Gontowiec Podróżny BLOG

9 lutego to dobry dzień na wizytę u stomatologa i to nie tylko w tych krajach, gdzie obchodzony jest właśnie Dzień Bólu Zębów. Zdecydowanie lepiej brzmiałby Dzień bez Bólu Zębów, ale to nie ja ustalałam nazwę tego oryginalnego święta. W obchodach wcale nie chodzi o propagowanie cierpiętnictwa, a o uświadomienie opornym, że temu bólowi doskonale można zapobiegać, że współczesne gabinety dentystyczne nie przypominają już średniowiecznych izb tortur oraz że zdrowe zęby ważne są dla zdrowia całego naszego organizmu.

Wspominana dziś św. Apolonia z Aleksandrii nazywana jest świętą od bólu zębów. W równym stopniu patronuje cierpiącym pacjentom gabinetów stomatologicznych, jak i przedstawicielom wszystkich zawodów dentystycznych. Hagiografowie podają, że w trakcie wyrafinowanych mąk połamano jej szczękę oraz wyrwano wszystkie zęby. Któż więc bardziej nadawałby się orędowniczkę w tych sprawach?

Nie od dziś wiadomo, że „Nie ma większej niedoli, niż ząb co długo boli” i „Wyrwane zęby nie bolą”. Jeżeli wierzyć węgierskiemu przysłowiu – to wszystko zaczęło się od biblijnego Adama („Adam zjadł jabłko, a nas dotąd bolą zęby”), dlatego roli Apolonii w pobożności ludowej nie da się przecenić.

W intencji, aby „od bólów zębów raczyć zachowała” poszczono ongiś w całej Europie już w wigilię jej wspomnienia, a stosowną modlitwę rekomendował nawet Maćko z Bogdańca, wspominając na łamach „Krzyżaków”: „Każdy święty ma w niebie swój urząd i swoją gospodarkę – to się wie! A jeden do drugiego nigdy się nie miesza, bo z tego mogłyby niezgody wyniknąć, w niebie zaś nie przystoi się świętym wadzić alibo się potykać... Są Kosma i Damian, też wielcy święci, do których się medycy modlą o to, by choróbska na świecie nie wyginęły, gdyż inaczej nie mieliby co jeść. Jest także święta Apolonia od zębów i święty Liboriusz od kamienia (…)”.

Siłę orędownictwa miały wzmóc woskowe i metalowe zęby oraz łyżeczki ząbkujących dzieci znoszone jako wota pod figury świętej. Nawiasem mówiąc, relikwiami Apolonii szczyci się tak wiele świątyń na świecie, że zwielokrotnione uzębienie męczennicy wydaje się być cudem samym w sobie.

Biorąc to wszystko pod uwagę, aż dziw, że Apolonia pojawia się tylko w jednym przysłowiu i to w kontekście matrymonialnym - „Każda Polonka to dobra żonka” – za to o zębach mówią mądrości ludowe wielu krajów:

• niemieckie – „Jama ustna jest lekarzem żołądka”,
• francuskie – „Cierpi się, gdy się wyrzyna, cierpi się, gdy się go leczy, cierpi się, gdy się go traci”,
• włoskie – „Gdy nie umiesz gryźć, nigdy nie pokazuj zębów”,angielskie – „Lepszy chory ząb w ustach niż usta bez zębów”,
• szkockie – „Dobrze, że zęby są przed językiem”,
• staropolskie – „Zdrowie jako zamek, gęba jako wrota warowne, a w nich zęby jako strażnicy przedni.”

Uff… złapałam się na tym, że co chwilę dotykam własnej szczęki, więc koniec z wizualizacjami. Na szczęście, w kalendarzu kulinarnym świętują dziś same miękkie potrawy. Mamy oto Międzynarodowy Dzień Pizzy oraz Dzień Bajgla z Łososiem. Bajgla nie należy mylić z obwarzankiem. Prawdziwy, wymyślony w Krakowie (na co wskazują dokumenty z 1610 r.) jest drożdżową bułką z dziurką w środku, posiadającą miękką skórkę i zwarty miąższ, uzyskiwany przez zaparzenie ciasta przed jego pieczeniem. Zatem smacznego dnia! Bez bólu zębów.

Dzisiaj także, na pamiątkę powołania w 1895 roku we Lwowie Towarzystwa Ludoznawczego, obchodzimy Ogólnopolski Dzień Etnografii, Etnologii i Antropologii Kulturowej oraz – bez związku z jakimikolwiek rocznicami – Międzynarodowy Dzień Czytania w Wannie. Nie powiem, żeby mnie to czytanie w wannie nie kusiło, musiałabym jednak najpierw zainstalować nad nią bezpieczny stojak na książkę.

Miałam w planie zamieścić dziś fotografię z któregoś skansenu (mamy ich przecież w kraju całkiem sporo, a jeden ciekawszy od drugiego), jednak temat zębowo-wannowy przypomniał mi, że kiedyś widzieliśmy wymalowane pod wiaduktem kolejowym hasło idealnie do dzisiejszych świąt pasujące.


Maria Gonta
Foto Hanna Kaup

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	lipiec 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

O ile tablice edukacyjne i "lecznicza zieleń" podrożą koszty inwestycji?
"... W naszym interesie jest by ten miś był jak najd <czytaj dalej>

Znowu " sami swoi". A wogóle czym oni się zajmują??? <czytaj dalej>

Tak miasto twój wójt sp...ł, że faktycznie rowerem lepiej jeździć, ale powstaje kolejne pole do....nadużyć/?/ Na początek, obowiązkowe kaski <czytaj dalej>

To proponuję jeszcze do każdego roweru, silnik odrzutowy, zestaw Wi-Fi, talerz satelitarny i co tam jeszcze w koszta można wrzucic :-) <czytaj dalej>

Ale pitolenie. Ani słowa o kolejce do "znachora" o bólu w krzyżu, o polityce i innych przyjemnościach wątpliwych u będących starymi l <czytaj dalej>