Gontowiec Podróżny BLOG

21 grudnia. No i dotarliśmy wspólnie do kolejnej zimy. Astronomicznej, bo kalendarzową powitamy dopiero jutro. I wtedy będzie już komplet zim, a ta dzisiejsza będzie nam panować aż do marca, pomimo faktu, że wszelka białość za oknem zdążyła się już rozpłynąć. Dzisiejszy dzień jest w dodatku najkrótszy w całym bieżącym roku, a noc dłuuugaaa jak żadna wcześniejsza i żadna z pozostałych nam jeszcze do jego końca. Nawet przysłowie wie, że „na Tomasza najdłuższa noc nasza”.

Kolejne porzekadło brzmi pocieszająco: „Na święty Tomasz dzień z nocą się sili. Mniej nocy, więcej dnia będzie już po chwili”, bo „Na Boże Narodzenie przybędzie dnia na kurze stąpnienie, a na Nowy Rok – na barani skok”.

Pogoda na przyszłoroczny sierpień, według dawnych zwyczajów prognozowana w oparciu o wczorajszy dzień (20.12.2022), zapowiada miesiąc ciepły, mokry i niezbyt wietrzny. Wielkich ulew być nie powinno, za to siąpić może niemal codziennie. Dziś kreuje się aura na wrzesień 2023, natomiast za większością cytowanych przysłów stoi św. Tomasz Apostoł, którego wspomnienie obchodzono niegdyś właśnie 21 grudnia. Obecnie jest z tym cały galimatias i w zależności od religii wspominany jest on w najprzeróżniejszych terminach, przysłowia jednak pamiętają datę grudniową. I tak:
- „Od świętego Toma siedź przy piecu doma”,
- „Na świętego Toma będą wieprze doma, bo je z żołędzi chłop do dom przypędzi”,
- „Święty Toma siedzi w dole, wieprzki kole”,
- „Na św. Toma Gody już doma”.

Z ludowych porzekadeł wynika, że i w meteorologii miał święty sporo do powiedzenia:
- „Gdy na Tomasza deszcz pada, zmienną zimę zapowiada”,
- „Gdy na Tomasza pogoda, styczeń silne wiatry poda”,
- „Jaka pogoda Tomaszowa, taka będzie i majowa”.
Nic tu jednak nie było takie proste, bowiem kiedy aura dopisywała, to jak Filip z konopi wyskakiwało ostrzeżenie: nie ciesz się zbytnio, bo zdarza się i tak: „Kiedy Tomasz jaśnieje, duszę chłopu wywieje.”

Oczywiście były też związane z dzisiejszym dniem przesądy:
- „Na Tomasza nie chodź do lasa” – wierzono, że takie wyprawy przykro się kończą, a na potwierdzenie prawdziwości przysłowia opowiadano historie, w których czyjś tam koń nogę złamał, kogoś tam o mało nie przygniotło drzewo…
- w opisach wiejskich zwyczajów znalazłam też taką informację: „W dzień św. Tomasza (21 grudnia) nie dają bydłu paszy zaraz z rana, jak po inny czas, lecz tłuką sól miałko, mięszają ją z cebulą i czosnkiem, wreszcie tą mieszaniną nacierają każdemu bydlęciu naprzód zęby, a dopiero potem zakładają paszę”.

Przed wiekami funkcjonowało w naszym kraju szlacheckie powiedzenie „Przyjaźń nasza do świętego Tomasza”. Sięgało ono roku 1578, kiedy to Stefan Batory zrzekł się uprawnień najwyższego sędziego ziemskiego na rzecz utworzonego właśnie Trybunału Koronnego. Był to pierwszy w Europie sąd najwyższy niezależny od władcy. Dla Wielkopolski zbierał się on w Piotrkowie, zwanym odtąd Trybunalskim, a dla Małopolski i Litwy w Lublinie. Zimowe obrady przypadały właśnie 21 grudnia, w dzień św. Tomasza.

Siedzibą piotrkowskiego Trybunału Koronnego był ratusz miejski; rozebrano go w 1868 r. Dziś w miejscu gdzie stał, na środku Rynku Trybunalskiego, znajduje się niewysoki murek, pokazujący zasięg i rozkład dawnej budowli. Jest też pamiątkowa tablica, wmurowana w 400-lecie powołania Trybunału, a obok zrekonstruowano dawny pręgierz (według dokumentów, w trakcie obrad przykuto do niego 12 osób). Gmach lubelskiego Trybunału (na zdjęciu) przetrwał do naszych czasów. Wielokrotnie przebudowywany, dziś mieści Pałac Ślubów. Szukajcie go w centralnym miejscu Rynku Starego Miasta, moim zdaniem najpiękniejszego rynku w kraju.


Pamiętajcie też, że 21 grudnia jest Światowym Dniem Pozdrawiania Brunetek. Szukając informacji na temat obchodów, ze zdziwieniem przeczytałam, że w świetle międzynarodowych badań, panie o ciemniejszych włosach odnoszą większe sukcesy zawodowe, pracują na wyższych stanowiskach i więcej zarabiają. Blondynki uważane są za bardziej rozrywkowe. A mnie się wydawało, że co jak co, ale kolor włosów nie ma żadnego wpływu na karierę, tymczasem światem rządzą stereotypy. Człowiek (czyli ja) uczy się przez całe życie.

Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	sierpień 2023					»
P	W	Ś	C	P	S	N
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

O ile tablice edukacyjne i "lecznicza zieleń" podrożą koszty inwestycji?
"... W naszym interesie jest by ten miś był jak najd <czytaj dalej>

Znowu " sami swoi". A wogóle czym oni się zajmują??? <czytaj dalej>

Tak miasto twój wójt sp...ł, że faktycznie rowerem lepiej jeździć, ale powstaje kolejne pole do....nadużyć/?/ Na początek, obowiązkowe kaski <czytaj dalej>

To proponuję jeszcze do każdego roweru, silnik odrzutowy, zestaw Wi-Fi, talerz satelitarny i co tam jeszcze w koszta można wrzucic :-) <czytaj dalej>

Ale pitolenie. Ani słowa o kolejce do "znachora" o bólu w krzyżu, o polityce i innych przyjemnościach wątpliwych u będących starymi l <czytaj dalej>