Gontowiec Podróżny BLOG

Dzisiaj raz jeszcze garść tundrowych ciekawostek, bo porządkując materiały zdjęciowe, których z tego regionu mamy zadziwiająco mało, przy okazji szperam, poszukując informacji o sfotografowanych roślinkach.

Niektóre z tych płożących się pod nogami drobinek mają zaskakujące właściwości. Na przykład rożeniec górski zwany arktycznym korzeniem, który rósł sobie jak gdyby nigdy nic na wybrzeżu Morza Barentsa tam, gdzie rzeka Jakobselva stanowi norwesko-rosyjską granicę. On się wcale nie płoży, tylko dumnie prostuje w górę swoje żółciutkie kwiaty. Wcisnął się w zagłębienie wielobarwnych skał, więc jest mu tutaj całkiem znośnie. Podobno jego kłącza po roztarciu roztaczają delikatny różany zapach, a kwiaty mogą mieć też barwę od zielonej po czerwoną. Jest gatunkiem arktyczno-alpejskim, lubi więc niskie temperatury i góry, dlatego można go spotkać w Tatrach Wysokich. Zapylają go muchy, bo o inne owady w takich warunkach trudno.

Poczytałam o jego rozlicznych przymiotach i – jak to kiedyś mawiano – zakonotowałam sobie, by po powrocie do domu zapytać rodzinnej lekarki, czy (biorąc pod uwagę leki, które łykam codziennie) nie zaszkodzi mi krótka kuracja rożeńcowa, bowiem ta urocza roślinka ma poprawiać funkcjonowanie układu nerwowego, a ja ciągle odczuwam skutki jego nadszarpnięcia przez covid. Preparaty z rożeńca górskiego łagodzą napięcie i ułatwiają zapamiętywanie, mają też wiele innych cennych właściwości, a ja musiałam pojechać aż na północny kraniec Europy, żeby przypadkowo się o tym dowiedzieć.

Tuż obok rożeńca nieśmiało wystawały z trawy białe kwiatki warzuchy lekarskiej, która należy do rodziny kapustowatych. Ponieważ zawiera dużo witaminy C, dawniej używano jej jako środka zapobiegającego szkorbutowi. Suszone liście mają podobno chrzanowy posmak. Dodawano je do kanapek, napojów, sałatek. Mają też działanie przeczyszczające, przeciwbakteryjne, moczopędne i pobudzające, ale nadmierne spożycie może powodować problemy żołądkowe. Jej świeżymi zgniecionymi liśćmi leczono też wypryski i wrzody.

Całe łany drobnych białych kwiatków z czarnym środeczkiem spotkaliśmy już w fińskiej Laponii i towarzyszyły nam przez cały niemal obszar norweskiego Finnmarku. To dereń szwedzki – niziutka krzewinka typowa dla krajobrazu tundry. Bardzo podobne kwiaty (przynajmniej na pierwszy rzut oka), tylko z żółtym środeczkiem, ma dębik ośmiopłatkowy, którego nazwa nawiązuje do kształtu liści. Dębik jest długowieczny, dożywa nawet 100 lat. Jak wiele roślin w tym niekorzystnym klimacie potrafi maksymalnie wykorzystać krótkie lato i dwudziestoczterogodzinny dzień, bo jego kwiaty podążają za ruchem słońca.

Na wybrzeżu Morza Barentsa, skąd bliżej do Bieguna Północnego (2331 km), niż do stolicy kraju (2538 km do Oslo), roślinność posiada wiele sekretnych właściwości ułatwiających przetrwanie:

• ciemne, pochłaniające światło słoneczne liście,
• owłosione łodygi pomagające zatrzymać ciepło,
• rośnięcie w niewielkich kępkach, które jednocześnie gromadzą więcej słonecznego ciepła, chronią przed wiatrem oraz wyłapują gnane wiatrem i niosące składniki odżywcze kurz i glebę (np. naskałka pełzająca, która, jak sama nazwa wskazuje, płoży się po skałach; jest krzewinką z rodzaju wrzosowatych dorastającą maksymalnie do trzech centymetrów wysokości),
• puste łodygi lepiej izolujące przed zimnem i potrzebujące do wzrostu mniej składników odżywczych,
• niski pokrój,
• rozmnażanie przez pączkowanie lub podział (istotne z uwagi na zbyt krótki okres wegetacyjny, często uniemożliwiający wytworzenie nasion).

Wszystko to jednak nic w porównaniu z najbardziej chyba widowiskowym przystosowaniem niektórych alg do niwelowania uszkodzeń spowodowanych promieniami ultrafioletowymi przez wytwarzanie pigmentów karotenoidowych. Wprawdzie kwitnący na czerwono śnieg arbuzowy obserwowaliśmy już poza tym arktycznym obszarem, niemniej w ciągle jeszcze surowym wysokogórskim klimacie. Wierzcie mi, robi to ogromne wrażenie.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

#RośnijMY razem - rusza nabór!

Ruszają zapisy na kolejną, trzecią już edycję akcji #RośnijMY razem. Kolejne drzewka zostaną posadzone na polu golfowym „Zawarcie” 11 listopada. ... <czytaj dalej>

O wykorzystaniu EFS+

Ponad 100 mln zł z Europejskiego Funduszu Społecznego w rękach beneficjentów. - Europejski Fundusz Społeczny+ nabiera tempa. W trzecim kwartale 2024 ... <czytaj dalej>

Kolejny rekord

Nowy rekord Portu Lotniczego Zielona Góra-Babimost – 66 tys. pasażerów od początku roku. Port Lotniczy Zielona Góra-Babimost kończy trzeci kwartał kolejnym ... <czytaj dalej>

Dzień Papieski i liczenie wiernych

W niedzielę 13 października Kościół w Polsce obchodzi XXIV Dzień Papieski. W tym roku towarzyszy mu hasło „Ewangelia starości i ... <czytaj dalej>

«	październik 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31

Wisła i Lublin w Gorzowie Wielkopolskim

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

A po co Polko? Do udziału w wojnie będzie naciskał. Nie powinien być w naszym mieście. Jest....niech będzie, nieporządany, za brednie na tematy <czytaj dalej>

Hale magazyny sklepy. To cała przyszłość Gorzowa. <czytaj dalej>

Czekajcie aż Solorz efektownie atomowa postawi na Bałtyku. Ocieplenie wody o 10 stopni i likwidacja kąpielisk nad baltykiem <czytaj dalej>

Fajnie, tylko jak mamy ratować puszcze amazońską, ktora jest zamieniania na plantacje bananów dla europejczyków? Indianie też chcą zasmakować <czytaj dalej>

Gminy wsie miasteczka są w Polsce w dużej mierze słabo finansowane samorządy nie mają i nie dostają pieniędzy. Wioski na nich nic nie ma jest d <czytaj dalej>