W WielkÄ… SobotÄ™ DuÅ„czycy odpoczywajÄ… przed nastÄ™pnym Å›wiÄ…tecznym dwudzionkiem. Nie wÄ™drujÄ… ze Å›wiÄ™conkÄ…. To kraj w przeważajÄ…cej wiÄ™kszoÅ›ci luteraÅ„ski, wiÄ™c nie ma tutaj tradycji Å›wiÄ™cenia potraw. KtóregoÅ› roku zapakowaliÅ›my peÅ‚en bagażnik koszyczków przygotowanych przez okolicznych Polaków i pojechaliÅ›my do oddalonej o 70 km Kopenhagi, do katolickiego koÅ›cioÅ‚a. W stolicy mieszka ¼ ludnoÅ›ci Danii i jest tam Å‚Ä…cznie ok. 80 koÅ›cioÅ‚ów, w tym trzy katolickie. W caÅ‚ym kraju jest raptem kilkanaÅ›cie katolickich parafii, wiÄ™c taki wyjazd ze Å›wiÄ™conkÄ… to caÅ‚a wyprawa.
Dla luteran najważniejszym dniem w roku jest Wielki PiÄ…tek, ale w Danii do spraw wiary podchodzi siÄ™ dość swobodnie. Przynależność do KoÅ›cioÅ‚a Ewangelicko-LuteraÅ„skiego Danii (tak brzmi jego oficjalna nazwa) deklaruje obecnie ok. 80% obywateli, w rzeczywistoÅ›ci praktyki religijne podejmuje nie wiÄ™cej jak 3% DuÅ„czyków. Dopiero od ok. 100 lat zagwarantowana jest tutaj wolność wyznania. Kiedy w 1536 r. panujÄ…cy wówczas król Chrystian III wydaÅ‚ dekret zobowiÄ…zujÄ…cy mieszkaÅ„ców kraju do przyjÄ™cia nowej religii, wyznawcy innych odÅ‚amów, niż luteranizm, musieli siÄ™ stÄ…d wyprowadzić. Do dziÅ› gÅ‚owÄ… DuÅ„skiego KoÅ›cioÅ‚a Narodowego jest król (do niedawna byÅ‚a to królowa MaÅ‚gorzata) razem z Ministrem Spraw KoÅ›cielnych.
Mimo że luteranizm ma tu status kościoła państwowego, przynależność do niego jest dobrowolna. Kto jednak tę przynależność deklaruje, płaci specjalny podatek kościelny (1,5% od podstawy opodatkowania). Inną specyfiką Duńskiego Kościoła Narodowego jest Store Bededag, czyli Wielki Dzień Modlitw ustanowiony ok. 150 lat po wprowadzeniu luteranizmu. Coraz większa liczba nabożeństw pokutnych zbyt często odrywała ludzi od pracy, gromadząc ich w świątyniach. Nie licząc mnogości świąt religijnych, działo się to także w każdą środę (dzień pokuty za codzienne grzechy) i w każdy piątek (dzień postu i modlitwy).
W miarÄ™ rozwoju przemysÅ‚u, handlu i rolnictwa zaczynaÅ‚o w tych dniach brakować rÄ…k do pracy. I wtedy wyznaczono jeden dzieÅ„ w roku – czwarty piÄ…tek po Niedzieli Wielkanocnej – jako Wielki DzieÅ„ Modlitw, przygotowujÄ…c jednoczeÅ›nie specjalny rytuaÅ‚, wykaz pieÅ›ni, czytaÅ„ i szeroki repertuar konkretnych modlitw. Obecność na spotkaniach liturgicznych byÅ‚a obowiÄ…zkowa, trwaÅ‚y one wiele godzin, z przerwami na przygotowane wczeÅ›niej posiÅ‚ki.
Wprowadzony w 1686 r. Store Bededag zostaÅ‚ najpierw przez najgorliwszych wiernych oprotestowany. Ostatecznie zaczÄ…Å‚ obowiÄ…zywać na terenie caÅ‚ego kraju dopiero w 1770 r. jednoczeÅ›nie skasowano szereg dotychczasowych Å›wiÄ…t (m.in. ÅšwiÄ™to Trzech Króli, trzeci dzieÅ„ Bożego Narodzenia, dzieÅ„ Jan Chrzciciela, Å›w. Marcina, Å›w. Marka oraz dodatkowe dni modlitw i pokuty w Å›rody i piÄ…tki). Przez kolejne lata Wielki DzieÅ„ Modlitw również nieco ewoluowaÅ‚, bowiem okazaÅ‚o siÄ™, że nie jest możliwe, by dokumentnie wszyscy modlili siÄ™ przez 24 godziny na dobÄ™.
Na poczÄ…tku XX w. charakter Å›wiÄ™towania zmieniÅ‚ siÄ™ najbardziej. Do dziÅ› pozostaje to dzieÅ„ wolny od pracy i to taki, w którym nawet wiÄ™kszość dużych sklepów jest pozamykana, ale za to mogÄ… już dziaÅ‚ać restauracje, kina, muzea, miejsca zabaw i rozrywki. Dzwony przestaÅ‚y ogÅ‚aszać mobilizacjÄ™ do modlitwy, a ludzie najczęściej zamiast chodzić do koÅ›cioÅ‚a, wybierajÄ… siÄ™ na spacer, wyjeżdżajÄ… do swoich letnich domków, uprawiajÄ… sporty.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>200 lat dla pani Zofii
NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>