Gontowiec Podróżny BLOG

7 listopada. Kilka dni temu wspominałam duńskie powiedzenie, że „w listopadzie świt spotyka się ze zmierzchem dnia”. Chociaż na tej szerokości geograficznej, gdzie aktualnie jesteśmy, noc polarna nam nie grozi, a dzisiejszy dzień jest raptem pół godziny dłuższy niż w Gorzowie (sprawdzałam), to ciemność wydaje się bardziej przenikliwa. Wszystko to zebrane razem powoduje, że człowiek zaczyna filozofować, dzięki czemu późną jesienią pęcznieje księga rodzinnych złotych myśli i anegdot. Też macie taką? Warto zapisywać dla potomności co celniejszą wymianę zdań, o… chociażby taką:
- Żeby jeszcze nie robiło się tak szybko ciemno.
- Ale za to dla równowagi, późno robi się jasno.

Dziś będzie kulinarnie, bowiem listopad kojarzyć się powinien nie tylko ze świętomarcińskimi rogalami z białym makiem i gęsiną, ale także z poczciwym schabowym, który właśnie dziś obchodzi swoje święto. Śpiewał o nim Wiesław Gołas w niezapomnianym szlagierze Młynarskiego:
„W Polskę idziemy, drodzy panowie,
W Polskę idziemy,
Nim pierwsza seta zaszumi w głowie.
Drugą pijemy (…)
Potem wyśnimy sen kolorowy, sen malowany
Z twarzą wtuloną w kotlet schabowy, panierowany".

Schaboszczak i rosół są w wielu polskich domach obowiązkowym niedzielnym zestawem obiadowym. Ten – jak go Bogdan nazywa – „poniewierany” kotlet przetrwał nawet nasze narodowe zachłyśnięcie się kuchnią śródziemnomorską i chińską, z którą na dobre zetknęliśmy się dopiero po 1989 r.

Chociaż może się to wydawać dziwne, kotlet schabowy wcale nie jest polskim wynalazkiem, a do naszego menu wprowadziła go dopiero w roku 1860 pani Ćwierczakiewiczowa. Tak, ta słynna Lucyna Ćwierczakiewiczowa, która w swojej książce kucharskiej „365 obiadów za pięć złotych" opublikowała wtedy taki oto przepis:
„Wziąść część schabową, to jest kotletową: pokrajać tak, aby przy każdéj kostce było mięso, zbić dobrze, osolić, opieprzyć, maczać w jajku rozbitém, osypać bułką tartą i smażyć na rozpaloném maśle lub gorącym szmalcu. Szarlotki usmażyć osobno w maśle”.

Dziś cebulki nazywamy szalotkami („szarlotki” kojarzą się z jabłkowym ciastem), „szmalec” został smalcem, mówimy wziąć, nie „wziąść”, a zamiast końcówek „ém” stosujemy „ym”, jednak ten wieprzowy kotlet zadomowił się na polskich stołach tak dobrze, że udziela nawet swojego imienia daniom jarskim (np. kotlet z kani a’la schabowy albo kotlet z opieniek a’la schabowy – oba pyszne!) oraz wegańskim schaboszczakom z ciecierzycy.

U Ćwierczakiewiczowej jest jeszcze ciąg dalszy przepisu: „Wszelkie sosy cébulowe, musztardowe lub ostre służą do kotletów wieprzowych. Można również robić kotlety siekane wieprzowe, zupełnie tak jak baranie i dawać je z sosem lub użyć do obłożenia jarzyny".

Kiedy swego czasu przebywaliśmy na kuracji w Ciechocinku, natrafiliśmy w okolicy na nietypową pamiątkę pobytu w uzdrowisku małżonka tej przedwojennej perfekcyjnej pani domu (Ćwierczakiewiczowa była też autorką „Poradnika porządku” i „Kursu gospodarstwa dla kobiet”). Niestety, pan Stanisław został tutaj na zawsze. Na cmentarzu parafialnym w Raciążku do dziś zachował się jego nagrobek. Inżynier Stanisław Ćwierczakiewicz był drugim mężem swojej słynnej Lucyny. Podobno ona kochała go nad życie, a on – jako niespotykanie spokojny człowiek – pozwalał jej na wszystko. Czyż można się dziwić inskrypcji, umieszczonej na steli przez opuszczoną żonę?



… a na dziś słynna autorka książek kucharskich, którą z racji legendarnej oszczędności przechrzczono na „Ćwierciakiewiczową”, przewidziała takie menu:
- barszcz czysty z jajami,
- pieczeń huzarska,
- makaron opiekany z rodzenkami na leguminę,
- prosię pieczone nadziewane.

Tak było w pierwszym wydaniu, tym z 1860 r. W wydaniu „ósmnastym” z 1897r., znacznie powiększonym, zmienionym i „z dodatkiem doświadczeń kuchennych”, proponowała na dziś już tylko barszcz czysty z uszkami, pieczeń huzarską z kartoflami i leguminę z makaronu. U nas będą kartofelki, kalafior i jajko sadzone. Taki przynajmniej jest plan.

Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

Remont schodów

Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleń. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejście do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>

Obchody 900-lecia jubileuszu

W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>

«	październik 2021					»
P	W	Ś	C	P	S	N
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

O ile tablice edukacyjne i "lecznicza zieleń" podrożą koszty inwestycji?
"... W naszym interesie jest by ten miś był jak najd <czytaj dalej>

Znowu " sami swoi". A wogóle czym oni się zajmują??? <czytaj dalej>

Tak miasto twój wójt sp...ł, że faktycznie rowerem lepiej jeździć, ale powstaje kolejne pole do....nadużyć/?/ Na początek, obowiązkowe kaski <czytaj dalej>

To proponuję jeszcze do każdego roweru, silnik odrzutowy, zestaw Wi-Fi, talerz satelitarny i co tam jeszcze w koszta można wrzucic :-) <czytaj dalej>

Ale pitolenie. Ani słowa o kolejce do "znachora" o bólu w krzyżu, o polityce i innych przyjemnościach wątpliwych u będących starymi l <czytaj dalej>