Hanna Kaup BLOG

Wyjęte z Internetu

OrÄ™dzie Jona Fossego na MiÄ™dzynarodowy DzieÅ„ Teatru 2024 pt. "Sztuka to pokój".

Każdy czÅ‚owiek jest niepowtarzalny, a jednoczeÅ›nie taki sam jak wszyscy inni ludzie. Niepowtarzalność jest zewnÄ™trzna, można jÄ…, rzecz jasna, dostrzec, ale w każdym czÅ‚owieku istnieje coÅ› wewnÄ…trz, co należy wyÅ‚Ä…cznie do niego. Możemy to nazwać duszÄ… albo duchem – albo nie musimy nazywać, tylko zostawić.

Ale jednoczeÅ›nie, mimo różnic, jesteÅ›my sobie równi. Ludzie ze wszystkich części Å›wiata sÄ… fundamentalnie równi, niezależnie od jÄ™zyka, którym mówiÄ…, od koloru skóry i niezależnie od koloru wÅ‚osów.

Może to swoisty paradoks, że jesteÅ›my jednoczeÅ›nie równi i różni. Może czÅ‚owiek jest paradoksalny w wyniku napiÄ™cia miÄ™dzy ciaÅ‚em a duchem, miÄ™dzy tym, co najbardziej przyziemne i immanentne, a tym, co transcenduje owe materialne, przyziemne ograniczenia.

Ale sztuka, dobra sztuka, w zadziwiajÄ…cy sposób potrafi Å‚Ä…czyć to, co niepowtarzalne, z tym, co uniwersalne, ba, potrafi sprawić, by niepowtarzalne, ktoÅ› mógÅ‚by powiedzieć „obce”, staÅ‚o siÄ™ powszechnie, uniwersalnie zrozumiaÅ‚e. Tym samym sztuka rozsadza granice miÄ™dzy jÄ™zykami, częściami Å›wiata, krajami. W ten sposób Å‚Ä…czy nie tylko to, co cechuje każdego czÅ‚owieka, ale również, w nieco innym znaczeniu, to, co cechuje grupy ludzi, na przykÅ‚ad narody.

Sztuka nie czyni tego poprzez ujednolicanie wszystkiego, przeciwnie, pokazuje różnice, ba, obcość. W każdej dobrej sztuce wÅ‚aÅ›nie to, co obce, to, czego w peÅ‚ni nie rozumiemy, a mimo to na swój sposób rozumiemy, co być może można nazwać enigmatycznym, co fascynuje, ba, co tworzy transcendencjÄ™, przekroczenie, jest tym, co wszelka sztuka musi w sobie mieć i do czego musi prowadzić.

Nie przychodzi mi do gÅ‚owy lepszy sposób Å‚Ä…czenia przeciwieÅ„stw niż sztuka. WÅ‚aÅ›nie ona jest przeciwieÅ„stwem gwaÅ‚townego konfliktu, który, co zbyt czÄ™sto widzimy, znajduje swoje ujÅ›cie w destrukcyjnych próbach zniszczenia obcego, tego niepowtarzalnie innego, nierzadko poprzez wykorzystanie najbardziej bestialskich odkryć nowej technologii. Czy to bÄ™dzie terroryzm, czy to bÄ™dzie wojna. Bo czÅ‚owiek ma również swojÄ… zwierzÄ™cÄ… stronÄ™ i kiedy napÄ™dza go instynkt, wtedy ten drugi, obcy, nie jest postrzegany jako ktoÅ› fascynujÄ…co enigmatyczny, ale jako zagrożenie dla wÅ‚asnej egzystencji. Wtedy niepowtarzalność i uniwersalnie pojmowanÄ… różnorodność zastÄ™puje równość kolektywna i to, co inne, stanowi zagrożenie, które trzeba zniszczyć. To, co zewnÄ™trznie inne, na przykÅ‚ad religia albo ideologia polityczna, stajÄ… siÄ™ czymÅ›, co trzeba zwalczyć i unicestwić.
Wojna to walka przeciwko temu, co w człowieku najgłębsze, wyjątkowe. I jest to zarazem walka przeciwko wszelkiej sztuce, przeciwko temu, co w sztuce najgłębsze.

PostanowiÅ‚em mówić o sztuce w ogóle, a nie wyÅ‚Ä…cznie o sztuce teatru, dlatego że w każdej dziedzinie sztuki, w każdej dobrej sztuce, w jej najgÅ‚Ä™bszej istocie, chodzi o to samo, chodzi o to, żeby to, co niepowtarzalne, osobliwe, staÅ‚o siÄ™ uniwersalne. Sztuka Å‚Ä…czy niepowtarzalne z uniwersalnym w swoim wyrazie artystycznym. Nie poprzez usuwanie swoistoÅ›ci, tylko poprzez jej uwydatnianie, aby wyraźnie wybrzmiaÅ‚o to, co obce.

To proste. Wojna i sztuka to przeciwieÅ„stwa. Wojna i pokój to przeciwieÅ„stwa. Sztuka to pokój.

Jon Fosse – norweski pisarz i dramaturg, noblista
z języka norweskiego przełożyła Halina Thylwe

W MiÄ™dzynarodowym Dniu Teatru caÅ‚emu zespoÅ‚owi Teatru im. J. Osterwy w Gorzowie życzymy samych artystycznych speÅ‚nieÅ„ i sukcesów.

foto: Tom A. Kolstad/Det norske samlaget Teatr im. J. Osterwy

Dodaj komentarz:

Oni tu zostajÄ…

„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powoÅ‚aniowa odbÄ™dzie siÄ™ w sobotÄ™ w sobotÄ™ 27 kwietnia. WyjÅ›cie pielgrzymki na trasÄ™ z Paradyża do Rokitna nastÄ…pi ... <czytaj dalej>

200 lat dla pani Zofii

NieczÄ™sto zdarza siÄ™, aby tradycyjnie Å›piewane „sto lat”, z racji chwili, modyfikowano w sekwencji życzeÅ„ na lat „dwieÅ›cie”. Tak wÅ‚aÅ›nie ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ... <czytaj dalej>

«	kwiecieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Jest tak bo zdurnieliÅ›my..... <czytaj dalej>

Tę kwestię reguluje kościół katolicki
Nauczy się by wybierać dobro.

Ale feministkom temat jest obcy i stÄ…d lewica czyli opieku <czytaj dalej>

Zlikwiduje siÄ™ wszelkie dyktaty i nakazy unijne, cofnie siÄ™ unijne imunitety, bo za dużo zasÅ‚aniajÄ…. Generalnie unia przestanie mieć cokowliek <czytaj dalej>

Jedni mówią , że życie zaczyna się po "pięćdziesiątce", a inni że dopiero po drugiej.
Wszystkiego dobrego Pani Zofio ... <czytaj dalej>

JÄ™zyk taki a nie inny dla podkreÅ›lenia bezsilnoÅ›ci. Mam dokÅ‚adnie takie samo zdanie. Zakleilismy siÄ™ w skorupie narodowej martylologii i nie wyle <czytaj dalej>