Gontowiec Podróżny BLOG

5 marca. „Każdej niedzieli człek się weseli”, dzisiaj jednak szczególnie weselić się powinny teściowe, wszak piąty dzień marca to ich święto. Zainicjowano je we Francji w roku 2008 i dość szybko wrosło w kalendarze. Jedynie w USA celebrowane jest w czwartą niedzielę października.

Dziś teściowa to po prostu matka współmałżonka, ale w polskiej tradycji rozróżniano ongiś matkę żony (teściową, nazywaną wcześniej cieścią) od matki męża (świekry). Tak też było z teściem. W słowniku Jana Mączyńskiego z roku 1564 można przeczytać: „Cieść, to jest żony mojej ojciec, niektórzy świekrem zowią, ale niewłaściwie, bo świekier jest mężów ojciec, którego zowią po łacinie socer”. Żonę wuja (brata matki) nazywano wówczas wujenką, a żonę stryja (brata ojca) – stryjenką. Za to o mężu ciotki (siostry któregoś z rodziców) mówiono zabawnie – pociot albo naciot, a zamiast wnuk i wnuczka – wnęk i wnęka. O dziecku mawiano po prostu cędo. Współczesność trochę nam to barwne słownictwo uprościła.
Świekra miała zdecydowanie większą możliwość, by zatruć życie synowej, ponieważ zgodnie z tradycją, świeżo poślubiona żona przeprowadzała się do wielopokoleniowego domu męża rządzonego przez jego rodzicielkę i powinna podporządkować się wyznaczonym sobie obowiązkom. Teściowa z pewnością takiej władzy nad zięciem nie miała. W starych porzekadłach mawiano nawet, że „Zięć jest kolumną, na której wspiera się serce teściowej” oraz „Szanuj zięcia dla dziecięcia”.

Te z przysłów, które mówią, że „Od krzyku teściowej nawet pies ucieka”, „Zła teściowa nawet z tyłu ma uszy”, „Kaszanka nie wędlina, teściowa nie rodzina”, z pewnością częściej dotyczyły świekr i ich wojenek ze snechami (synowymi). Porzekadła nie przebierają w słowach: „Matka mężowa – głowa wężowa” („Zła teściowa jad żmii w sobie chowa”). Na szczęście teściowe nie zawsze były potworami, zdarzały się też sympatyczne i pomocne.
Dziś młodzi mieszkają zazwyczaj osobno, teściowe nadal bywają różne i to niezależnie od tego, czy są matkami męża czy żony, jednak o wiele częściej po prostu zajmują się sobą i swoimi zainteresowaniami, bo przecież „Nikt tak dobrze nie potrafi żyć z teściową jak ona sama”. O tych wszystkowiedzących i uwielbiających się wtrącać mawia się niekiedy z przymrużeniem oka: „Rodzina bez teściowej jest jak zegar bez wskazówek” i „Sumienie jest jak teściowa, której wizyta nie ma końca”.

Warto wiedzieć, że mamy w kraju dwa pomniki teściowej, a raz w roku można wziąć udział w zjeździe teściowych. Pierwszy z pomników to widoczna na zdjęciu ławeczka w inowrocławskiej Pijalni Wód. Zasiadła na niej, trzymająca na kolanach małego pieska, elegancka starsza pani w ogromnym kapeluszu. Jest tak sympatyczna, że wszyscy chętnie się do niej przysiadają. Ja w każdym razie odwiedzam ją za każdym pobytem w tym mieście. W końcu sama nie od dziś jestem teściową. Miałam też niedużego psa i lubię kapelusze.


Drugiego pomnika szukajcie na Rynku w małopolskich Ryglicach. Tam teściową umieszczono w… fontannie, w dodatku w towarzystwie synowej i wnuka. Grupę rzeźb nazwano „Pogórzańską Penelopą” albo „Pomnikiem emigranta”. Zgodnie z opisem przedstawia „młodą kobietę w ciąży, jej syna oraz teściową, patrzących z utęsknieniem w kierunku Tarnowa, w oczekiwaniu na powrót syna, męża i ojca, który wyjechał za chlebem”.

Teściowe mają też swoją patronkę. Jest nią błogosławiona Marianna Biernacka z podlaskiego Lipska i to w tej miejscowości nad Biebrzą odbywają się doroczne zjazdy teściowych. Historia jest tragiczna, bowiem 13.07.1943 r. Marianna poszła na egzekucję w zamian za swoją ciężarną synową. Beatyfikowana została w 1999 r. Ocalona przez nią synowa przeżyła jeszcze 71 lat, zmarła w 2014 r. dożywszy lat 97.

Ponieważ teściowe obok policjantów i blondynek są jednym z najpopularniejszych tematów do żartów, przekornie zakończę dziś maksymą „Zawsze dziękuj swojej teściowej, ponieważ to ona jest przyczyną twojego największego źródła szczęścia”, a wszystkim synowym życzę, by mogły powiedzieć o sobie „Mój mąż traktuje mnie jak księżniczkę, a to oznacza, że został wychowany przez osobę, która jest królową”. No i jeszcze stara prawda: „Nim zostanie się teściową, najpierw trzeba być synową”.

tekst Maria Gonta
foto Bogdan Gonta

Dodaj komentarz:

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsłaniają się zalane tarasy. Niestety, ze względów bezpieczeństwa, nie mogą być jeszcze udostępnione. Zdecydowała o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP

W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne działanie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ... <czytaj dalej>

Rozmowa z komisarzem Wojciechowskim

Komunikat w sprawie rolników. Zgodnie z wczorajszą rozmową telefoniczną z komisarzem rolnictwa Januszem Wojciechowskim przekazuję, że na najbliższym i ostatnim w ... <czytaj dalej>

Zmiana na stanowisku prezesa GIM

Objęcie funkcji prezesa spółki zajmującej się realizacją miejskich inwestycji, jest kolejnym wyzwaniem, które postawił przed Agnieszką Surmacz - byłą wiceprezydent ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

"Ktoś biegł tą uliczką przed nami, miał jak my
wzrok zdjęty uczuciem;"
(Kamil Kwidziński, pierwszy wers wiersza Jotunheim< <czytaj dalej>

Ciekawe, że depresji nie mają ci, którzy ciężko pracują, którym brakuje do wypłaty, tym, którzy wyprzedają się tym, którzy starają się <czytaj dalej>

Powinni ci chatę zablokować w ramach protestu. <czytaj dalej>

Do 5964: noo, najlepiej to zorganizować jakieś obozy pracy przymusowej. Bić i nie dać jeść! Może brukwiową zupę, jak w Auschwitz... Ogarnij s <czytaj dalej>

Na depresję najlepszy lek to kijem po plecach i do roboty.
Jak ktoś się nudzić to ma tylko dwpresje <czytaj dalej>