14VI2020.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady został ustanowiony w rocznicę pierwszego masowego transportu więźniów z zakładu karnego w Tarnowie do Auschwitz. 728 mężczyzn, w większości Polaków, trafiło tam 14 czerwca 1940 r.

W Gorzowie mamy pomnik poświęcony pamięci ofiar innego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, ok. 90 km na północ od Berlina. Pochłonął ok. 50 tys. ofiar. Wyzwolenie przyszło 30 kwietnia 1945 r., ale wiele więźniarek i więźniów nie dotarło do domów. Niektórzy zmarli w gorzowskim szpitalu.

30 lat temu, z inicjatywy przewodniczącej Klubu Pioniera Zofii Nowakowskiej, na cmentarzu Świętokrzyskim przy ul. Warszawskiej stanął pomnik autorstwa rzeźbiarki Zofii Bilińskiej, z dwiema granitowymi tablicami. Na głównej widnieje napis: „Tu spoczywają prochy 16 więźniów Ravensbrück zmarłych w Gorzowie Wlkp. w 1945 roku.” Na bocznej – nazwiska ośmiu osób: „Józef Gościec, Walerian Drewniak, Aleksander Karol, Maria Kiełkowska, Edmund Kurzowiński, Julia Libertowska, Władysław Michna, Stefania Potzowa” – i dopisek: „Pozostałe nazwiska nieznane.”

Pamiętajmy, co niesie ze sobą nienawiść i róbmy wszystko, by wojna nigdy się nie powtórzyła.

Hanna Kaup