Å»e Idanha-A-Velha jest bardzo starÄ… miejscowoÅ›ciÄ…, to naprawdÄ™ widać, jednak dziÅ› to tylko senna wioseczka o wyjÄ…tkowym klimacie, natomiast kiedyÅ›… kiedyÅ› to byÅ‚o miejsce o znaczeniu ponadregionalnym. Pod skromnÄ… szatÄ… kryjÄ… siÄ™ ruiny miasta o dÅ‚ugiej historii, najdÅ‚uższej wÅ›ród obiektów na Szlaku Wiosek Historycznych (Aldeias Históricas de Portugal). Podczas gdy teraz jest tu ok. 70 staÅ‚ych mieszkaÅ„ców, to na poczÄ…tku naszej ery byÅ‚o ich tysiÄ…ce. Pierwszy czÅ‚on nazwy – Idanha – jest nawiÄ…zaniem do brzmienia historycznego, drugi – „a velha” – to po prostu „stara”, w odróżnieniu od „nowej”, odlegÅ‚ej o niecaÅ‚e 20 km i zaÅ‚ożonej ok. X w. Idanha-a-Nova.
Jeżeli wierzyć legendom, to urodziÅ‚ siÄ™ tutaj wizygocki król Wamba (przed 633 r. i zmarÅ‚y ok. 688 r.). IdanhÄ™ nazywano wtedy EgitâniÄ…. WczeÅ›niej znajdowaÅ‚o siÄ™ tu zaÅ‚ożone przez Rzymian w I w. p.n.e. starożytne miasto Igaeditania (stolica regionu Igaeditanorum), po którym tu i ówdzie zachowaÅ‚y siÄ™ do naszych czasów mniej lub bardziej widoczne pozostaÅ‚oÅ›ci, m.in.: imponujÄ…ca Brama PóÅ‚nocna, fragmenty murów miejskich, most na rzece Pônsul, pozostaÅ‚oÅ›ci Å‚aźni publicznej, zaÅ‚ożenia wielu domów, które – choć nadbudowane w późniejszych wiekach przez przedstawicieli kolejnych mieszkajÄ…cych tu nacji – to jednak nadal sÄ… wyraźnie widoczne.
Rzymian zastÄ…pili Swebowie (jedno z plemion germaÅ„skich), a w VI w. n.e. Wizygoci i wówczas utworzono diecezjÄ™ Egitânia (Egitanea). Tak samo nazwano miasto i ulokowano tu siedzibÄ™ biskupiÄ…. Znanych z imienia jest co najmniej dziewiÄ™ciu biskupów, a Igreja de Santa Maria zwana Sé Catedral, to prawdopodobnie pierwsza wizygocka katedra na PóÅ‚wyspie Iberyjskim. Zbudowano jÄ… na ruinach z czasów Swebów. Z tych czasów zachowaÅ‚y siÄ™ również dwa baptysteria.
W VIII w. IdanhÄ™ przejÄ™li muzuÅ‚manie, zmieniajÄ…c jej nazwÄ™ na Idânia. Po rekonkwiÅ›cie osiedli tu templariusze. Do dziÅ› stoi wieża ich zamku wybudowanego w 1245 r. (data widoczna na tympanonie) na ruinach rzymskiej Å›wiÄ…tyni Jowisza.
DÅ‚ugo jeszcze można wymieniać poszczególne zabytki, ale najlepiej tam po prostu pojechać, ponieważ to, co zobaczy siÄ™ na wÅ‚asne oczy, jest najcenniejsze. Na nas Idanha-aVela zrobiÅ‚a ogromne wrażenie. MaÅ‚a wioseczka, po której najlepiej wÄ™drować pieszo, bo to zupeÅ‚nie, jakbyÅ›cie spacerowali po muzealnych salach. Wystarczy dodać, że to wÅ‚aÅ›nie tutaj znajduje siÄ™ najwiÄ™ksza w Portugalii, a niektórzy mówiÄ…, że w caÅ‚ej Europie kolekcja rzymskich epigrafów (wykutych w kamieniu napisów).
Niewielu mieszkaÅ„ców, sporo rosnÄ…cych przy domach malw, trochÄ™ róż, dużo kotów i wojownicze bociany na dachu starego koÅ›cioÅ‚a (Igreja Matriz), które na Å›mierć i życie tÅ‚ukÅ‚y siÄ™ o gniazdo. Kamienne Å›ciany, kamienne ulice, pelourinho, czyli szesnastowieczny prÄ™gierz przypominajÄ…cy kapliczkÄ™, metalowe Å‚aÅ„cuszki zawieszone w otwartych drzwiach dla ochrony przed muchami, ogromne fotografie mieszkaÅ„ców na niektórych Å›cianach, a na placu przy wjeździe do miejscowoÅ›ci jakiÅ› kiermasz z rÄ™kodzieÅ‚em i lokalnymi produktami. Niezapomniany klimat.
Maria Gonta
foto Gontowiec Podróżny
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
Uwaga na zapadliska
Służby miejskie, nadzorujące gorzowskie bulwary, podczas codziennego przeglądu zauważyły zapadliska w rogach przystani na Bulwarze Zachodnim.
Zapadanie siÄ™ nawierzchni jest najprawdopodobniej ...
<czytaj dalej>Fundusz Małych Projektów
„MaÅ‚e projekty – duże sukcesy" to hasÅ‚o inaugurujÄ…ce Fundusz MaÅ‚ych Projektów w Euroregionie Pro Europa Viadrina. Konferencja na temat funduszu ...
<czytaj dalej>Gorzów z dofinansowaniem
Dofinansowanie na retencjÄ™ w rejonie ul. Warszawskiej.
W środę (11 września) w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ...
<czytaj dalej>Koniec z kolejowym wykluczeniem?
Gorzów i gminy póÅ‚nocy przestanÄ… być wykluczone kolejowo. Już jesieniÄ… zwiÄ™kszy siÄ™ liczba i poprawi jakość poÅ‚Ä…czeÅ„. Ale to tylko ...
<czytaj dalej>