Gontowiec Podróżny BLOG

Dzisiaj raz jeszcze garść tundrowych ciekawostek, bo porzÄ…dkujÄ…c materiaÅ‚y zdjÄ™ciowe, których z tego regionu mamy zadziwiajÄ…co maÅ‚o, przy okazji szperam, poszukujÄ…c informacji o sfotografowanych roÅ›linkach.

Niektóre z tych pÅ‚ożących siÄ™ pod nogami drobinek majÄ… zaskakujÄ…ce wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci. Na przykÅ‚ad rożeniec górski zwany arktycznym korzeniem, który rósÅ‚ sobie jak gdyby nigdy nic na wybrzeżu Morza Barentsa tam, gdzie rzeka Jakobselva stanowi norwesko-rosyjskÄ… granicÄ™. On siÄ™ wcale nie pÅ‚oży, tylko dumnie prostuje w górÄ™ swoje żóÅ‚ciutkie kwiaty. WcisnÄ…Å‚ siÄ™ w zagÅ‚Ä™bienie wielobarwnych skaÅ‚, wiÄ™c jest mu tutaj caÅ‚kiem znoÅ›nie. Podobno jego kÅ‚Ä…cza po roztarciu roztaczajÄ… delikatny różany zapach, a kwiaty mogÄ… mieć też barwÄ™ od zielonej po czerwonÄ…. Jest gatunkiem arktyczno-alpejskim, lubi wiÄ™c niskie temperatury i góry, dlatego można go spotkać w Tatrach Wysokich. ZapylajÄ… go muchy, bo o inne owady w takich warunkach trudno.

PoczytaÅ‚am o jego rozlicznych przymiotach i – jak to kiedyÅ› mawiano – zakonotowaÅ‚am sobie, by po powrocie do domu zapytać rodzinnej lekarki, czy (biorÄ…c pod uwagÄ™ leki, które Å‚ykam codziennie) nie zaszkodzi mi krótka kuracja rożeÅ„cowa, bowiem ta urocza roÅ›linka ma poprawiać funkcjonowanie ukÅ‚adu nerwowego, a ja ciÄ…gle odczuwam skutki jego nadszarpniÄ™cia przez covid. Preparaty z rożeÅ„ca górskiego Å‚agodzÄ… napiÄ™cie i uÅ‚atwiajÄ… zapamiÄ™tywanie, majÄ… też wiele innych cennych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci, a ja musiaÅ‚am pojechać aż na póÅ‚nocny kraniec Europy, żeby przypadkowo siÄ™ o tym dowiedzieć.

Tuż obok rożeÅ„ca nieÅ›miaÅ‚o wystawaÅ‚y z trawy biaÅ‚e kwiatki warzuchy lekarskiej, która należy do rodziny kapustowatych. Ponieważ zawiera dużo witaminy C, dawniej używano jej jako Å›rodka zapobiegajÄ…cego szkorbutowi. Suszone liÅ›cie majÄ… podobno chrzanowy posmak. Dodawano je do kanapek, napojów, saÅ‚atek. MajÄ… też dziaÅ‚anie przeczyszczajÄ…ce, przeciwbakteryjne, moczopÄ™dne i pobudzajÄ…ce, ale nadmierne spożycie może powodować problemy żoÅ‚Ä…dkowe. Jej Å›wieżymi zgniecionymi liśćmi leczono też wypryski i wrzody.

CaÅ‚e Å‚any drobnych biaÅ‚ych kwiatków z czarnym Å›rodeczkiem spotkaliÅ›my już w fiÅ„skiej Laponii i towarzyszyÅ‚y nam przez caÅ‚y niemal obszar norweskiego Finnmarku. To dereÅ„ szwedzki – niziutka krzewinka typowa dla krajobrazu tundry. Bardzo podobne kwiaty (przynajmniej na pierwszy rzut oka), tylko z żóÅ‚tym Å›rodeczkiem, ma dÄ™bik oÅ›miopÅ‚atkowy, którego nazwa nawiÄ…zuje do ksztaÅ‚tu liÅ›ci. DÄ™bik jest dÅ‚ugowieczny, dożywa nawet 100 lat. Jak wiele roÅ›lin w tym niekorzystnym klimacie potrafi maksymalnie wykorzystać krótkie lato i dwudziestoczterogodzinny dzieÅ„, bo jego kwiaty podążajÄ… za ruchem sÅ‚oÅ„ca.

Na wybrzeżu Morza Barentsa, skÄ…d bliżej do Bieguna PóÅ‚nocnego (2331 km), niż do stolicy kraju (2538 km do Oslo), roÅ›linność posiada wiele sekretnych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci uÅ‚atwiajÄ…cych przetrwanie:

• ciemne, pochÅ‚aniajÄ…ce Å›wiatÅ‚o sÅ‚oneczne liÅ›cie,
• owÅ‚osione Å‚odygi pomagajÄ…ce zatrzymać ciepÅ‚o,
• roÅ›niÄ™cie w niewielkich kÄ™pkach, które jednoczeÅ›nie gromadzÄ… wiÄ™cej sÅ‚onecznego ciepÅ‚a, chroniÄ… przed wiatrem oraz wyÅ‚apujÄ… gnane wiatrem i niosÄ…ce skÅ‚adniki odżywcze kurz i glebÄ™ (np. naskaÅ‚ka peÅ‚zajÄ…ca, która, jak sama nazwa wskazuje, pÅ‚oży siÄ™ po skaÅ‚ach; jest krzewinkÄ… z rodzaju wrzosowatych dorastajÄ…cÄ… maksymalnie do trzech centymetrów wysokoÅ›ci),
• puste Å‚odygi lepiej izolujÄ…ce przed zimnem i potrzebujÄ…ce do wzrostu mniej skÅ‚adników odżywczych,
• niski pokrój,
• rozmnażanie przez pÄ…czkowanie lub podziaÅ‚ (istotne z uwagi na zbyt krótki okres wegetacyjny, czÄ™sto uniemożliwiajÄ…cy wytworzenie nasion).

Wszystko to jednak nic w porównaniu z najbardziej chyba widowiskowym przystosowaniem niektórych alg do niwelowania uszkodzeÅ„ spowodowanych promieniami ultrafioletowymi przez wytwarzanie pigmentów karotenoidowych. Wprawdzie kwitnÄ…cy na czerwono Å›nieg arbuzowy obserwowaliÅ›my już poza tym arktycznym obszarem, niemniej w ciÄ…gle jeszcze surowym wysokogórskim klimacie. Wierzcie mi, robi to ogromne wrażenie.

Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny


Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

Dodaj komentarz:

Uwaga na zapadliska

SÅ‚użby miejskie, nadzorujÄ…ce gorzowskie bulwary, podczas codziennego przeglÄ…du zauważyÅ‚y zapadliska w rogach przystani na Bulwarze Zachodnim. Zapadanie siÄ™ nawierzchni jest najprawdopodobniej ... <czytaj dalej>

Fundusz Małych Projektów

„MaÅ‚e projekty – duże sukcesy" to hasÅ‚o inaugurujÄ…ce Fundusz MaÅ‚ych Projektów w Euroregionie Pro Europa Viadrina. Konferencja na temat funduszu ... <czytaj dalej>

Gorzów z dofinansowaniem

Dofinansowanie na retencjÄ™ w rejonie ul. Warszawskiej. W Å›rodÄ™ (11 wrzeÅ›nia) w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Åšrodowiska i Gospodarki Wodnej w ... <czytaj dalej>

Koniec z kolejowym wykluczeniem?

Gorzów i gminy póÅ‚nocy przestanÄ… być wykluczone kolejowo. Już jesieniÄ… zwiÄ™kszy siÄ™ liczba i poprawi jakość poÅ‚Ä…czeÅ„. Ale to tylko ... <czytaj dalej>

«	wrzesieÅ„ 2024					»
P	W	Åš	C	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30

Wakacyjna lekcja

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Dlaczego w Polsce tylko kara? Dlaczego dla jednych, dla innych nie? Dlaczego policja w Gorzowie nie Å‚apie driftujÄ…cych aut na rondach w okolicach pà <czytaj dalej>

Nie oglądajcie tych durnych zakłamanych filmów bo skarakaniejecie.

Mickiewicz to byÅ‚ drapieżnik. Po caÅ‚ym swi ciÄ™ jeździÅ‚ i zo <czytaj dalej>

pijaków tyle jeździ po drogach a policji nie ma

wyrywkowo akcje potrafiÄ… zrobić raz na miesiÄ…c w jednym wiadomym miejscu i o ustal <czytaj dalej>

Pogorzelica to najlepsze miejsce w Polsce (i na Å›wiecie) latem <czytaj dalej>

Do Pogorzelicy jeżdziÅ‚em na obozy harcerskie w latach 60-tych ... <czytaj dalej>