Ageizm – dyskryminacja ze wzglÄ™du na wiek – jest coraz czÄ™stszym problemem w krajach wysoko rozwiniÄ™tych, również w Polsce. Osoby starsze sÄ… dyskryminowane nie tylko w kwestii zatrudnienia, ale też usÅ‚ug medycznych. ReceptÄ… na ageizm jest z jednej strony solidarność miÄ™dzypokoleniowa, a z drugiej – dbanie o zdrowie. Warto o tym pamiÄ™tać nie tylko w MiÄ™dzynarodowym Dniu Osób Starszych.

Terminu „ageizm” po raz pierwszy użyÅ‚ w 1969 roku Robert Butler, amerykaÅ„ski geriatra, psychiatra i gerontolog, szef amerykaÅ„skiego Narodowego Instytutu ds. StaroÅ›ci i Starzenia. OkreÅ›liÅ‚ to zjawisko jako „proces systematycznego tworzenia stereotypów i dyskryminowania ludzi z powodu tego, że sÄ… starzy”. Dawniej osoby starsze byÅ‚y postrzegane jako autorytet, szanowane ze wzglÄ™du na doÅ›wiadczenie i wiedzÄ™. PodejÅ›cie do nich zmieniÅ‚o siÄ™ w ostatnim póÅ‚wieczu. WedÅ‚ug definicji WHO ageizm to forma oceniania innych na podstawie ich wieku, zwykle w sposób negatywny, uprzedzony, a także nieuzasadnione zÅ‚e traktowanie osób starszych. CzÄ™sto powtarzane stereotypy dotyczÄ…ce osób starszych to: niezdolność do nauki i rozwoju, chorowitość, zależność od innych.

Ageizm to również polski problem
O ageizmie mówi siÄ™ od lat w USA i krajach Zachodniej Europy; wedÅ‚ug prognoz bÄ™dzie to narastajÄ…cy problem o skali porównywalnej do rasizmu czy seksizmu. W Polsce dopiero od niedawna to zjawisko zaczyna być dostrzegane i opisywane. Komunikat z badania CBOS z 2016 r. wskazywaÅ‚, że aż 42 proc. respondentów spotkaÅ‚o siÄ™ z tym problemem, a 10 proc. doÅ›wiadczyÅ‚o go na sobie. Najczęściej pojÄ™cie to odnosi siÄ™ do dyskryminacji na rynku pracy: osoby starsze sÄ… mniej chÄ™tnie zatrudniane, postrzegane jako gorzej pracujÄ…ce, wolniej uczÄ…ce siÄ™ nowych umiejÄ™tnoÅ›ci i czÄ™sto skÅ‚aniane do przechodzenia na emeryturÄ™, by „dać miejsce mÅ‚odszym”. Polski Instytut Ekonomiczny przeprowadziÅ‚ pierwsze w Polsce badanie eksperymentalne dotyczÄ…ce zjawiska ageizmu na rynku pracy. PotwierdziÅ‚o ono wystÄ™powanie dyskryminacji ze wzglÄ™du na wiek kandydata do pracy.
Problem w Polsce może w najbliższych latach narastać ze wzglÄ™du na zmiany struktury demograficznej: bardzo szybko przybywa osób starszych w stosunku do osób z mÅ‚odszego pokolenia, co jest z jednej strony spowodowane wydÅ‚użeniem życia, a z drugiej – dramatycznym spadkiem liczby urodzeÅ„.

Ageizm polega na traktowaniu osób starszych jako mniej kompetentnych lub mniej wartoÅ›ciowych i stopniowym wykluczaniu ich z życia zawodowego, spoÅ‚ecznego, kulturalnego. Może siÄ™ też wiÄ…zać z ograniczeniem dostÄ™pu do usÅ‚ug medycznych. Dr hab. Marta Podhorecka z Katedry Geriatrii Uniwersytetu im. MikoÅ‚aja Kopernika w Bydgoszczy wymienia tu m.in. takie zachowania jak ignorowanie skarg pacjentów starszych (personel medyczny objawy zgÅ‚aszane przez osoby starsze traktuje czÄ™sto jako naturalny proces starzenia). Może to opóźniać postawienie diagnozy, co wiąże siÄ™ z pogorszeniem stanu zdrowia, gorszymi rokowaniami, doprowadzeniem do zależnoÅ›ci od innych osób, ale też z koniecznoÅ›ciÄ… wiÄ™kszych nakÅ‚adów na późniejszÄ… opiekÄ™. Ageizm może też wpÅ‚ywać negatywnie na emocje osoby starszej, co także ma niekorzystny wpÅ‚yw na jej zdrowie.

Przeciwdziałanie ageizmowi: indywidualne podejście i polityka państwa
Z badaÅ„ dr hab. Marty Podhoreckiej wynika, że najlepszym sposobem przeciwdziaÅ‚ania ageizmowi jest solidarność miÄ™dzypokoleniowa. Mniej przypadków dyskryminujÄ…cego podejÅ›cia do osób starszych jest w rodzinach wielopokoleniowych, a także np. w zawodach medycznych, które pracujÄ… z osobami starszymi (jak fizjoterapeuci). W okresie pierwszych fal epidemii COVID-19 takie dziaÅ‚ania jak pierwszeÅ„stwo osób starszych, jeÅ›li chodzi o szczepienia przeciw COVID-19, czy „godziny dla seniorów w sklepach” spotykaÅ‚y siÄ™ z najwiÄ™kszÄ… akceptacjÄ… wÅ‚aÅ›nie w tych grupach.

Osoby starsze doÅ›wiadczajÄ…ce ageizmu czÄ™sto zaczynajÄ… same siebie postrzegać w tych kategoriach, stÄ…d ważne jest przeciwdziaÅ‚anie tej formie dyskryminacji. Jednym z podstawowych warunków udziaÅ‚u seniorów w życiu rodzinnym, spoÅ‚ecznym, publicznym, jest dobra kondycja zdrowotna. Części chorób można zapobiegać m.in. poprzez dziaÅ‚ania profilaktyczne, takie jak badania i szczepienia, które szczególne znaczenie majÄ… wÅ‚aÅ›nie w przypadku osób starszych, ponieważ ze wzglÄ™du na wiek wystÄ™puje u nich osÅ‚abienie odpowiedzi immunologicznej. Dodatkowo, osoby starsze z chorobami wspóÅ‚istniejÄ…cymi sÄ… bardziej narażone na poważne powikÅ‚ania takich chorób jak póÅ‚pasiec, RSV, grypa, COVID-19.

Poprawie stanu zdrowia osób starszych i jednoczeÅ›nie zwalczaniu jednego z gÅ‚ównych ageistowskich stereotypów może siÄ™ też przysÅ‚użyć mÄ…dra polityka paÅ„stwa, m.in. w zakresie szczepieÅ„, np. udostÄ™pnianie bezpÅ‚atnych szczepionek tej grupie wiekowej. Obecnie bezpÅ‚atne dla osób powyżej 65. roku życia sÄ… jedynie szczepienia przeciw grypie i pneumkokokom. Osoby powyżej 65. roku życia (z wielochorobowoÅ›ciÄ…) mogÄ… też korzystać z 50-procentowej refundacji szczepienia przeciw póÅ‚paÅ›cowi, choć ze wzglÄ™du na sytuacjÄ™ ekonomicznÄ… seniorów, zdaniem wielu ekspertów, wszystkie szczepienia dla tej grupy wiekowej powinny być bezpÅ‚atne i uwzglÄ™dnione na wykazie bezpÅ‚atnych leków dla seniorów powyżej 65+.

Ważna jest też edukacja w zakresie szczepieÅ„ – propagowanie kalendarza szczepieÅ„ dla osób starszych. Istotny element stanowiÄ… w tym zakresie kampanie edukacyjne, jak wÅ‚aÅ›nie startujÄ…ca kampania Nie daj siÄ™ RSV. Nie ryzykuj, zapytaj lekarza o szczepienie (www.rsv.pl). Szczepionka przeciw temu wirusowi jest obecnie rekomendowana już dla osób powyżej 50 r. życia, majÄ…cych obniżonÄ… odporność czy schorzenia wspóÅ‚istniejÄ…ce, takie jak POChP, astma, przewlekÅ‚a niewydolność serca czy cukrzyca.

Komunikat prasowy opracowany przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia w ramach kampanii edukacyjno-informacyjnej „HEALTHY AGEING – dÅ‚ugie życie w dobrym zdrowiu”. JesieÅ„ 2024.

Dodaj komentarz:

Nie daj się oszukać

Uwaga! OszuÅ›ci podszywajÄ… siÄ™ pod KrajowÄ… AdministracjÄ™ SkarbowÄ…. Ostrzegamy przed faÅ‚szywymi e-mailami, których autorzy podszywajÄ… siÄ™ pod KrajowÄ… AdministracjÄ™ SkarbowÄ…. WiadomoÅ›ci wysyÅ‚ane ... <czytaj dalej>

Trzech Króli z orszakiem

Objawienie PaÅ„skie, zwane popularnie Å›wiÄ™tem Trzech Króli (6 stycznia), należy do najważniejszych obchodów Å›wiÄ…tecznych w ciÄ…gu roku liturgicznego. Podczas mszy ... <czytaj dalej>

Za to grozi kara

WeszÅ‚o w życie ROZPORZÄ„DZENIE PORZÄ„DKOWE WOJEWODY LUBUSKIEGO w sprawie ograniczenia używania wyrobów pirotechnicznych na terenie województwa lubuskiego. Zakaz używania wyrobów pirotechnicznych ... <czytaj dalej>

Ochrona przed zachorowaniem na raka

Prawie 13 % dzieci i mÅ‚odzieży w wieku 9-18 lat w województwie lubuskim zaszczepiÅ‚o siÄ™ przeciwko HPV. Z tego okoÅ‚o ... <czytaj dalej>

Jaki był 2024 w Gorzowie Wielkopolskim?

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

A na fotce z lat czterdziestych bylby zapewne wóz drabiniasty i też by się dojechało i też się było ;-)

Ale to fakt - zmiÄ™kliÅ› <czytaj dalej>

Faktycznie.Szczecin jest MEGA.Uroczy peÅ‚en radoÅ›ci pomysÅ‚.Åšwietnie że utrwalony na super fotkach.Pozdrawiam PiÄ…tkÄ™ Przyjaciół.ZrobiliÅ›cie n <czytaj dalej>

ByÅ‚em tam i potwierdzam !!! <czytaj dalej>

to prawda, Andrzeju. Wczoraj posyÅ‚aÅ‚em mojemu synowi fotkÄ™ z lat siedemdziesiÄ…tych - na niej samochód fiat 126p, którym jeździliÅ›my nad BaÅ‚ty <czytaj dalej>

Do Z.M.P., Anonim 4756. CzÄ™sto, ale i tym razem zastanawiaÅ‚em siÄ™ czy opisywanie aktywnoÅ›ci, losów i awansów kogokolwiek w splocie uwarunkowaÅ„ <czytaj dalej>