
Czego na Gontowcowym szlaku zabraknąć nie może? OczywiÅ›cie budowli gontem krytych, dlatego koÅ›cioÅ‚a w Kärsämäki zwyczajnie nie mogliÅ›my sobie odpuÅ›cić. Jest absolutnie wyjÄ…tkowy. ZewnÄ™trznie wyglÄ…da trochÄ™ jak wyjÄ™ty z Minecrafta, ale przecież zbudowany zostaÅ‚ w XXI w. (2000-2004), za to przy zastosowaniu ludowych metod z XVIII w.
Stoi na miejscu pierwotnego koÅ›cioÅ‚a parafialnego z 1765 r. rozebranego w 1841 r. Calutki pokryty jest smoÅ‚owanymi gontami. Drewno na te gonty pozyskiwano z okolicznych lasów, a w budowie pomagali miejscowi wolontariusze. Szkoda, że do Å›rodka mogliÅ›my zajrzeć jedynie przez szpary pomiÄ™dzy deskami potężnych wrót, ale koÅ›cióÅ‚ otwarty jest jedynie wtedy, kiedy obok dziaÅ‚a letnia kawiarnia (czyli w lipcu).
Na brzegu rzeki Pyhäjoki niedaleko gontowego koÅ›cioÅ‚a stoi drewniany smoÅ‚owany stojak przypominajÄ…cy z daleka kapliczkÄ™, ale podchodzÄ…c bliżej, znajdziecie na nim informacjÄ™, że stoicie oto w suomi keskipiste, czyli punkcie Å›rodkowym Finlandii.
Na tablicy można przeczytać: "Centrum Finlandii w 2002 r. Åšrodek ciężkoÅ›ci obszaru obejmujÄ…cego obszar kontynentalny i obszary morskie Finlandii. WspóÅ‚rzÄ™dne geograficzne punktu centralnego to 63° 57' 46,7" szerokoÅ›ci geograficznej póÅ‚nocnej i 25°44' 54,4" dÅ‚ugoÅ›ci geograficznej wschodniej. Ustalenie punktu Å›rodkowego opiera siÄ™ na terytorialnych granicach wodnych, które zostaÅ‚y poszerzone w 1995 r. w drodze nowelizacji fiÅ„skiej ustawy o terytorialnych granicach wodnych. Nowe centrum znajduje siÄ™ 24,5 km na poÅ‚udnie od starego, wyznaczonego w 1958 r. na podstawie szacunków opartych na granicach terytorialnych z 1945 r. Ponieważ wtedy nie można byÅ‚o dokÅ‚adnie ustalić punktu Å›rodkowego, oznaczono go w miejscu Å‚atwo dostÄ™pnym dla turystów. Pomimo ustalenia dokÅ‚adnych parametrów nowego punktu Å›rodkowego, jego upamiÄ™tnienie pozostanie na swoim miejscu, ponieważ jest ono znane wszystkim, a granice regionalne mogÄ… siÄ™ w przyszÅ‚oÅ›ci zmienić. Każdy punkt centralny reprezentuje punkt centralny swojego wÅ‚asnego czasu, przy którym nie należy majstrować".
Do Oulu, szóstego co do wielkoÅ›ci miasta Finlandii, mieliÅ›my z Kärsämäki jakieÅ› 150 km. Kiedy tam dotarliÅ›my, pierwsze kroki skierowaliÅ›my do pomnika Mörkökivi. Tak w Finlandii nazywa siÄ™ BukÄ™ i to wÅ‚aÅ›ciwie nie jest pomnik, tylko duży kamieÅ„ pomalowany na szaro z jej podobiznÄ…. Cysia, dla której Buka jest ulubionÄ… bohaterkÄ… z książek o Muminkach, byÅ‚a przeszczęśliwa. PodbiegÅ‚szy, objęła jÄ… rÄ™kami. „A mówiÄ…, że Buki nikt nie przytula” – powiedziaÅ‚a.
Pomniczek bÄ™dÄ…cy jednym z symboli Oulu stoi sobie na wzgórzu na terenie rekreacyjnym, a na jego szczyt prowadzÄ… dziwne drewniane schody z… zakazem wchodzenia w butach. Z tÅ‚umaczenia fiÅ„skiego podpisu wynika, że chodzi tu o szpilki, ale znak wyglÄ…da zabawnie i zaskakujÄ…co. Schody natomiast majÄ… dziwnÄ… konstrukcjÄ™, ich stopnie sÄ… wyjÄ…tkowo dÅ‚ugie i majÄ… podwójnÄ… wysokość. Jak siÄ™ okazaÅ‚o, sÄ… tu wykorzystywane gÅ‚ównie do ćwiczeÅ„ (widzieliÅ›my osoby wskakujÄ…ce na wyÅ›cigi z jednego na drugi, obunóż).
Oulu jest wiÄ™ksze niż Turku i ma drugie pod wzglÄ™dem liczby pasażerów (po Helsinkach) lotnisko. Leży w ujÅ›ciu rzeki Oulujoki, a jego nazwa z jÄ™z. saamskiego oznacza powódź. W XIX w. byÅ‚o najwiÄ™kszym na Å›wiecie oÅ›rodkiem produkcji smoÅ‚y, dziÅ› jest nazywane DolinÄ… KrzemowÄ… PóÅ‚nocy. W dzielnicy zwanej Linnanmaa (6 km od centrum) znajduje siÄ™ centrum nowych technologii o nazwie Technopolis.
Na nabrzeżu, na dawnym placu targowym (kauppatori), stoi kolejny symbol Oulu – Pulchny Policjant – rzeźba upamiÄ™tniajÄ…ca policjantów targowych. W jej otoczeniu zobaczyć można kilka dawnych magazynów portowych i starych budynków, peÅ‚niÄ…cych obecnie rolÄ™ klimatycznych restauracyjek i knajpek, jednak takich domów nie pozostaÅ‚o w mieÅ›cie zbyt wiele, ponieważ w latach 60. XX w. spora dzielnica drewnianych domów zostaÅ‚a tu zrównana z ziemiÄ…, kolejna dziesięć lat później, a w ich miejscu powstaÅ‚y nowoczesne budynki i szeroko rozplanowane ulice.
Miasto jest naprawdÄ™ Å‚adne, ma dużo zieleni. Do malutkiej starówki – Pikisaari – można dojść pieszym mostkiem prosto z nabrzeża, mijajÄ…c po drodze teatr i bibliotekÄ™. Z budynkiem teatru wiąże siÄ™ anegdota o japoÅ„skim turyÅ›cie, któremu skojarzyÅ‚ siÄ™ on z elektrowniÄ… atomowÄ…, a zadajÄ…c pytanie, dlaczego ktoÅ› wybudowaÅ‚ jÄ… w samym centrum miasta, przeszedÅ‚ do historii.
O Oulu dÅ‚ugo jeszcze można opowiadać (np. o zamku, na którego piwnicach stoi wyglÄ…dajÄ…ca jak domek Muminków wieża obserwatorium szkoÅ‚y morskiej sÅ‚użąca dziÅ› za letniÄ… kawiarniÄ™ albo o najpiÄ™kniejszej plaży z wieżą widokowÄ… nazywanÄ… latarniÄ…, która bardziej przypomina rakietÄ™ kosmicznÄ…, albo o organizowanych tu cyklicznie Mistrzostwach Åšwiata w Grze na Gitarach Powietrznych), ja jednak poprzestanÄ™ na ciekawostce, na jakÄ… natknÄ™liÅ›my siÄ™ po raz pierwszy. To automat do robienia pizzy. Można sobie w nim wybrać z karty swojÄ… ulubionÄ…, potem zapÅ‚acić i już po trzech minutach zasiąść do konsumpcji. OczywiÅ›cie spróbowaliÅ›my i mieliÅ›my z tym sporo zabawy.
Oulu było już ostatnim dużym miastem w Finlandii na naszej trasie. Noc spędziliśmy niespełna 30 km dalej nad brzegiem rzeki Iijoki, na obrzeżach miejscowości Ii (w gminie Yli-Ii). Dziś ruszamy do Rovaniemi, ale Mikołaja odwiedzimy dopiero jutro.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Pilnie potrzebna pomoc
Gorzowska Fundacja Anaconda, od lat ratująca życie pokrzywdzonych i chorych zwierząt, znalazła się w trudnej sytuacji. Mimo zaangażowania wolontariuszy, możliwości ...
<czytaj dalej>Odeszła...
Z ogromnym bólem i smutkiem zawiadamiamy, że odeszÅ‚a Joanna KoÅ‚aczkowska...Nasza Asia.
Przyszło Jej zmierzyć się z najgorszym i najbardziej agresywnym przeciwnikiem. ...
<czytaj dalej>Zgłoś się do komisji w pomocy społecznej
Organizacje pozarzÄ…dowe majÄ… ostatnie chwile, by zgÅ‚osić swoich przedstawicieli do komisji konkursowych, które zdecydujÄ… o podziale Å›rodków na projekty z ...
<czytaj dalej>Rezygnacja marszałka Jabłońskiego
MarszaÅ‚ek Województwa Lubuskiego Marcin JabÅ‚oÅ„ski zapowiedziaÅ‚ rezygnacjÄ™ ze sprawowanej funkcji. ZrobiÅ‚ to 11 lipca 2025 r.
Szanowni Państwo,
w zwiÄ…zku z wydarzeniem ...
<czytaj dalej>