Kiedy z okazji ÅšwiÄ™ta NiepodlegÅ‚oÅ›ci w kraju patriotycznie i wznioÅ›le, w mojej rodzinie – sentymentalnie i wspomnieniowo.

Familijnie, ponieważ dokÅ‚adnie 11 listopada 1950 przed urzÄ™dnikiem gorzowskiego USC stanÄ™li Alfred Kielak i Irena Gruszewska. W tatowej kieszeni ciążyÅ‚ już bilet kierujÄ…cy go do wojska na drugi kraniec kraju. Jako syn przedwojennego policjanta, a wiÄ™c tzw. element niepewny politycznie, otrzymaÅ‚ przydziaÅ‚ do Batalionów Budowlanych - formacji bez karabinu, w której wykonywano ciężkie prace przymusowe. ZameldowaÅ‚ siÄ™ tam już pięć dni po Å›lubie. Wiotka, wielkooka dziewczyna musiaÅ‚a tÄ™sknić za nim prawie trzy lata.

Sensacyjnie, ponieważ Å›lub byÅ‚ nie po myÅ›li matki chÅ‚opaka (a mojej babci). MiÅ‚oÅ›ci rodzinnego beniaminka sprzyjaÅ‚y jednak siostry. Cichaczem wykradÅ‚y z szuflady potrzebne dokumenty i małżeÅ„stwo staÅ‚o siÄ™ faktem. Babci pozostaÅ‚o już tylko pogodzić siÄ™ z tym, że niedaleko padÅ‚o jabÅ‚ko od jabÅ‚oni. Ona jako pierwsza przeciwstawiÅ‚a siÄ™ woli rodziców. Mimo ustalonego terminu Å›lubu z bogatym ziemianinem (i schowanego w paszporcie biletu do Ameryki) wybraÅ‚a uczucie do przystojnego wojaka, mojego dziadka. Cóż z tego, że pochodziÅ‚ z rodziny z tradycjami? ByÅ‚ w koÅ„cu tylko jednym z siedmiorga dzieci mazowieckiego chÅ‚opa, a ona - niezbyt majÄ™tna - ale jednak szlachcianka. Rodzice nigdy nie wybaczyli jej mezaliansu a i teÅ›ciowie nie polubili „panny z biaÅ‚ymi rÄ…czkami”. MÅ‚odzi zdecydowali siÄ™ wyruszyć na Kresy i ostatecznie osiedli w PiÅ„sku. Tam też urodziÅ‚o siÄ™ troje z czworga ich dzieci. Alfred byÅ‚ najmÅ‚odszy.

ÅšwiÄ™to NiepodlegÅ‚oÅ›ci w PiÅ„sku odbywaÅ‚o siÄ™ z wielkÄ… pompÄ…. MaÅ‚y Fredek niewiele z tego okresu zapamiÄ™taÅ‚, jednak jego starsze siostry chÄ™tnie opowiadaÅ‚y o uroczystych mszach w KoÅ›ciele Garnizonowym i ubranych na galowo marynarzach PiÅ„skiej Flotylli Rzecznej. Nie mniej piÄ™knie prezentowali siÄ™ w mundurach konni policjanci piÅ„scy a wÅ›ród nich mój dziadek Konstanty (zginÄ…Å‚ rozstrzelany pod WarszawÄ… w 1944 r.)

Patriotyczne nuty przebijaÅ‚y także przez wspomnienia drugiej babci. Nadzieja z Gukiszów Gruszewska, matka mojej mamy, byÅ‚a w mÅ‚odoÅ›ci czÅ‚onkiniÄ… Towarzystwa Gimnastycznego „SokóÅ‚". Kiedy - zgodnie z wolÄ… rodziców - wyszÅ‚a za sporo od niej starszego urzÄ™dnika Starostwa w Baranowiczach, spotkania „sokolników" byÅ‚y jej odskoczniÄ… od niezbyt lubianego i trochÄ™ nudnego życia statecznej poÅ‚owicy.

Uroczyste obchody ÅšwiÄ™ta NiepodlegÅ‚oÅ›ci w Baranowiczach odbywaÅ‚y siÄ™ przy Pomniku/Mogile Nieznanego Å»oÅ‚nierza. OdsÅ‚oniÄ™to go w 1925 r. na skwerze przy reprezentacyjnej ulicy Szeptyckiego (dziÅ› Sowiecka). Babcia Nadzieja braÅ‚a udziaÅ‚ w specjalnych pokazach gimnastycznych organizowanych podczas Å›wiÄ…t paÅ„stwowych. ByÅ‚a tak zagorzaÅ‚Ä… „sokolniczkÄ…", że – jak gÅ‚osi rodzinna legenda – do porodu zabrano jÄ… bezpoÅ›rednio ze stadionu.

Tak siÄ™ nam ten 11 Listopada przeplata z rodzinnÄ… historiÄ…. Jest i podniosÅ‚y i zwyczajnie familijny. Wiele dla nas znaczy. GdybyÅ›my wszyscy (albo chociaż niektórzy) zatrzymali siÄ™ na chwilÄ™ w pÄ™dzie i posÅ‚uchali opowieÅ›ci najstarszego pokolenia, mogÅ‚aby powstać interesujÄ…ca mozaika wspomnieÅ„.

Postscriptum
Zawarty 11 listopada zwiÄ…zek małżeÅ„ski po prawie dwóch latach zostaÅ‚ przypieczÄ™towany przed oÅ‚tarzem. Moi rodzice byli pierwszÄ… parÄ…, której udzielono Å›lubu w nowo erygowanej Parafii Åšw. Józefa na ul. Brackiej (parafiÄ™ erygowano 10.08.1951, Å›lub odbyÅ‚ siÄ™ 16 dni później, kiedy tato przebywaÅ‚ na krótkiej przepustce z wojska)


PPS
Do Batalionów Budowlanych trafiali - wedÅ‚ug rozkazu z 1951 r. - synowie "wywÅ‚aszczonych obszarników, kupców, wÅ‚aÅ›cicieli przedsiÄ™biorstw, nieruchomoÅ›ci miejskich, byÅ‚ych funkcjonariuszy aparatu ucisku reżimu przedwrzeÅ›niowego", okreÅ›lani jako wrogowie ludu.

Maria Gonta
foto archiwum własne


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć