sobota 8 lutego 2025     Piotr, Jan, Hieronim
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
« powrót
Rytm snu nie zegarek. Lepiej go nie przestawiać!
eGorzowska - 12034_CftDwMsJ5o8mL9EiCXLX.jpgZnów zmieniamy czas na zimowy. Jakie są zdrowotne skutki tej zmiany?

Mimo coraz liczniejszych głosów ekspertów, że zmiana czasu z letniego na zimowy
i z zimowego na letni nie przynosi oczekiwanych efektów ekonomicznych (a to właśnie było powodem tych zmian), nadal to robimy. Lekarze nie mają wątpliwości, że zmieniając czas, ingerujemy w nasz zegar biologiczny, a to skutkuje określonymi negatywnymi reakcjami ze strony organizmu.

Wewnętrzny zegar biologiczny

Kiedy w ciągu dnia jesteśmy najbardziej aktywni, a kiedy siły nas opuszczają? Kiedy najlepiej nam się pracuje, a kiedy ogarnia nas lenistwo? Dlaczego jedni są „sowami”, a inni „skowronkami”? O tym decyduje nasz wewnętrzny zegar biologiczny, zlokalizowany
w przedniej części podwzgórza, w jądrach nadskrzyżowaniowych. Pod jego dyktando przebiegają w organizmie procesy nazywane rytmami. Przy prawidłowym, stabilnym rytmie okołodobowym wszystkie te procesy przebiegają w sposób skoordynowany. Ich zakłócenie prowadzi nie tylko do gorszego samopoczucia, ale też do różnych problemów zdrowotnych, zarówno fizjologicznych, jak i psychicznych. Pierwszymi objawami wytrącenia z rytmu okołodobowego są jednak najczęściej zaburzenia snu, endo- bądź egzogenne. W przypadku tych drugich czas snu nie przypada zgodnie z własnym rytmem okołodobowym, lecz jest wymuszony w innej porze, np. przez pracę zmianową lub zmianę stref czasowych.

Dezorientacja w czasie – syndrom jet lag

Rozchwianie naszego wewnętrznego zegara może być spowodowane pokonywaniem
w krótkim czasie różnych stref czasowych. Dotyczy to głównie wielogodzinnych podróży samolotem i jest najbardziej odczuwalne, gdy przemieszczamy się na wschód. Taka podróż daje pozory skrócenia dnia, a do tego naszemu organizmowi jest trudniej się przyzwyczaić. Najistotniejszą przyczyną jet lagu są zaburzenia w wydzielaniu hormonów regulujących naturalny cykl czuwania i snu: kortyzolu i melatoniny.

Ostatnio naukowcy coraz częściej podkreślają, że do powstania syndromu jet lagu mogą prowadzić również sezonowe zmiany czasu. Choć nie są one tak dotkliwe jak pokonywanie dalekich dystansów samolotem, to i one mogą powodować niekorzystne zmiany w organizmie. Często zwracamy uwagę na fakt, że przy zmianie czasu na zimowy będzie można dłużej o godzinę pospać; tak jednak jest przecież tylko pierwszej nocy po zmianie.
Długofalową konsekwencją jest natomiast to, że krócej będziemy mogli cieszyć się naturalnym światłem słonecznym. Jak to określił prof. Adam Wichniak, kierownik III Kliniki Psychiatrycznej i Ośrodka Medycyny Snu w Instytucie Psychiatrii i Neurologii, wchodzimy teraz w ciemną porę roku. Zmiana czasu na zimowy to w istocie trudny moment dla rytmu snu, dlatego tak ważne jest, żeby w tym okresie szczególnie zadbać o higienę snu, a w ciągu dnia maksymalnie wykorzystać światło słoneczne.

Jak wzmacniać rytm snu
Zmianę czasu mogą silniej odczuwać osoby, które już wcześniej doświadczały zaburzeń snu. Do pogorszenia dochodzi przez negatywny wpływ zmiany czasu na rytm wydzielania hormonów takich jak kortyzol, hormon wzrostu, hormony tarczycy, melatonina. Oprócz tego, mogą występować problemy z koncentracją uwagi, pamięcią, bóle głowy, zaburzenia w pracy układu pokarmowego. Osoby nieodczuwające wcześniej problemów ze snem również mogą w pierwszych dniach po zmianie czasu czuć się gorzej.

Eksperci podkreślają, że są sposoby na łagodne wejście w czas zimowy – i nie musimy w tym celu więcej czasu spędzać w łóżku. Ważne bowiem, aby długość snu po zmianie czasu była podobna do tej sprzed zmiany. Jeśli więc przed zmianą spaliśmy średnio 6,5-7,5 godz., to tyle samo powinniśmy spać również po przestawieniu zegarków. Na godzinę przed snem należy unikać światła niebieskiego, emitowanego przez urządzenia elektroniczne, a także emocjonalnie rozbudzających czynności.

Ważna jest aktywność fizyczna. – Choć mamy coraz krótszy dzień i jest ciemno, zimno i nieprzyjemnie, starajmy się utrzymywać aktywność fizyczną na poziomie zbliżonym do tego, jaką mieliśmy w miesiącach letnich – mówi prof. Wichniak. – Aktywność w ciągu dnia powinna wynosić od 30 do 60 minut, a w dni wolne od pracy powinniśmy dużo czasu spędzać na zewnątrz, żeby wzmacniać rytm snu i czuwania. Rano i w ciągu dnia, kiedy już zrobiło się ciemno, możemy doświetlać pomieszczenia.

Nie bez znaczenia jest też dieta – bogata w witaminę B6 (wspomaga produkcję melatoniny), której dostarczą m.in. jaja, mięso drobiu, ryby (halibut, tuńczyk, makrela, łosoś, dorsz), biała fasola, brokuły czy banany, a także dostarczająca tryptofanu (to prekursor serotoniny i melatoniny) – dobrymi jego źródłami są mleko i przetwory mleczne, pestki dyni, ziarno słonecznika.

Pomocna melatonina

W przystosowaniu się do nowego czasu pomaga nam też wspomniana już melatonina, której możemy dostarczyć organizmowi z zewnątrz. Korzystny wpływ melatoniny na rytm okołodobowy został dowiedziony w wielu badaniach naukowych. Zastosowaniem melatoniny w regulowaniu cyklu sen-czuwanie jako środka zapobiegającego dezorientacji czasowej, czy to w przypadku długich lotów samolotem, czy pracy zmianowej bądź zmiany czasu, jako jedna z pierwszych zajęła się dr Josephine Arendt z Uniwersytetu Surrey w Wielkiej Brytanii. Zwróciła ona uwagę, że zastosowanie melatoniny znacznie łagodzi skutki zmiany czasu i przyspiesza regenerację zegara biologicznego u osób szczególnie wrażliwych na takie zmiany: mających wcześniej problemy ze snem, u osób starszych, u których poziom melatoniny jest niski (naturalnie spada od ok. 55 roku życia), czy u pacjentów z chorobami przewlekłymi – głównie układu krążenia i układu oddechowego. Najlepiej sięgnąć po nią jeszcze przed zmianą czasu i zażywać do kilku dni po przestawieniu zegarów.
Z reguły przyzwyczajenie do nowego czasu trwa około tygodnia. Jeśli po tym okresie nasz zegar biologiczny nadal będzie zaburzony, wskazany jest kontakt z lekarzem.

Komunikat przygotowany przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia w związku z prelekcją pana prof. dr hab. n. med. Adama Wichniaka w trakcie XXI Konferencji „Polka w Europie”, zorganizowanej pod hasłem Nauki medyczne w poszukiwaniu skutecznych terapii. Zdrowie po pandemii SARS-CoV-2. Dodatkowe informacje pochodzą z książki pt. „Dobranoc. Przewodnik po dobrym śnie” pani red. Bożeny Stasiak, Wydawnictwo Harde 2022. Październik 2022.

Konsultacja: prof. dr hab. n. med. Adam Wichniak

foto pixabay


28 października 2022 23:46, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
Nie ma zgody na totalny chaos na torach w naszym regionie

Informacja wicemarszałka województwa lubuskiego Sebastiana Ciemnoczołowskiego w sprawie niewłaściwego wykonywania usług przewozowych przez operatora Polregio SA na terenie województwa lubuskiego. Szanowni ... <czytaj dalej>
XXXIII Światowy Dzień Chorego
W bieżącym roku już po raz trzydziesty trzeci Kościół katolicki będzie obchodził Światowy Dzień Chorego. Przypada on zawsze w liturgiczne ... <czytaj dalej>
Zasady rozliczania rocznego PIT dla emerytów i rencistów
KAS przypomina: Zasady rocznego rozliczenia PIT emerytów i rencistów, którzy otrzymali od organu rentowego PIT-40A albo PIT-11A. Do końca lutego emeryci ... <czytaj dalej>
Nie odpowiadaj na fałszywe wiadomości
Uwaga na fałszywe e-maile na temat konieczności dokonania korekty PIT. Pocztą elektroniczną rozsyłane są fałszywe wiadomości, których autor podszywa się pod ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Usługi Transportowe Maciej Andrzejewski

ul. Bajana 5, Gorzów Wlkp.
tel. 503 601 957
branża: Transport samochodowy <czytaj dalej>
Wspólnota Mieszkaniowa Ul.Os.Grunwald 2a-D w Skwierzynie

ul. Chopina 52, Gorzów Wlkp.
tel. 95 72025 85w .52
branża: Wspólnoty mieszkaniowe <czytaj dalej>
Zespół Szkół Budowlanych

ul. Okrzei 42, Gorzów Wlkp.
tel. 95 720 17 34
branża: Szkoły - ponadgimnazjalne - publiczne <czytaj dalej>

Teatr dla każdego
W najbliższy weekend 7, 8 i 9 lutego weekend Teatr ... <czytaj dalej>
Podniebne wrażenia
Świat nam zmalał. Ludzie podróżują bez względu na porę roku, ... <czytaj dalej>
Pomidor czy śliwka? Ty decydujesz
Kolejny raz odbędzie się w Gorzowie Nocny Szlak Kulinarny. Co ... <czytaj dalej>
System kaucyjny wkrótce. Co o nim wiemy?
Co Polacy wiedzą o kaucji? Czy żyjemy w czystym środowisku? Prawie ... <czytaj dalej>
Kalendarium eventów
«luty 2025»
PWŚCPSN
     
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
  
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Za darmo...
Nowy rok to okazja do nowych nieuczciwych działań, skierowanych do ludzi, którzy swój czas spędzają głównie przed ekranami komputera. Minęło Boże Narodzenie, minął nowy rok, więc w handlu nastał okres ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - dsc_0820.jpg
admin ego:
Ta wyspa ma wiele do zaoferowania
Teneryfa to wyspa wielkości województwa dolnośląskiego. Można ją objechać w ... <czytaj dalej>
admin ego:
Ocean plastiku
W Atlantyku jest 10 razy więcej zanieczyszczeń, niż przewidywano. 8 ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
System kaucyjny wkrótce. Co o nim wiemy?
Co Polacy wiedzą o kaucji? Czy żyjemy w czystym środowisku? Prawie ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Jak napisać, by dostać maksimum punktów
Prawo.pl: CKE zmieniła zasady oceniania jednego z zadań egzaminu ósmoklasisty. Centralna ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_5267:
I nitkę Jancarza tramwajową bo jest koniecznie tam potrzebna (jakmpsu piąta noga) <czytaj dalej>
Anonim_5267:
Z Klodawy jest ścieżka rowerowa można dojechać hulajnogą elektryczn po co pociąg. Ważniejsze schody donikad które miasto chce zrobic <czytaj dalej>
Anonim_5267:
Ale co wy się pieklicie niedługo i tak Gorzow nie będzie miał statusu miasta Wojewódzkiego. Problem rozwiaze sie sam.
Gmina klodawa a za n <czytaj dalej>
Anonim_5267:
Ale co wy się pieklicie niedługo i tak Gorzow nie będzie miał statusu miasta Wojewódzkiego. Problem rozwiaze sie sam.
Gmina klodawa a za n <czytaj dalej>
Miejscowy:
Szkoda słów na PR, na PKP. Tam jest beton związkowo- z nadania i pracownicy tak wq...i na to co się dzieje. Każde działanie wymaga akceptacji ur <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej