrzymała od Skarbu Państwa zwrotu kosztów obrońcy, którego ustanowiła sobie z wyboru, albowiem stosowna regulacja prawa karnego nie przewidywała takiej możliwości. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że powyższy przepis jest niezgodny z Konstytucją RP i nakazał jego właściwą zmianę. Przedmiotem skargi nie było w tym przypadku wszakże samo orzeczenie o odmowie zwrotu kosztów, ale przepis, na podstawie którego je wydano, słusznie w rozumieniu skarżącego uznawany za naruszający jego prawa konstytucyjne.
Skarga konstytucyjna dopuszczalna jest po wykorzystaniu wszystkich przysługujących w ramach konkretnego postępowania środków odwoławczych. Należy ją przy tym złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia prawomocnego wyroku lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Sama skarga jest wolna od opłat. Istotnym ograniczeniem jest wszakże obowiązek jej sporządzenia przez adwokata lub radcę prawnego. Jeśli dana osoba nie jest w stanie podołać tym kosztom, może zwrócić się do sądu swojego miejsca zamieszkania i złożyć wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.
Sama skarga powinna zawierać zasadniczo następujące elementy:
-
informacje ogólne dotyczące osoby skarżącego,
-
wskazanie przepisu prawnego, który uważamy za niezgody z Konstytucją,
-
dokładne określenie przepisu Konstytucji statuującego prawa lub wolności danej osoby, które zostało naruszone,
-
wskazanie konkretnego orzeczenia władzy publicznej, w którym skarżący dopatruje się naruszenia w/w praw,
-
potwierdzenie wyczerpania przysługujących środków odwoławczych,
-
podanie daty doręczenia ostatecznego rozstrzygnięcia,
-
szczegółowe uzasadnienie zarzutu niezgodności danej regulacji prawnej z Konstytucją,
-
załączniki w postaci: pełnomocnictwa, kopii orzeczeń organów władz publicznych, 5 egzemplarzy samej skargi.
Po wpłynięciu skargi zostaje ona przedstawiona konkretnemu sędziemu, który po zapoznaniu się z nią, podejmuje wstępną decyzję o nadaniu jej dalszego biegu bądź o odmowie. Spośród spraw trafiających do Trybunału. jedynie niewielka część przechodzi tę bardzo rygorystyczną kontrolę. Jeśli jednak skarga zostanie dopuszczona do rozpoznania, wtedy trafia na wokandę, gdzie Trybunał podejmuje merytoryczne jej rozstrzygnięcie. Z uwagi na charakter spraw oraz znaczne obciążenie pracą Trybunału, na wydanie konkretnego wyroku trzeba niestety czasami bardzo długo czekać.
Biuro Trybunału Konstytucyjnego, do którego należy kierować korespondencję, mieści się w Warszawie przy Al. Jana Christiana Szucha 12a. Wszelkie niezbędne informacje dotyczące procedury skargowej oraz pracy Trybunału znajdują się również na stronie internetowej: www.trybunal.gov.pl.
adwokat Błażej Kowalczyk
Przebudują Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>Oni tu zostają
„Zostaję!” to hasło nowej kampanii promującej Gorzów, która ma zwrócić uwagę na zalety naszego miasta, dzięki którym jest ono doskonałym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
Nieczęsto zdarza się, aby tradycyjnie śpiewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeń na lat „dwieście”. Tak właśnie ...
<czytaj dalej>