wtorek 19 marca 2024     Józef, Bogdan, Marek
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Gontowiec Podróżny BLOG

« powrót
Przedandrzejkowe wróżby
eGorzowska - 12126_2MIU2iGSm39W8NttMM5f.jpg29 listopada. Jeszcze nie umilkły echa młodzieńczych zaklęć: „Hej! Kasiu, Katarzynko, gdzie szukać ciebie dziewczynko. O wróżby cię zapytam, czekaj – wkrótce zawitam”, a już nadszedł kolejny podobny wieczór. Jutro wspomnienie Andrzeja Apostoła, więc dziś „W wigilię świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja”, „Noc Andrzeja świętego przywiedzie narzeczonego” i wreszcie „Na św. Andrzeja błyska pannom nadzieja”.

Oskar Kolberg zanotował, iż „w wigilję św. Andrzeja dziewczęta używają różnych guseł dla zbadania przyszłości, szczególniej dla dowiedzenia się o przyszłym swym narzeczonym”. Jest tych wróżb cała kolekcja, a część nadal stanowi urozmaicenie andrzejkowych zabaw i jest swoistym połączeniem wróżb kawalersko-panieńskich. Tylko nikt już nie przestrzega dawnych rytuałów, w myśl których w dzisiejszym spotkaniu mogły uczestniczyć wyłącznie dziewczęta stanu wolnego. Kobiety zamężne dopuszczano do pomocy w przygotowaniach oraz do interpretacji znaków, natomiast mężczyzn obowiązywał absolutny zakaz wstępu.



Lanie wosku, wyścigi butów, rzucanie monetą do naczynia z wodą (kto trafi, temu spełni się jedno wybrane marzenie), puszczanie łódeczek z udekorowanej świeczką z łupiny orzecha, losowanie kartek z przyszłymi zawodami (dla tych, którzy jeszcze nie pracują), papierowe serca z imionami, w które należy trafić szpilką, mając przy tym zawiązane – to zabawy ciągle znane i praktykowane. Dziś postanowiłam przypomnieć kilka innych, zanikłych już obrzędów andrzejkowych:

Ognie św. Andrzeja. Wierzono, że rozpalone wieczorem ogniska, do których wrzucano poświęcone zioła i bukiety, strzec będą obejścia przed złymi duchami. Wdychany przez dziewczęta dym gwarantować miał za to mocny proroczy sen o przyszłym małżonku.

Ogrody św. Andrzeja. Wzdłuż dróg prowadzących do domu, panny siały o zmierzchu (w tajemnicy i bez żadnych świadków) konopie, len lub owies. „Zagrabiając” je potem męskimi spodniami, powtarzały zaklęcie „Mój drogi Andrzeju, sieję, by przyszedł stąd miły sercu kawaler”.

Liczenie kołków (sztachet) w płocie przypominało zrywanie płatków kwiatka, tylko zamiast „kocha, lubi, szanuje, nie chce, nie dba, żartuje”, powtarzało się na zmianę „kawaler” i „wdowiec”. Na kogo wypadło, na tego bęc. Inną odmianą tej wróżby było liczenie ilości tychże sztachet. Nieparzysta liczba oznaczała staropanieństwo (przynajmniej na najbliższy rok), parzysta wróżyła znalezienie swojej pary. Niekiedy chłopcy dla zabawy smarowali wcześniej płoty sadzą.

Wróżenie przy pomocy zwierząt przyjmowało najróżniejsze formy. A to specjalnie wypiekane ciasteczka dla kotów, a to kulki z tłuszczu ulepione dla psów czy okruszki chleba dla kogutów. We wszystkich chodziło o jedno – czyj kęs został zjedzony pierwszy, ta dziewczyna pierwsza zmienić miała stan cywilny. Była jeszcze wersja z gąsiorem, któremu zawiązywano oczy i wpuszczano do izby, w której znajdowały się dziewczęta. „Do której gąsior swe skieruje kroki, ta najprzód pójdzie za mąż”.

Wróżenie z przędzy i z kądzieli. Uszyte z przędzy laleczki ustawiano na półeczce pod ścianą. Jeżeli spadły na siebie, powodzenie w miłości gwarantowane, kiedy jednak się to nie udało… cóż, można było spróbować innej wróżby. Niewielkie kłębuszki kądzieli natomiast należało podpalić. Uniesienie się ich w górę i połączenie oznaczało dozgonną miłość.

Wszystkie zabawy sprowadzały się do jednego: „Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście". Dziś bardziej odpowiednie jest przysłowie „Czego ludziom trzeba, to sobie wywróżą”. Ja ciągle zastanawiam się, o czym mówił ten cień na zdjęciu zrobionym, bagatela, 12 lat temu. Wygląda trochę jak głowa greckiego posągu. Może czas wybrać się na greckie wakacje?

Tekst i foto Maria Gonta


29 listopada 2022 08:55, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
Bezrobocie niższe niż w kraju
Pod koniec lutego w Powiatowym Urzędzie Pracy było zarejestrowanych 1375 gorzowian. To o 44 więcej niż na początku stycznia. O ... <czytaj dalej>
Co dalej z protestem rolników
Komunikat w sprawie protestu rolników. W imieniu organizatora protestu na A2 informuję o kolejnych krokach: 1. W poniedziałek lub wtorek odbędzie się ... <czytaj dalej>
Mecz jednak w Arenie
Informacja w sprawie meczu koszykarek w Arenie Gorzów. Informuję, że po prowadzonych od kilku dni negocjacjach, dotyczących organizacji w Arenie Gorzów ... <czytaj dalej>
Rolnicy na S3
Co dalej z protestem rolników. 1. Na S3 protestujemy już ponad miesiąc, a od 13 dni jesteśmy tam 24 h/dobę. Rolnicy ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Wspólnota Mieszkaniowa "Morelowa" Ul.Komisji Edukacji Narodowej 6d

ul. Komisji Edukacji Narodowej 6d, Gorzów Wlkp.
tel. 95 724 08 09
branża: Wspólnoty mieszkaniowe <czytaj dalej>
"Atlant" Barbara Stokop

ul. Borowskiego 20 /2, Gorzów Wlkp.
tel. 95 735 22 56
branża: Turystyczne agencje, biura podróży <czytaj dalej>
"Piotrex" Piotr Krupski

ul. Ściegiennego 5 b l. 9, Gorzów Wlkp.
tel. 792 467 476
branża: Handel - pośrednictwo <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
« marzec 2024 »
P W Ś C P S N
    
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosił w niedzielę kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkańców na spacer ulicami śródmieścia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - 3a.jpg
admin ego:
Ubiegał się o pracę w Gorzowie
17 marca zmarł Ernest Bryll. „Zmarł świetny poeta. W połowie lat ... <czytaj dalej>
admin ego:
Bornholmska stolica
Właściwie nie wiem, dlaczego na zwiedzanie Bornholmu zarezerwowaliśmy sobie tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Filiżanka kawy lub dwie
Czy wiesz, że filiżanka kawy może zdziałać więcej niż tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Wystarczą dane
Oszuści nie muszą wcale kraść portfela. Wystarczy, że zdobędą Twoje ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_3845:
Przecież to oni te miasto tak robili. Ten piasek zamiast trawy w strzeleckiej.lawki zawsze były pod drzewami że srajacymi Gawroński ale projekt te <czytaj dalej>
Anonim_?????:
Wisi komentarz o wyborach i żadna ......do koryta nie odpowiada-już panisko- kiedy i o ktorej spotkanie z nim, jego komitetem. Ludzie, oni nas zwycz <czytaj dalej>
Anonim_7809:
Okropnie brudno. Czy też samym mieszkańcom nie wstyd? Przecież te śmieci w kontenerach to ich sprawka. O braku gospodarza nie wspomnę. Bo go nie <czytaj dalej>
Anonim_8792:
Miasto jest zwyczajnie brudne i zaniedbane. Nie od wczoraj. Taki mental mieszkańców. <czytaj dalej>
Anonim_9468:
Komentarz do zdjęcia z brudną ławką. Chciałbym poznać nazwiska projektanta, który w Parku Wiosny Ludów zaprojektował ustawienie ławek pod dr <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej