Gontowiec Podróżny BLOG

Odwiedziliśmy w sobotę Christiansfeld na Jutlandii. To miasteczko z listy UNESCO, świętujące w tym roku swoje 250-lecie. Zostało założone dokładnie 1 kwietnia 1773 r. i to wcale nie prima aprilis. Dlaczego trafiło w 2015 r. na tę ważną listę? Z powodu braci morawskich nazywanych też herrnhutami, którzy właśnie tego dnia wmurowali uroczyście kamień węgielny na gruncie otrzymanym od duńskiego króla Christiana VII, a wybudowaną w tym miejscu osadę nazwali na jego cześć Christiansfeld, czyli „ziemia Christiana”(ale można ją także interpretować jako „ziemię chrześcijan”).

Osada została zaplanowana w duchu pietyzmu, którym kierowali się herrnhuci, czyli wokół centralnie położonego placu z dużym kościołem połączonym z plebanią. Zgodnie z definicją pietyzm to „ruch reformistyczny w Kościele luterańskim w XVII i XVIII w. dążący do rozbudzenia uczuć religijnych, kładący nacisk na intensywną modlitwę, udział w pobożnych zgromadzeniach, rygorystyczną moralność i działalność charytatywną”. Co do herrnhutów, to wywodzili się oni z Ewangelickiej Jednoty Braci Morawskich, ci z kolei z założonej w XV w. Jednoty Braci Czeskich, która stanowiła odłam husytyzmu. W okresie siedemnastowiecznych prześladowań religijnych zaczęli emigrować do krajów protestanckich, część osiedliła się w Saksonii, niedaleko Görlitz na Łużycach Górnych, gdzie założyli osadę o nazwie Straż Pańska (Herrnhut), a potomkowie tych właśnie wygnańców zostali zaproszeni na Jutlandię przez duńskiego króla, którego zachwyciła ich niezwykła pracowitość i rygorystyczne zasady moralne.

Christiansfeld zbudowano w oparciu o ten sam plan urbanistyczny, co inne siostrzane miasta w Europie. Dwie główne ulice o szerokości 24 alenów (dawna skandynawska miara długości, czyli ok.14 m) zabudowano identycznymi domami z żółtej cegły i czerwonymi dachami. Co 8 alenów (ok. 5 m) posadzono lipy. Na centralnym placu stanął przestronny dom modlitwy (Brødremenighedens Kirke), skromny z zewnątrz i równie skromny w środku. Duża biała sala do dziś oświetlana jest blaskiem świec umieszczanych w kandelabrach, proste białe ławki zwrócone są w stronę ustawionego na środku długiej ściany stołu liturgicznego, a na ścianach nie ma żadnych ozdób, które rozpraszałyby uwagę modlących się. Znajdziecie tam tylko wizerunek Baranka z aureolą wokół głowy, niosącego flagę zwycięstwa, nawiązujący do motta herrnhutów „Nasz Baranek zwyciężył, podążajmy za Nim”.

Wśród jednakowych domów wyróżniają się: większy gabarytowo Dom Sióstr, w którym mieszkały razem wszystkie niezamężne kobiety, także wdowy oraz Dom Braci zwany też Domem Kawalerów. Na niektórych zachowała się jeszcze drewniana okładzina na zachodnich i południowych szczytach, pełniąca funkcję dodatkowej warstwy izolującej, chroniącej mury przed wiatrem i deszczem. Wyjątkowo wrażenie robi miejscowy cmentarz, podzielony na część męską i żeńską. Mężczyźni i chłopcy spoczywają po zachodniej stronie, kobiety i dziewczęta po wschodniej. Przestrzeń wypełniają jednolite szare nagrobki, bez żadnych dodatkowych ozdób, a te współczesne nie różnią się niczym od pierwszych, które pojawiły się tutaj w 1774 r.

Byliśmy już wcześniej w Christiansfeld, ale wczoraj specjalnie zjechaliśmy z drogi, żeby zobaczyć świąteczne dekoracje. Są skromne, jak wszystko u braci morawskich, ale to właśnie ich urok. Jednolicie żółte światełka na drzewach i wielka liczba kiwających się na wietrze papierowych adventstjerner (gwiazd adwentowych) różnej wielkości rozświetlonych takim samym światłem. Hernhuckie gwiazdy wykonywane są ręcznie do dziś. Pierwsza miała powstać ok. 1830 r. w saksońskim miasteczku niedaleko obecnej granicy z Polską. Podobno wymyślił ją nauczyciel matematyki podczas lekcji geometrii. Szybko stała się popularnym adwentowym i bożonarodzeniowym symbolem, a w Herrnhut założono w 1880 r. wytwórnię produkującą gwiazdy na sprzedaż. Członkowie wspólnoty do dziś mieszkający w Christiansfeld także je produkują i to aż w sześciu rozmiarach, od 13 cm do 130 cm.

O herrnhutach opowiadać można długo, ale ja na zakończenie przytoczę tylko kilka ciekawostek:

• Christiansfeld to chrześcijańskie miasto idealne pozostające do dziś w praktycznie niezmienionej formie, zbudowane tak, by nie rozpraszać zamieszkującej go społeczności w dążeniu do realizacji zasad pietyzmu.
• Kiedy byliśmy w miasteczku wiosną, widzieliśmy ludzi zdążających do świątyni. Uwagę zwracały kobiety w czarnych sukniach z dużymi, jasnymi chustami na ramionach i w białych czepkach na głowach. Nie wiedzieliśmy wtedy, że kolor wstążek przy czepku świadczył o ich statusie: panny używają wstążek jasnoczerwonych, mężatki niebieskich, a wdowy białych.
• Struktura wspólnot herrnhuckich posłużyła za wzór dla izraelskich kibuców.
• Wynalazkiem herrnhuttów jest musztarda sarepska. Po raz pierwszy wyprodukowali ją członkowie wspólnoty, którzy wyemigrowali aż w okolice Astrachania i tam założyli miasteczko o nazwie Sarepta. Do produkcji używali specjalnej, rosnącej właśnie tam odmiany gorczycy.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	lipiec 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Source:

- onion кракен адрес


onion кракен адрес <czytaj dalej>

O ile tablice edukacyjne i "lecznicza zieleń" podrożą koszty inwestycji?
"... W naszym interesie jest by ten miś był jak najd <czytaj dalej>

Znowu " sami swoi". A wogóle czym oni się zajmują??? <czytaj dalej>

Tak miasto twój wójt sp...ł, że faktycznie rowerem lepiej jeździć, ale powstaje kolejne pole do....nadużyć/?/ Na początek, obowiązkowe kaski <czytaj dalej>

To proponuję jeszcze do każdego roweru, silnik odrzutowy, zestaw Wi-Fi, talerz satelitarny i co tam jeszcze w koszta można wrzucic :-) <czytaj dalej>