Gontowiec Podróżny BLOG

Synagoga w Chmielniku jest jedną z największych w woj. świętokrzyskim. Powstała prawdopodobnie w pierwszej połowie XVIII w. na miejscu wcześniejszej, drewnianej, wzniesionej ok. 1630 r. Zanim została tym, czym jest obecnie – Ośrodkiem Edukacyjno-Muzealnym „Świętokrzyski Sztetl” – przetrwała, choć uszkodzona przez pożar w 1849 r. i potem odbudowana, a nawet rozbudowana. Nie obroniła się przed zniszczeniem wnętrza przez Niemców i zamianą na magazyn zbożowy, ale cierpliwie zniosła okres powojennego opuszczenia, by wreszcie doczekać się przekształcenia w 2013 r. w nowoczesne multimedialne muzeum prezentujące historię świętokrzyskich sztetli z blisko 100 gmin dawnej Kielecczyzny.

Sztetlami nazywano przedwojenne miasteczka żydowskie głównie na terenie dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Podkarpacia, Bukowiny i Słowacji. Ich wielkość wahała się od kilkuset osób do nawet 20 tysięcy. Przed wojną w Chmielniku ponad 80% ludności stanowili Żydzi.

Chmielnicki Ośrodek Muzealno- Edukacyjny to bardzo ciekawe miejsce, dlatego szkoda, że nie dysponowaliśmy większym zapasem czasu na zwiedzanie. Placówka jest czynna do godz. 16:00, a my – z racji rozlicznych zajęć – dotarliśmy 40 min. przed zamknięciem. Pierwszym elementem rzucającym się w oczy po wejściu do głównej sali modlitewnej synagogi jest szklana bima wzorowana na osiemnastowiecznym oryginale wykonanym z kamienia. Bima to miejsce, z którego w trakcie nabożeństw odczytywano Torę. Ta w Chmielniku jest wyjątkowa, jedyna taka na świecie. Powstawała przez niemal dwa lata we wrocławskiej pracowni. Do jej wykonania użyto hartowanego szkła, a wszystkie elementy połączono ze sobą za pomocą specjalnego kleju utwardzanego promieniami UV. Ma 3,6 m wysokości i waży trzy tony.

Duże wrażenie zrobił też na nas Dom Cienia. Jest to czworoboczny monument ustawiony na przyległym do synagogi starym (nieistniejącym) cmentarzu żydowskim z XVII w. We wnętrzu czworoboku wypisano nazwiska miejscowej społeczności żydowskiej. Z nekropolii ocalało niewiele macew. Wszystkie umieszczono w formie lapidarium na terenie nowego, uruchomionego w XIX w. kirkutu.

Skoro nie mogliśmy więcej czasu spędzić w synagodze, postanowiliśmy pospacerować po Chmielniku. Odwiedziliśmy, a właściwie obejrzeliśmy z zewnątrz kościół parafialny z lat 1730-1783 (do środka mogliśmy zajrzeć tylko przez przeszklone drzwi wewnętrzne, ale dobre i to). Wędrując po uliczkach natknęliśmy się na kilka pomników. Jeden z nich nazwano Gęsią Studnią, chociaż wcale studnią nie jest, ma jednak inne ważne zadanie. Przypomina o tym, że symbolem Chmielnika była kiedyś gęś, a miasteczko słynęło ze smacznej gęsiny.

Na pamiątkowej tablicy umieszczonej w ścianie synagogi przeczytaliśmy „Historia nie biegnie głównymi traktami, ale przede wszystkim chodzi bocznymi ulicami spokojnych miasteczek”. I to jest prawda. W bocznych uliczkach Chmielnika nadal czuje się klimat przedwojennego sztetla. Miejsca związane z historią, nie tylko żydowską, są dobrze oznaczone i opisane. Szkoda jedynie, że nie ma tu ani jednej knajpki z żydowską kuchnią, bo idealnym zwieńczeniem pobytu byłaby możliwość zjedzenia np. przepysznych gęsich pipków albo czulentu.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

W czwartek Boże Ciało

W najbliższy czwartek 30 maja Kościół obchodzi uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa popularnie nazywaną świętem Bożego Ciała. Tego dnia ... <czytaj dalej>

Składy komisji Sejmiku Województwa Lubuskiego

Radni województwa w trakcie sesji w dniu 20 maja 2024 r. wybrali przedstawicieli komisji w Sejmiku Województwa Lubuskiego VII kadencji. Wybrano ... <czytaj dalej>

Przebudowa Spichrzowej

Ostatnie przygotowania do rozpoczęcia przebudowy ulicy Spichrzowej. Konsorcjum firm TORMEL i WUPRINŻ, przebuduje ostatni, półkilometrowy odcinek ulicy Spichrzowej. Pierwsze prace ruszą ... <czytaj dalej>

UMCS z Jazz Clubem Pod Filarami

80 lat UMCS w Lublinie z Jazz Clubem „Pod Filarami”. W dniach 14 -17 maja 2024 roku w Akademickim Centrum Kultury ... <czytaj dalej>

«	lipiec 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Piękni ludzie, piękna sprawa, piękne widoki...
Muszę się wybrać!
Z.M.P. <czytaj dalej>

Taaak, dzieciństwo to fajna sprawa! ):-)
Z>M.P. <czytaj dalej>

W Polsce żaden komunizm się nie skończył <czytaj dalej>

Jesteście Panowie naprawdę"wielcy". Robicie coś z pasją i...radością. Dlaczego tacy, jak wy nie sa co najmniej radnymi. Patrząc na fo <czytaj dalej>

To jeszcze proponuje panu wojewodzie przebrać się, nieco zmienić facjate i pod pozorem boleści, rany ręki iść na SOR i zobaczyç, posłuchać, <czytaj dalej>