Gontowiec Podróżny BLOG

24 listopada. „W listopad liść z drzewa opadł" – po ostatnich śniegach i mrozach na gałęziach pozostały już tylko niedobitki. W naszych okolicach jak sen złoty zniknęła też cudna biała pierzynka, a błoto pośniegowe rozpłynęło się pod ciepłym dotykiem mżawki. Świat, choć nie wszędzie, znów szarzeje listopadowo, ale świętującym dziś morsom, wcale to nie przeszkadza. Te drapieżne ssaki są przecież gatunkiem arktycznym, a dwunożni amatorzy chłodnych kąpieli na taką właśnie aurę czekali przez cały rok. Międzynarodowy Dzień Morsa to święto jednych i drugich.

Czy wiecie, że samce morsa arktycznego mogą mierzyć ponad trzy metry, ważyć prawie dwie tony i szczycić się metrowymi kłami? Są wielkie, grube i wydają się ślamazarne, potrafią jednak pływać z prędkością 35 km/h, mogą się więc solidnie dać we znaki. W 2019 r. Internet huczał informacjami o chroniącej swoje młode morsicy, która zaatakowała łódź podwodną. Załoga salwowała się ucieczką, a łódź poszła na dno.

Mors z Mielna nie jest groźny, ponieważ – jak widać na zdjęciu – raczej trudno mu opuścić piedestał, do którego go przymocowano. Jest sympatyczny i każdy robi sobie z nim zdjęcie. Symbolizuje amatorów morsowania, którzy od 2004 r. roku zjeżdżają się w lutym do tego miasta, by zażyć wspólnej kąpieli w morzu. Dziś o godz. 18:00 rusza rejestracja na kolejną edycję spotkania. W pierwszym uczestniczyło około 100 osób, w ostatnim wzięło udział prawie dziewięć tysięcy. Podczas inauguracji tegorocznego Międzynarodowego Zlotu Morsów w Mielnie, na miejscowym deptaku odsłonięto pomnik morsika plażowicza, który – dla uczczenia pamięci zmarłego w styczniu 2022 r. pomysłodawcy imprezy, Hilarego Kubscha otrzymał imię Hilary. Wieść gminna niesie, że są plany utworzenia miejskiego szlaku morsików.


W kalendarzu kulinarnym mamy dziś Dzień Buraka i Dzień Sardynki. Pierwszy można uczcić obiadowym barszczem, chociaż idealna i bardzo zdrowa byłaby lampka buraczanego zakwasu. Do celebracji drugiej okazji przyda się na przykład pasta z sardynek. Pozostałe dwa święta mają charakter rozrywkowy i trochę metafizyczny. Dzień Durina jest świętem ruchomym, w dodatku fikcyjnym, ponieważ obchodzony jest w Tolkienowskim Śródziemiu. To krasnoludzki Nowy Rok, przypadający na ostatni jesienny nów i to w dniu, w którym księżyc i słońce pojawiają się na niebie razem, w bardzo bliskiej odległości czasowej. Zależnie od godziny nowiu krasnoludzki Nowy Rok wypada w dzień nowiu lub w dzień następny.

Drugim świętem są niegdysiejsze „męskie andrzejki”, czyli „katarzynki”, obchodzone w wigilię św. Katarzyny. Tradycyjnie był to czas wróżb dla kawalerów, którzy chcieli się dowiedzieć czegoś o swojej przyszłej małżonce. Dziś nikt już tego nie praktykuje, warto jednak wiedzieć, że katarzynki korzeniami sięgają średniowiecza.

Z tajemniczo brzmiącego przysłowia „W noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny”, wyziera obraz jednej z zabaw. Kawalerowie układali pod poduszką różne dziewczęce drobiazgi, ptasie pióra i karteczki z wypisanymi imionami albo tylko literami alfabetu. Wieczorny rytuał wymagał od nich powycierania się po kąpieli damską koszulą. Co bardziej zdesperowani zakładali ją nawet na noc, bo to wzmacniało moc wróżb. Jeszcze tylko zapalona przy łóżku czerwona świeca i już można było czekać na prorocze sny:
- biała kura – poślubisz młodą, uroczą panienkę,
- czarna kura – twoją wybranką będzie wdowa,
- gołąb – oznaczał dziewczynę ładną i miłą, lecz niezbyt lotną,
- kura z kurczętami – wdowę z dziećmi,
- paw – wyniosłą, próżną i dumną damę,
- sowa – żonę mądrą, ale niekoniecznie urodziwą lub sympatyczną,
- kaczka – żonę gadatliwą,
- kogut – nie będziesz się umiał zdecydować na jedną,
- kukułka – kobietę, która nie zadba o potomstwo,
- sen o siwym koniu oznaczał natomiast starokawalerstwo.

Wyśnienie drogi albo jakiegokolwiek pojazdu mogło oznaczać narzeczoną z innej miejscowości. Jeżeli przyśnił się płot – przyszła żona czekała gdzieś w sąsiedztwie. Natomiast pierwszą czynnością o poranku było zajrzenie pod poduszkę: „Wskaż proszę wróżbo wybrankę, żonę i przyszłą kochankę. Wyciągam karteczki cztery, są jej imienia litery.”

Przed udaniem się na spoczynek, oczywiście były jeszcze zabawy wieczorne, np. wróżba z czterech kubków. Do trzech wkładano: obrączkę (symbolizowała małżeństwo), grudkę ziemi (praca) i monetę (bogactwo). Czwarty pozostawał pusty (brak jakichkolwiek zmian). Mieszając nimi siedmiokrotnie (z zamkniętymi oczami), należało powtarzać zaklęcie „Kasiu daj znać, co się będzie ze mną dziać". Zawartość wybranego kubka określała przyszłość do następnych katarzynek. Wróżono też z igieł sosnowych albo liści drzew. Najpierw każdej z nich przypisywano jakąś osobę, a potem wrzucano je do wody. Jeżeli się zetknęły, oznaczały szczęśliwe pożycie małżeńskie.

Jedyne, co z pozostało z katarzynkowego wróżenia do naszych czasów, to gałązki wiśni lub innego owocowego drzewa dziś ucięte i włożone do wazonu. Jeżeli zakwitną do Bożego Narodzenia, przepowiadają zmianę stanu cywilnego, jeżeli nie zakwitną… no cóż, trzeba na ożenek poczekać.

Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Coraz bliżej święta

Otwarcie hali sportowo-widowiskowej Arena GORZÓW jest głównym elementem tegorocznej kampanii „Gorzów blisko świąt”. Dwudniowa impreza zaplanowana jest w dniach 9-10 ... <czytaj dalej>

Chcą nowego porozumienia paradyskiego

Prezydent Gorzowa Jacek Wójcicki, wspólnie z prezydentami Zielonej Góry Januszem Kubickim i Nowej Soli Jackiem Milewskim, jest inicjatorem i współorganizatorem ... <czytaj dalej>

Uzasadnienie inicjatywy obywatelskiej

Publikujemy UZASADNIENIE INICJATYWY OBYWATELSKIEJ na rzecz skrócenia urzędowej nazwy miasta Gorzów Wielkopolski i przywrócenia jej historycznego polskiego brzmienia – GORZÓW. WSTĘP tylko ... <czytaj dalej>

Petycja

Szanowny Panie Prezydencie, powstała petycja dotycząca likwidacji podziemnego przejścia dla pieszych przez ulicę Piłsudskiego. Ja chciałabym się przyłączyć do tej inicjatywy, ... <czytaj dalej>

«	listopad 2023					»
P	W	Ś	C	P	S	N
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30

Wierzą, że tym razem się uda

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Oba miasta stracą na kasacji województwa. Jedyny myk jest taki, że Gorzów straci dużo mniej niz Zielona Góra, bo duzo mniej z tego województwa <czytaj dalej>

Lubuskie ma być! Żeby "warszawka" wiedziała i czuła, że ma problem na terenach wcześniej wyzyskanych. ONI nie mogą ogarnąć Zachodni <czytaj dalej>

A uniwersytet nie jest lubuski, dlaczego. A do Berlina i Wiednia to mogę dojechać z ZG, a z G to do D....
Budowa lubuskości nie powiodła si� <czytaj dalej>

Napisałbym kródko, sp....cie z takimi, nic nie wnoszącymi inicjatywami, ale trafia mnie bój o g....o. Moze zajmijcie się poprawianiem jakosci ży <czytaj dalej>

My jesteśmy już na poziomie egipskiego Boga RE. Nie to co przedszkolaki z niemieckiej unii. <czytaj dalej>