Rozmowa z lek. med. Piotrem Gratkowskim kierownikiem Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w Gorzowie
Dlaczego kobiety nie powinny bać się wizyty u ginekologa?
– Kobiety nie powinny bać siÄ™ wizyty u ginekologa, ponieważ ma ona potwierdzić, że kobieta jest zdrowa i nic jej nie zagraża lub rozstrzygnąć wszelkie wÄ…tpliwoÅ›ci co do ewentualnych chorób narzÄ…du rodnego. Każda wizyta ginekologiczna powinna obejmować także badanie gruczoÅ‚u piersiowego. Niestety, statystyki mówiÄ…, że na raka chorujÄ… coraz mÅ‚odsze kobiety. Dlatego najrzadziej co trzy lata trzeba zrobić badanie cytologiczne w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Skuteczność badaÅ„ cytologicznych utrzymuje siÄ™ na poziomie 77 proc., wiÄ™c dobrze i regularnie wykonywane dajÄ… pewność, że zostanÄ… wykryte wczesne zmiany na szyjce macicy, które nie sÄ… jeszcze rakiem, a które można dokÅ‚adnie i skutecznie leczyć, a zaniedbane, mogÄ… przejść w raka.
Kobiety bojÄ… siÄ™ też samego badania, które – niestety – bywa bolesne.
– Badanie ginekologiczne przeprowadza siÄ™ wziernikami plastikowymi lub metalowymi. W programie profilaktyki raka szyjki macicy dopuszczalne sÄ… wyÅ‚Ä…cznie plastikowe, bo one nie oddziaÅ‚ujÄ… temperaturÄ… na okolice intymne pacjentki. SÄ… dostÄ™pne trzy rozmiary wzierników i w zależnoÅ›ci od sytuacji poÅ‚ożniczej pacjentki, tego czy rodziÅ‚a, czy nie, czy jest może pierwszy raz u ginekologa, dobieramy takÄ… wielkość wziernika, by badanie w żaden sposób nie byÅ‚o bolesne. Ale pamiÄ™tajmy, że na odczucia pacjentki ma też wpÅ‚yw samopoczucie, z jakim przychodzi. Wiadomo, że im wiÄ™kszy stres, tym wiÄ™ksze dolegliwoÅ›ci, stÄ…d wizyta ginekologiczna musi zawierać choćby krótkÄ… rozmowÄ™, która przekona pacjentkÄ™, że to badanie, które jÄ… czeka, nie musi Å‚Ä…czyć siÄ™ ze stresem i bólem.
Co daje wykonanie cytologii w gabinecie, który przystÄ…piÅ‚ do programu?
– Jest to cytologia, która ma przez ministerstwo narzucone standardy. Pobierana jest tylko szczoteczkÄ… typu wachlarz, z użyciem tylko wzierników plastikowych. MateriaÅ‚ jest badany tylko w wybranych pracowniach cytodiagnostycznych, podlegajÄ…cym kontrolom i weryfikacji cytodiagnostów, którzy także caÅ‚y czas podwyższajÄ… swoje kwalifikacje. Te wszystkie kroki okreÅ›lone w standardach majÄ… na celu podwyższenie skutecznoÅ›ci badania cytologicznego i dziÄ™ki temu unikniecie bÅ‚Ä™dów.
Dlaczego cytologię powinno się pobierać nie szpatułką, a szczotką wachlarzową?
– SzpatuÅ‚ka pozwala na pobranie komórek z tarczy części pochwowej, ale nie z kanaÅ‚u szyjki macicy. Do tego konieczna jest szczoteczka wachlarzowa. PamiÄ™tajmy, że ok. 3-6 proc. raków szyjki macicy rozwija siÄ™ bezobjawowo wewnÄ…trz kanaÅ‚u szyjki macicy. To znaczy, że na części pochwowej nie ma żadnych, najdrobniejszych nawet zmian, a wewnÄ…trz kanaÅ‚u szyjki macicy może siedzieć inwazyjny rak. StÄ…d badanie szczoteczkÄ… typu wachlarz może odpowiednio wczeÅ›nie dać sygnaÅ‚, że dochodzi do zmian przedrakowych w obrÄ™bie kanaÅ‚u szyjki macicy. Pozwoli to lekarzowi wczeÅ›nie zareagować i skutecznie wyleczyć zmiany.
Może wiÄ™c zdarzyć siÄ™ tak, że u pacjentki, która robiÅ‚a cytologiÄ™ poza programem, coÅ› jednak siÄ™ dzieje, choć jej wyniki byÅ‚y wÅ‚aÅ›ciwe?
– Takie sytuacji wykluczyć nie można. NiewÄ…tpliwie, pobierajÄ…c cytologiÄ™ wacikiem lub szpatuÅ‚kÄ…, uniemożliwiamy diagnostykÄ™ komórek z kanaÅ‚u szyjki macicy. W zwiÄ…zku z tym nie bÄ™dziemy znali odpowiedzi na pytanie, czy dochodzi do jakichÅ› procesów patologicznych nie tylko na tarczy, ale i w kanale szyjki macicy.
Jakiego wyniku cytologii można się obawiać i co kobieta powinna wtedy zrobić?
– Zawsze pobranie cytologii wiąże siÄ™ z umówieniem na odebranie wyniku. Oczekiwanie trwa trzy, cztery tygodnie. Jeżeli zostanÄ… stwierdzone jakiekolwiek nieprawidÅ‚owoÅ›ci, pacjentka jest kierowana na badanie kolposkopowe. Gdy lekarz wykonujÄ…cy kolposkopiÄ™ coÅ› zauważy, od razu pobiera wycinek z podejrzanego miejsca. Ten materiaÅ‚ trafia do badania mikroskopowego na histopatologii, by ustalić diagnozÄ™, czy mamy do czynienia z Å›ródnabÅ‚onkowÄ… neoplazjÄ… maÅ‚ego, Å›redniego czy dużego stopnia.
CzÄ™sto zdarza siÄ™, że Å›ródnabÅ‚onkowa neoplazja maÅ‚ego stopnia cofa siÄ™ samoistnie. Ale dysplazja dużego stopnia jest traktowana jako rak przedinwazyjny, który wymaga postÄ™powania operacyjnego. W pierwszym etapie powinno siÄ™ wykonywać koonizacjÄ™ chirurgicznÄ…, która bÄ™dzie zabiegiem diagnostyczno-leczniczym i umożliwi też dodiagnozowanie pacjentki.
Dziękuję.
Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>