To, za co niemal każdy rodzic daÅ‚by siÄ™ poćwiartować, to dobro jego dziecka. Nie ma w życiu nic ważniejszego, gdy pojawia siÄ™ istota niewinna, ukochana i wyczekana. Wtedy to wÅ‚aÅ›nie jej wszystko zostaje podporzÄ…dkowane. I dobrze, gdyż dziecku najtrudniej siÄ™ bronić. Jest caÅ‚kowicie zależne od ciaÅ‚a, gÅ‚osu, spojrzenia rodziców. Z poczÄ…tku potrzebuje ich nieustannie. Potem coraz mniej. Jednak, nawet dorastajÄ…cy nastolatkowie potrzebujÄ… wsparcia, mÄ…drego prowadzenia na drodze do dorosÅ‚oÅ›ci.

PiszÄ…c o wspomaganiu rozwoju maÅ‚ego dziecka, odpowiem na najbardziej nurtujÄ…ce rodziców pytanie, mianowicie: Jak stymulować mowÄ™ dziecka, by rozwijaÅ‚a siÄ™ prawidÅ‚owo.

ZaczynajÄ…c od poczÄ™cia, trzeba wspomnieć, że dziecko sÅ‚yszy i czuje już w Å‚onie matki. PodstawÄ… jego komfortu jest dobre i życzliwe nastawienie do niego obojga rodziców. Powinni mówić, Å›piewać dziecku, dotykać je. Badania potwierdzajÄ…, że niemowlÄ™ta po urodzeniu rozpoznajÄ… gÅ‚os matki oraz uspokajajÄ… siÄ™, sÅ‚yszÄ…c rytm bicia jej serca.

Mowa otoczenia, a wiÄ™c gÅ‚ównie rodziców, to Å›rodowisko, w którym rozwija siÄ™ mowa dziecka. Czerpie ono przykÅ‚ad z wszystkiego, co robiÄ… doroÅ›li, ze sposobu, w jaki mówiÄ… i jak siÄ™ zachowujÄ…. To, co im sprawia przyjemność, ciekawi też dziecko. Kto nie walczyÅ‚ z kilkumiesiÄ™cznym niemowlakiem domagajÄ…cym siÄ™ naszej komórki? JeÅ›li poÅ›wiÄ™camy czemuÅ› dużo uwagi, możemy spodziewać siÄ™ tego samego po naszym dziecku.

No dobrze, ale w jaki sposób mówić, aby nasza pociecha czerpaÅ‚a naukÄ™? Przede wszystkim poprawnie realizować dźwiÄ™ki mowy i dobrze budować zdania. JeÅ›li mówimy do niemowlaka, nasze zdania powinny być krótkie i wypowiadane powoli, bez zbytniego poÅ›piechu, do którego jesteÅ›my przyzwyczajeni. Dziecko musi mieć czas usÅ‚yszeć, co mówimy. Trzeba mu to wielokrotnie powtarzać, dodajÄ…c gesty, wyrażenia dźwiÄ™konaÅ›ladowcze, aby lokalizowaÅ‚o obiekt z danym dźwiÄ™kiem. Tak uczy siÄ™ ono, że pies to „hau, hau”, a bocian „kle, kle”, itp. Zalecam „kÄ…piel sÅ‚ownÄ…” w każdym wieku! Nie wstydźmy siÄ™ opowiadać maluchowi o tym, co robimy, choćby brzmiaÅ‚o to dla nas bardzo poważnie.

Gdy w wieku okoÅ‚o dwóch lat dziecko zaczyna budować proste zdania i robi to nieudolnie (pomija gÅ‚oski, sylaby, używa zÅ‚ych form gramatycznych, itp.) powtarzajmy za nim to samo, ale w poprawnej wersji. W ten sposób ćwiczymy z nim warsztat mowy. JeÅ›li maluch jest w wieku, kiedy może zamieniać niektóre trudniejsze gÅ‚oski, jak np.: sz, ż, cz, dź innymi prostszymi – dla przykÅ‚adu mówi „Å›afa” zamiast „szafa” – nie każmy mu na siÅ‚Ä™ poprawić siÄ™, bo jego aparat artykulacyjny nie jest jeszcze na to gotowy. Trzeba respektować zasady rozwoju mowy u dzieci i nie zniechÄ™cać ich zwracaniem uwagi, że mówiÄ… niepoprawnie. W swoim czasie usÅ‚yszymy wÅ‚aÅ›ciwÄ… realizacjÄ™. A jeÅ›li nie, należy wybrać siÄ™ do specjalisty.

Rodzice czÄ™sto zastanawiajÄ… siÄ™, do kiedy można zdrabniać nazwy przedmiotów i czy w ogóle. Odpowiem, że można, byle nie za czÄ™sto i nie dÅ‚użej niż do pierwszego roku życia. Traktujmy dzieci jak dzieci, ale mówmy do nich jak do dorosÅ‚ych. W przyszÅ‚oÅ›ci taka postawa zaprocentuje sÅ‚ownÄ… dojrzaÅ‚oÅ›ciÄ…. PrzyglÄ…dajmy siÄ™ naszym maluchom, ich chÄ™ci do kontaktu sÅ‚owno-niewerbalnego i starajmy siÄ™ na niÄ… zawsze odpowiedzieć. Nie ignorujmy gaworzÄ…cego dziecka ani setnego pytania trzylatka. Starajmy siÄ™ zrozumieć to, co mówi, ale jeÅ›li jest inaczej, powiedzmy to mu. Niech ma jasność w sytuacji i nie przyzwyczaja siÄ™ do tego, że zawsze Å‚apiemy w lot to, o co mu chodzi.
Poza tym Å›piewajmy dziecku. MogÄ… być to wymyÅ›lone melodie na każdÄ… sylabÄ™. Czytajmy książeczki, nazywajÄ…c to, co znajduje siÄ™ na ilustracjach. Uwrażliwiajmy na codzienne dźwiÄ™ki i odgÅ‚osy, które bÄ™dziemy nazywać, np. kosiarka robi „żżżż”, pan stuka „puk, puk, puk”. Bawmy siÄ™ w gimnastykÄ™ buzi i jÄ™zyka już z dzieckiem kilkumiesiÄ™cznym, które bardzo szybko reaguje na zaczepki i stara siÄ™ powtórzyć to, co widzi i sÅ‚yszy. W ten sposób ćwiczymy mięśnie okrężne warg, mięśnie jÄ™zyka i policzkowe. BÄ…dźmy uÅ›miechniÄ™ci i zadowoleni, a nasze dziecko z radoÅ›ciÄ… przywita każdy dzieÅ„.

logopeda Dominika Amroziewicz