Hanna Kaup BLOG

PrzecÅ‚aw to jedna z tych wiosek na ziemiach zachodnich, które oddalone sÄ… od gÅ‚ównych szlaków komunikacyjnych.
MknÄ…c trasÄ… S3 nie spotkamy nawet znaku drogowego, wskazujÄ…cego kierunek. JeÅ›li wiÄ™c chcielibyÅ›cie tam trafić, powinniÅ›cie za NowÄ… SolÄ… skrÄ™cić na Nowe Miasteczko i tamtÄ™dy po okoÅ‚o 12 lub 16 kilometrach przez Å»uków i StarÄ… JabÅ‚onÄ™ lub Mycielin i NiegosÅ‚awice dotrzeć do miejsca, w którym znajdujÄ… siÄ™ Å›lady z czasów, gdy wieÅ› nazywaÅ‚a siÄ™ Ottindorf, a później Ottendorf.

PoczÄ…tki tej wiejskiej, leÅ›no-Å‚anowej osady, siÄ™gajÄ… ok. 1240 r. Pierwszy wpis z 1403 r. nazywa jÄ… Ottindorf. Chyba nawet mieszkaÅ„cy wioski już dziÅ› nie pamiÄ™tajÄ…, że w XV i XVI w. byÅ‚a siedzibÄ… rodziny von Braun, a wiÄ™c tej, z której wywodzi siÄ™ konstruktor rakiet Wernher von Braun. W XVI w. wieÅ› przeszÅ‚a w rÄ™ce rodziny von Schkopp (do 1829), a nastÄ™pnie kronprinza, czyli ksiÄ™cia koronnego (tytuÅ‚ arystokratyczny nadawany nastÄ™pcom tronu monarszego, wskazujÄ…cy na ich szczególnÄ… pozycjÄ™ wÅ›ród czÅ‚onków rodziny monarszej i arystokracji) Wilhelma Pruskiego.

WspóÅ‚czesny PrzecÅ‚aw nie przypomina już dawnej historycznej wioski. Bardzo zmieniÅ‚ siÄ™ też od czasów po II wojnie Å›wiatowej, gdy – jak w wielu wioskach – nastaÅ‚y tu PGR-y. DziÅ› już caÅ‚kiem nie przypomina biednej wsi, bo od kiedy po transformacji z koÅ„ca XIX w. wiele ziem przeszÅ‚o w prywatne rÄ™ce, dziaÅ‚ajÄ… tam duże, kilkusethektarowe rodzinne gospodarstwa rolne, nie ma tam ugorów ani walÄ…cych siÄ™ budynków, jest nowa szkoÅ‚a, sala gimnastyczna, duże boisko.

Niestety, jak wszÄ™dzie, gdzie znajdujÄ… siÄ™ Å›lady przeszÅ‚oÅ›ci, o które należaÅ‚oby zadbać choćby dlatego, że zostaÅ‚y wpisane do rejestru zabytków, na takie dziaÅ‚ania także w PrzecÅ‚awiu nie ma funduszy.

Więcej zdjęć, patrz niżej

A na liÅ›cie zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane sÄ… – poza wybudowanym w koÅ„cu XIII w. z kamienia polnego koÅ›cioÅ‚em filialnym pod wezwaniem Å›w. Jakuba, obecnie czynnym – wÅ‚aÅ›ciwie ruiny koÅ›cioÅ‚a ewangelickiego z 1769 (przebudowywany w 1869, 1907 i 1927). Starsi mieszkaÅ„cy PrzecÅ‚awia pamiÄ™tajÄ… jeszcze czasy, gdy bywali na piÄ™knym chórze i sÅ‚uchali organów, po których dziÅ› nie ma Å›ladu. Strop zawaliÅ‚ siÄ™ w 2012 r. WnÄ™trze wypeÅ‚nione zmurszaÅ‚ymi belkami okalajÄ… zniszczone Å›ciany, w których straszÄ… otwory okienne. ZachowaÅ‚y siÄ™ jeszcze drzwi wejÅ›ciowe, ale wszelkie elementy żelazne skradziono. Na frontonie, który wieÅ„czy niewielki żelazny krzyż, widniejÄ… jeszcze daty 1769 i 1907. Trzecia niemal nieczytelna, najprawdopodobniej to 1927. Na Å›cianach widać resztki otynkowania. Obiekt od jakiegoÅ› czasu jest ogrodzony, bo grozi zawaleniem. W jego stoi dawna plebania ewangelicka z 1770 r. – obecnie dom mieszkalny – również wymagajÄ…ca renowacji. WÅ‚aÅ›ciwie nie ma Å›ladu po dworskim parku i barokowym paÅ‚acu z ok. 1720, w którym – jak podajÄ… źródÅ‚a – wielokrotnie goÅ›ciÅ‚ król August Mocny.

Jedyne Å›lady po dawnych mieszkaÅ„cach Ottendorfu pozostaÅ‚y na zaniedbanym cmentarzu, poÅ‚ożonym tuż przy wyjeździe ze wsi, przed obecnym cmentarzem polskim. – Jeszcze niedawno byÅ‚a tu piÄ™kna brama, a chyba z dwa lata temu teren zostaÅ‚ uporzÄ…dkowany – mówi jedna z mieszkanek pani Bożena, która oprowadza mnie po tym miejscu.

Cmentarz jest dość rozlegÅ‚y. RosnÄ… na nim wysokie drzewa, ale najgorszy jest bluszcz, który zarasta groby, zasÅ‚aniajÄ…c je caÅ‚kowicie. Co ciekawe, na cmentarzu zachowaÅ‚y siÄ™ w wiÄ™kszoÅ›ci groby dzieci. Wiele z nich siÄ™ zapada, wiele zostaÅ‚o zniszczonych. Do tego procesu doÅ‚ożyÅ‚ siÄ™ ktoÅ›, kto wykonywaÅ‚ po sÄ…siedzku ogrodzenie. Przy okazji zniszczyÅ‚ stare, poprzewracaÅ‚ tablice, a groby przywaliÅ‚ ziemiÄ… i odpadami z budowy w postaci belek drewnianych czy palet. Nie uprzÄ…tnÄ…Å‚ korzeni drzew i zostawiÅ‚ haÅ‚dy piasku na grobach, których ksztaÅ‚ty jeszcze daje siÄ™ rozpoznać. Smutny to widok, Å›wiadczÄ…cy o braku szacunku dla zmarÅ‚ych. Mam nadziejÄ™, że gmina zareaguje na takie postÄ™powanie i nakaże sprawcy doprowadzenie terenu do porzÄ…dku, tym bardziej że czynny cmentarz jest przykÅ‚adnie utrzymany, czysty i zadbany.


Ewidentny brak szacunku dla zmarłych

Więcej zdjęć z cmentarza zobaczysz tu:
http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2021-04-15_Cmentarz_Przeclaw,

Kiedy pytam ludzi, dlaczego pozwalajÄ… na takie niszczenie poniemieckich grobów, które w wielu przypadkach sÄ… niemal dzieÅ‚ami sztuki, zachwycajÄ…c piÄ™knymi gotyckimi inskrypcjami i symbolicznymi zdobieniami, mówiÄ…, że nie ma na to pieniÄ™dzy. Nie rozumiem, takiego tÅ‚umaczenia. SÄ…dzÄ™, że wÅ‚adze powinny pomyÅ›leć o potraktowaniu tych miejsc jak swoistych parków, zadbać o ich oczyszczenie i przywrócić im szacunek. Niewiele potrzeba, by te miejsca nie straszyÅ‚y i źle nie Å›wiadczyÅ‚y o wspóÅ‚czesnych gospodarzach przejÄ™tych po wojnie terenów na zachodzie Polski.

Tekst i foto Hanna Kaup

Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

200 lat dla pani Zofii

NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ... <czytaj dalej>

Oni tu zostajÄ…

„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Zlikwiduje siÄ™ wszelkie dyktaty i nakazy unijne, cofnie siÄ™ unijne imunitety, bo za dużo zasÅ‚aniajÄ…. Generalnie unia przestanie mieć cokowliek <czytaj dalej>

Jedni mówią , że życie zaczyna się po "pięćdziesiątce", a inni że dopiero po drugiej.
Wszystkiego dobrego Pani Zofio ... <czytaj dalej>

JÄ™zyk taki a nie inny dla podkreÅ›lenia bezsilnoÅ›ci. Mam dokÅ‚adnie takie samo zdanie. Zakleilismy siÄ™ w skorupie narodowej martylologii i nie wyle <czytaj dalej>

Jeżeli zapotrzebowanie na takie odruchy "narodowoÅ›ciowe" roÅ›nie, znaczy że w spoÅ‚eczeÅ„stwie coÅ› siÄ™ psuje. Staje siÄ™ sfrustrowane, <czytaj dalej>

Gumofilce na traktory i do Warszawy. Å»oliborz wam pomoże. <czytaj dalej>