Zaćma to jedna z podstawowych chorób wzroku wspóÅ‚czesnego spoÅ‚eczeÅ„stwa, dotykajÄ…ca swoim zasiÄ™giem co najmniej 40% osób po 60 roku życia. Jej przebieg, choć poczÄ…tkowo może być Å‚agodny i wrÄ™cz niezauważalny, z czasem nabiera tempa i jest wÅ‚aÅ›ciwie nie do zatrzymania.
Jedynym sposobem na skuteczne pozbycie siÄ™ zaćmy jest obecnie operacja usuniÄ™cia chorej soczewki oka oraz wstawienie w jej miejsce sztucznej soczewki wewnÄ…trzgaÅ‚kowej imitujÄ…cej zachowanie naturalnego narzÄ…du. Aby jednak pacjenci mogli w ogóle podejść do operacji, konieczne jest uprzednie rozpoznanie choroby, a to może nastÄ…pić wyÅ‚Ä…cznie wtedy, gdy osoby starsze bÄ™dÄ… Å›wiadome jej objawów, przebiegu i skutków. O co warto zapytać swojego okulistÄ™ w kontekÅ›cie zaćmy i dlaczego otwarta rozmowa ze specjalistÄ… jest tak istotna?

Diagnozowanie zaćmy
Pierwsze pytania dotyczÄ…ce specyfiki zaćmy powinny zostać postawione przez pacjenta jeszcze przed zdiagnozowaniem choroby! Wiele osób starszych nie zdaje sobie sprawy z objawów towarzyszÄ…cych chorobie i tym samym nie zgÅ‚asza problemów swojemu okuliÅ›cie. KolejnÄ… wizytÄ™ kontrolnÄ… warto poÅ›wiÄ™cić wiÄ™c pytaniom o to jak rozwija siÄ™ zaćma, czy pacjent jest niÄ… zagrożony i w razie ewentualnej diagnozy choroby, na jakim etapie rozwoju siÄ™ ona znajduje. Pytania te sÄ… niezwykle istotne, gdyż to zwykle od pacjenta zależy to jak szybko zaćma zostanie wykryta, a tym samym jak wczeÅ›nie bÄ™dzie mogÅ‚a ona zostać zoperowana.

Pytania przed zabiegiem
Wielu pacjentów, po usÅ‚yszeniu diagnozy stwierdzajÄ…cej wystÄ™powanie zaćmy zasypuje swoich okulistów rozmaitymi pytaniami lub wrÄ™cz przeciwnie – przyjmuje chorobÄ™ do wiadomoÅ›ci, otrzymuje skierowanie i ustawia siÄ™ w kolejce do zabiegu bez wiÄ™kszej Å›wiadomoÅ›ci tego, na czym on w ogóle polega. Pytać zawsze warto, bo to jeden z niewielu sposobów na zrozumienie choroby i odpowiednie przygotowanie siÄ™ do zabiegu, zarówno pod kÄ…tem fizycznym jak i mentalnym.
Jedno z podstawowych pytaÅ„ padajÄ…cych w gabinetach okulistycznych dotyczy tego kiedy zaćmÄ™ trzeba zoperować. Jak podkreÅ›la Waldemar Garwol, prezes OneDayClinic (specjalizujÄ…cej siÄ™ w operacjach usuwania zaćmy i jaskry), „Im szybciej zoperujemy zaćmÄ™, tym lepiej dla pacjenta. UsuniÄ™cie soczewki we wczesnym stadium choroby jest korzystne z w kontekÅ›cie unikniÄ™cia pogarszajÄ…cego siÄ™ wzroku, ale też pod kÄ…tem późniejszej rekonwalescencji”. NFZ próbuje od pewnego czasu wprowadzić ograniczenia pozwalajÄ…ce na kwalifikowanie do operacji usuniÄ™cia zaćmy wyÅ‚Ä…cznie osoby, u których nastÄ…piÅ‚o co najmniej 40% pogorszenie wzroku. Warto jednak walczyć z tym i z przekonaniem zadawać okuliÅ›cie pytania zwiÄ…zane z kwalifikowaniem siÄ™ do zabiegu.
Kolejna seria pytaÅ„ powinna dotyczyć wszelkich przeciwwskazaÅ„ do wykonania zabiegu. Pytania te sÄ… niezwykle istotne, ponieważ wielu okulistów nie zna caÅ‚ej karty medycznej swojego pacjenta i z tego też powodu nie może w peÅ‚ni Å›wiadomie ocenić, czy pacjent może w ogóle podejść do operacji. Na tym etapie każde pytanie odnoÅ›nie wpÅ‚ywu innych chorób na przebieg zabiegu ma kluczowe znaczenie w powodzeniu caÅ‚ej operacji.

Pytania odnośnie zabiegu
Jednym z najbardziej stresujÄ…cych elementów zabiegu usuniÄ™cia zaćmy jest Å›wiadomość, że okulista bÄ™dzie nacinaÅ‚ oko w celu usuniÄ™cia zmÄ™tniaÅ‚ej soczewki i wszczepienia w jej miejsce nowej. SpecjaliÅ›ci podkreÅ›lajÄ… jednak, że w takim wypadku najlepszym sposobem na zÅ‚agodzenie strachu przed operacjÄ… (niebezpiecznego ze wzglÄ™du na możliwość wzrostu ciÅ›nienia wewnÄ…trzgaÅ‚kowego) jest zadawanie pytaÅ„ odnoÅ›nie jej przebiegu! CaÅ‚y charakter zabiegu zostaÅ‚ co prawda wyjaÅ›niony jasno i zrozumiale na stronie kliniki, jednak ci którzy majÄ… w dalszym ciÄ…gu wÄ…tpliwoÅ›ci mogÄ… z powodzeniem zapytać o proces zabiegu swojego okulistÄ™.

Do pytaÅ„ tych warto doÅ‚Ä…czyć także kwestie zwiÄ…zane z wyborem soczewek wewnÄ…trzgaÅ‚kowych i osiÄ…ganym po operacji stopniem ostroÅ›ci widzenia. Wielu pacjentów korzystajÄ…cych z NFZ nie zdaje sobie nawet sprawy, że oferowana im soczewka nie jest jedynym rozwiÄ…zaniem i co wiÄ™cej, jest najbardziej podstawowÄ… opcjÄ… nie gwarantujÄ…cÄ… stuprocentowej ostroÅ›ci widzenia z bliska i z daleka. RozmowÄ™ o możliwoÅ›ciach wyboru warto przeprowadzić z okulistÄ…, gdyż dziÄ™ki dyrektywie transgranicznej pacjenci majÄ… szansÄ™ na faktyczne uzyskanie lepszej jakoÅ›ci widzenia i skorzystanie z leczenia w klinice za granicÄ…, gdzie koszt zabiegu bÄ™dzie wynosiÅ‚ różnicÄ™ w cenie pomiÄ™dzy soczewkÄ… ponadstandardowÄ…, a tÄ… oferowanÄ… przez NFZ.

Pytania po zabiegu
Badanie kontrolne przeprowadzane 24 godziny po zabiegu usunięcia zaćmy to doskonała okazja, by zadać wszelkie pytania związane z postępowaniem po operacji zaćmy. Jako że pacjenci nie muszą zostawać pod opieką kliniki podczas procesu rekonwalescencji, uważne wysłuchanie i przyswojenie zaleceń okulisty jest niezwykle istotne dla ostatecznego wyniku operacji.

Wniosek nasuwa siÄ™ tylko jeden – pytajÄ…c o wszelkie niepokojÄ…ce, niejasne i niezrozumiaÅ‚e aspekty zwiÄ…zane z samÄ… zaćmÄ… lub procesem jej leczenia, pacjenci mogÄ… zyskać spokój i pewność, że ich wzrok bÄ™dzie w dobrych rÄ™kach.

IW