Stowarzyszenie Åšw. Eugeniusza de Mazenoda w Gorzowie realizuje projekt "TÄ™ lekcjÄ™ trzeba odrobić". Polega on na zachowaniu pamiÄ™ci o najstarszych gorzowianach, którzy po II wojnie Å›wiatowej osiedlili siÄ™ na Zawarciu.
Pierwszy tekst z cyklu przeczytasz tu:
http://www.egorzowska.pl/pokaz,czlowiek,6052,
Kolejne spotkanie odbyliśmy z gorzowianinem z Zawarcia
Antonim Golcem. Co Å‚Ä…czy go z muzykalnymi bliźniakami z Milówki w Beskidzie Å»ywieckim? Zapytany o to, z uÅ›miechem odpowiada:
- Kiedyś, dawno temu, grałem na akordeonie. I to wszystko w temacie muzykowania.
Antoni Golec ma 83 lata i przypomina znanego aktora Clinta Eastwooda. Wysoki, wyprostowany, siwy, z twarzÄ… naznaczonÄ… zmarszczkami. Przystojny. GÅ‚os ma mocny, zdecydowany, pozbawiony charakterystycznej dla starszych osób barwy. Mimo to mężczyzna twierdzi, że jest stary.
- ProszÄ™ sobie wyobrazić: mieć sto lat za siedemnaÅ›cie lat! – mówi z westchnieniem.
Niemal caÅ‚e jego życie zwiÄ…zane jest z Gorzowem i gorzowskim Zawarciem. Tu mieszka i pracuje. Tutaj urodziÅ‚a siÄ™ trójka jego dzieci: Teresa (VI 1956), Tadeusz (VIII 1957) i Mariusz ( II 1962), który po dÅ‚ugiej i ciężkiej chorobie zmarÅ‚ 23 grudnia 2008 r. W nastÄ™pnym roku odeszÅ‚a pierwsza żona Wala. Antoni mieszka w wybudowanym przez siebie domu przy Brackiej, szyje sutanny i pielÄ™gnuje róże w ogródku. Dzisiaj przy jego boku stoi druga żona Zofia. Niedawno obchodzili drugÄ… rocznicÄ™ Å›lubu.
Z Jadwinowa do Krzeszyc
Rodzice Antoniego Golca urodzili siÄ™ koÅ‚o Tomaszowa Mazowieckiego. Po I wojnie Å›wiatowej w 1920 r. z dwójkÄ… dzieci wyjechali do Jadwinowa (powiat woÅ‚kowyski, aktualnie BiaÅ‚oruÅ›), które - jak wieść niesie - swojÄ… nazwÄ™ zawdziÄ™cza żonie króla WÅ‚adysÅ‚awa JagieÅ‚Å‚y - Jadwidze. MiaÅ‚a tam dworek.
W poÅ‚ożonej malowniczo wÅ›ród lasów i Å‚Ä…k, w liczÄ…cej zaledwie dziesięć gospodarstw wsi, przyszedÅ‚ na Å›wiat Antoni. W dowodzie osobistym jako data urodzin widnieje 20 czerwca 1932 r. On sam twierdzi, że urodziÅ‚ siÄ™ wczeÅ›niej, bo 6 czerwca.
Po zakoÅ„czeniu dziaÅ‚aÅ„ wojennych Jadwinowo znalazÅ‚o siÄ™ poza granicami Polski. Ponieważ ojciec pana Antoniego nie chciaÅ‚ pozostać w ZwiÄ…zku Radzieckim i odmówiÅ‚ udziaÅ‚u w gÅ‚osowaniu, rodzina znalazÅ‚a siÄ™ - za sprawÄ… PaÅ„stwowego UrzÄ™du Repatriacyjnego - na liÅ›cie tych, którzy chcieli wracać do Polski. Gdyby nie to, niechybnie czekaÅ‚by ich Sybir.
- Wtedy w nocy przyjeżdżaÅ‚o NKWD. Budzili wszystkich i miaÅ‚o siÄ™ 15 minut na opuszczenie domu. CzÄ™sto brali ludzi tak, jak stali i pakowali do wagonów. Mój ojciec byÅ‚ na liÅ›cie osób dobrowolnie opuszczajÄ…cych gospodarstwo, wiÄ™c mógÅ‚ zabrać, co chciaÅ‚: parÄ™ koni, krowÄ™, owce, nawet psa… ByÅ‚o nas 11 osób – rodzice i dziewiÄ™cioro dzieci. Ja miaÅ‚em wówczas 13 lat, a najmÅ‚odsze - siedem - wspomina.
Z domu wyszli w lutym. LeżaÅ‚ Å›nieg, a mróz dochodziÅ‚ do minus 40 stopni. Na transport do Polski czekali na dworcu dwa tygodnie. Mieli szczęście. TrafiÅ‚ siÄ™ skÅ‚ad, który wracaÅ‚ z pustymi wagonami. Pięć litrów samogonu wystarczyÅ‚o, by dostać tam miejsce.
- JechaliÅ›my wagonem towarowym. Nie wiedzieliÅ›my, dokÄ…d. Wtedy zdarzaÅ‚o siÄ™, że ci, którzy chcieli do Polski, jechali w odwrotnÄ… stronÄ™ i nigdy już stamtÄ…d nie wracali. Stalin robiÅ‚ wszystko, żeby zapeÅ‚nić swoje syberyjskie osiedla – opowiada pan Antoni.
Na ziemie wyzwolone rodzina Golców przyjechaÅ‚a w 1946 i osiedliÅ‚a siÄ™ w Krzeszycach, gdzie Antoni skoÅ„czyÅ‚ szkoÅ‚Ä™ podstawowÄ…. MiaÅ‚ zostać kowalem. Tak chciaÅ‚ jego ojciec. Ale…
CaÅ‚ość przeczytasz w specjalnym biuletynie, który ukaże siÄ™ 1 wrzeÅ›nia. Jego promocja odbÄ™dzie siÄ™ w Wojwódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej.
Iga Borowska-Krajnik, Hanna Kaup
foto Hanna Kaup
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>Tarasy jeszcze niedostępne
Woda w Warcie opada, odsÅ‚aniajÄ… siÄ™ zalane tarasy. Niestety, ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa, nie mogÄ… być jeszcze udostÄ™pnione.
Zdecydowała o tym ekspertyza ...
<czytaj dalej>Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP
W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne dziaÅ‚anie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ...
<czytaj dalej>