Rozmowa ze specjalistÄ… Radiologii i Diagnostyki Obrazowej dr
KatarzynÄ… KatulskÄ….
Metoda rezonansu medycznego to jedna z podstawowych technik diagnostycznych. Na czym ona polega?
– Diagnostyka obrazowa w rezonansie magnetycznym to jedno z najnowoczeÅ›niejszych badaÅ„, które obecnie stosujemy dla poznania ludzkiego wnÄ™trza. Jest to też metoda bezpieczna dla pacjenta, a równoczeÅ›nie precyzyjnie odpowiadajÄ…ca na wiele pytaÅ„, które przed badaniem stawia sobie lekarz. WskazaÅ„ jest ogromna ilość i ich zakres systematycznie siÄ™ poszerza. Przede wszystkim siÄ™ga siÄ™ po tÄ™ metodÄ™ w diagnozowaniu chorób, urazów i niedomagaÅ„ oÅ›rodkowego ukÅ‚adu nerwowego (mózg i kanaÅ‚ krÄ™gowy), a także pozostaÅ‚ych narzÄ…dów w obrÄ™bie zarówno brzucha, jak i naczyÅ„, koÅ›ci, choroby wielkich naczyÅ„, guzów tkanek miÄ™kkich. GÅ‚ównÄ… zasadÄ… dziaÅ‚ania rezonansu jest umieszczenie pacjenta w polu magnetycznym. NajproÅ›ciej mówiÄ…c, ciaÅ‚o ludzkie skÅ‚ada siÄ™ w znacznej mierze z wody, a zatem i z wodoru. Wzbudzanie protonów wodoru przez pole magnetyczne pozwala na uzyskanie obrazu, przetworzonego przez komputer. Zjawisko to ze wzglÄ™du na swojÄ… wagÄ™ i znaczenie diagnostyczne zostaÅ‚o uhonorowane nagrodÄ… Nobla. Należy jednak pamiÄ™tać, iż ta wielce skomplikowana technika diagnostyczna dla nas, jej użytkowników, jest zupeÅ‚nie niegroźna.
Mówi siÄ™, że jest to badanie nieinwazyjne i nieszkodliwe, a przy tym bardzo precyzyjne. Co to znaczy?
– W diagnostyce prowadzonej przy pomocy tych aparatów posÅ‚ugujemy siÄ™ polem magnetycznym o sile 1,5 – 3. To w żaden sposób nie szkodzi ludzkim tkankom.
Co jednak dzieje siÄ™ z pacjentem podczas badania? Jak on to badanie odczuwa, czy jego nierzadkie obawy i niepokoje majÄ… uzasadnienie?
– Jest to badanie bezpieczne prawie dla wszystkich, z wyjÄ…tkiem tej grupy chorych, która ma stymulator serca, lub jest po wszczepieniu implantów Å›limakowych, chociaż w naszym rozwijajÄ…cym siÄ™ Å›wiecie dopuszcza siÄ™ coraz to nowsze, udoskonalone aparaty, które również w tych utrudnionych warunkach sobie radzÄ…, nie szkodzÄ…c pacjentowi. Coraz mniejszym ograniczeniem jest obecność w ciele badanego elementów metalicznych, najczęściej ortopedycznych.
JeÅ›li zatem nie ma jakichÅ› szczególnych przeciwwskazaÅ„, to bez wiÄ™kszych obaw możemy poddawać siÄ™ diagnozowaniu przy pomocy rezonansu magnetycznego?
– Tak, o ile nie należymy do osób, które sÄ… chore na klaustrofobiÄ™. PodkreÅ›lam sÄ… chore, ponieważ zdarza siÄ™, że lÄ™k przed zamkniÄ™ciem w maÅ‚ym pomieszczeniu bywa tak silny, że reakcje wywoÅ‚ane wsuniÄ™ciem do wnÄ™trza urzÄ…dzenia jest na tyle gwaÅ‚towne, że badanie jest niemożliwe do wykonania. Wielokrotnie byÅ‚am Å›wiadkiem sytuacji, w których z powodu panicznego, a zatem niemożliwego do opanowania lÄ™ku, o kontynuacji badania nie byÅ‚o mowy. Pacjent po prostu uciekaÅ‚ z pracowni MRI. ChcÄ™ jednak podkreÅ›lić, że podczas badania chory nie zostaje sam, chociaż znajduje siÄ™ w magnesie. CaÅ‚y czas ma kontakt z fachowym personelem medycznym, który obserwuje jego reakcje. Poza tym, wyposażony jest w specjalny informujÄ…cy technika, że chce przerwać badanie. DiagnostykÄ™ można przeprowadzić także u pacjentów nieprzytomnych, oraz u dzieci. Warunkiem uzyskania wysokiej jakoÅ›ci wyników jest jednak to, aby podczas badania absolutnie siÄ™ nie poruszać. To wbrew pozorom wcale jest nieÅ‚atwe.
Długo musi ten bezruch trwać?
– To zależy od rodzaju zastosowanych sekwencji, od siÅ‚y użytego pola, od wskazaÅ„, czyli pytaÅ„ na jakie podczas badania chcemy uzyskać odpowiedź. Zwykle badanie w rezonansie magnetycznym trwa od 15 minut (badanie gÅ‚owy) do póÅ‚ godziny. ChcÄ™ jeszcze raz wyraźnie podkreÅ›lić: dla pacjentów badanie to jest nieszkodliwe. Nie ma promieniowania rentgenowskiego, które pojawia siÄ™ w badaniu rtg, czy tomografii komputerowej. Rezonans można powtarzać wielokrotnie u chorych w każdym wieku. Nie wystÄ™puje bowiem w tym przypadku zjawisko kumulacji.
Trzeba siÄ™ do tego badania jakoÅ› szczególnie przygotować?
– Do badania MR nie trzeba być na czczo, z wyjÄ…tkiem specjalistycznych badaÅ„ przewodu pokarmowego. Pacjent nie może wejść w obrÄ™b pola magnetycznego z żadnymi metalowymi elementami. ZakÅ‚ócajÄ… obraz, a urzÄ…dzenia elektroniczne (telefony, karty) mogÄ… ulec uszkodzeniu.
Pacjenci za sporÄ… uciążliwość uważajÄ… haÅ‚as; Å‚omotanie, uderzania stajÄ… siÄ™ mÄ™czÄ…ce, drażniÄ…, sprawiajÄ… wrażenie odczuwania bólu…
– Wzbudzanie pola elektromagnetycznego zawsze wiąże siÄ™ z haÅ‚asem. Niemniej jednak, z myÅ›lÄ… o poprawie jakoÅ›ci życia pacjenta, podejmuje siÄ™ próby stosowania systemów cichych. Polega to na tym, że rezonans magnetyczny w takich systemach zastosowania posÅ‚uguje siÄ™ unikalnÄ… technikÄ… wzbudzania, która nie generuje dźwiÄ™ku. Takie urzÄ…dzenia pojawiajÄ… siÄ™ już w coraz częściej. MyÅ›lÄ™, że jest to kwestia technologii i kilku lat, które pozwolÄ… tÄ™ aparaturÄ™ diagnostycznÄ… wyciszyć. W Polsce już mamy taki „cichy” aparat MRI w Opolu, a bÄ™dÄ… nastÄ™pne. W rutynowych, zwykÅ‚ych aparatach dla wyciszenia stosujemy albo zatyczki do uszu, albo sÅ‚uchawki, przez które pacjent sÅ‚ucha muzyki zagÅ‚uszajÄ…cej haÅ‚as aparatu.
Jak na razie jednak jest ciasno, głośno, w wymuszonej pozycji. Czy po takim badaniu pacjent czuje się dobrze, może wyjść na ulicę, wsiąść do samochodu, pojechać do pracy?
– Nie widzimy nieprzyjemnych, a na pewno groźnych skutków takiego badania. Z wyjÄ…tkiem może sytuacji, kiedy po zastosowaniu Å›rodka kontrastowego pacjent wymaga wiÄ™kszej obserwacji. To jednak zdarza siÄ™ rzadko.
Pacjenci chcą być badani rezonansem magnetycznym, wiedzą że jest to metoda rozstrzygająca, ale droga.
– Jest to badanie bardzo pożądane. Wystarczy spojrzeć na kolejki pacjentów oczekujÄ…cych na badania finansowane z NFZ. Trzeba nierzadko czekać i póÅ‚ roku. Koszt? W zależnoÅ›ci od oÅ›rodka od 450 do 600 zÅ‚otych, a w kardiologii do tysiÄ…ca zÅ‚otych.
Co decyduje o tym, że przeprowadzając diagnozę wybiera się taki, a nie inny rodzaj badania?
– Rentgen, tomografia, rezonans - to nie sÄ… metody zastÄ™pujÄ…ce siÄ™ wzajemnie. To sÄ… metody komplementarne. Wszystko zależy od stanu zdrowia pacjenta, na co konkretnie siÄ™ uskarża. Inne sÄ… wskazania do wykonania rezonansu gÅ‚owy, inne do wykonania tomografii komputerowej…
ObowiÄ…zujÄ… nas procedury i standardy wykonania poszczególnych badaÅ„. Tu nie można wybierać, decydujÄ… uwarunkowania medyczne. Å»eby nie narażać pacjenta na przeprowadzanie nadmiernej iloÅ›ci rozmaitych badaÅ„, staramy siÄ™ wybrać metodÄ™ najwÅ‚aÅ›ciwszÄ…, najcelniejszÄ…, najbardziej efektywnÄ….
Czy wykonanie badań rezonansem magnetycznym wymaga jednak uprzedniego wykonania innych badań obrazowych?
– Nie. Na przykÅ‚ad w przypadkach problemów z centralnym ukÅ‚adem nerwowym, rezonans jest zawsze metodÄ… z wyboru.
Kto może skierować na badanie przy pomocy rezonansu magnetycznego?
– W trybie ambulatoryjnym - kierujÄ… specjaliÅ›ci, w szpitalu - lekarz prowadzÄ…cy. Lekarz rodzinny nie ma takich uprawnieÅ„.
Dziennikarze dla Zdrowia
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>