poniedziałek 23 czerwca 2025     Wanda, Józef, Albin
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Gontowiec Podróżny BLOG

« powrót
Czy lipiec jeszcze pachnie lipą
eGorzowska - 11725_QurWpO54Ke6NqGEr8WxU.jpg

3 lipca. W większości krajów słowiańskich nazwa lipca wywodzi się od lip, które właśnie teraz powinny kwitnąć. W ostatnich latach jednak klimat nam się znarowił i wszystko się poprzestawiało. Lipy skończyły kwitnienie jeszcze przed końcem czerwca. Nie roznosi się już w ich pobliżu niesamowity aromat i nie słychać charakterystycznego buczenia zapracowanych pszczelich skrzydełek. Teraz dojrzewają na nich orzeszki. Tak, te owłosione zielone kulki zwieszające się na długiej szypułce ze skrzydełkiem, to orzeszki. Skrzydełko jest im potrzebne po to, by wiatr przeniósł zdrewniały owoc nawet na znaczne odległości (dlatego niektóre pozostają na drzewach aż do zimy).

Zielone, lekko mechate lipowe orzeszki są smaczne i bardzo pożywne, chociaż – z uwagi na wielkość – zaspokojenie nimi dziennej normy kalorii, musiałoby trochę potrwać. Z niedojrzałych można przyrządzić fałszywe kapary, a dojrzałe (zdrewniałe), po uprażeniu i pokruszeniu mogą być świetną panierką do kotletów albo posypką do deserów. Mało kto dzisiaj pamięta, że kiedyś przeprowadzano ich regularne zbiory.

Lipowe orzeszki zawierają białka, skrobię, prozdrowotne flawonoidy, śluzy i… tłoczony przez naszych przodków olej, który równie dobrze nadawał się na omastę, jak i do lampek oliwnych. Nie wierzycie? Zapraszam więc do eksperymentu – zerwijcie zielony orzeszek, włóżcie go pomiędzy warstwy złożonej kartki papieru i zgniećcie na miazgę. Tłusta plamka gwarantowana.

Oprócz zastosowań kulinarnych i technicznych, lipowy olej zajmował też poczesne miejsce w domowych apteczkach. Zewnętrznie stosowano go w celu przyspieszenia gojenia ran i owrzodzeń (znakomicie natłuszcza, znosi świąd oraz łagodzi stany zapalne). Wytłoków również nie marnowano. Niewiastom służyły do peelingu lub jako maseczka upiększająca.
Lipa przez wieki uważana była za drzewo magiczne, obdarzone pozytywną energią, korzystnie wpływające na zdrowie człowieka. W sennikach, sen o lipie tłumaczono jako przyszłość bez trosk. Jeżeli była to lipa kwitnąca, śniącego czekało wielkie szczęście, a jeżeli w dodatku wspinał się na nią, szanse na spełnienie wszystkich pragnień rosły.



O lipie (i do niej) pisano wiersze, jednak w przysłowiach trudno ją znaleźć. Pojawia się za to w kilku powiedzeniach:
„Dobrze mu jak chłopu pod lipą”,
„Obedrzeć jak lipkę” (tzn. jak lipę z łyka – „Na świętego Filipa dobrze się drze lipa”),
„Być takim, jak lipowa siekiera” (o człowieku dobrym, miękkiego serca),
„Co człowiek wystoji, niż świntym zostanie, a potym go postwióm mindzy sztyry lipy i wróble po nim seróm” – z miękkiego lipowego drewna najczęściej strugano wiejskie świątki, a wokół wiejskich kapliczek sadzono lipy.

W potocznej polszczyźnie natomiast „lipa” jest synonimem produktu kiepskiej jakości albo bujdy na resorach (prawdopodobnie z uwagi na miękkie, nie nadające się na budulec drewno).

Warto jeszcze zaznaczyć, że na świecie występuje łącznie 31 gatunków lipy (15 z nich to endemity rosnące w Chinach), a w naszym kraju dziko rosną tylko dwa gatunki – lipa wąskolistna i szerokolistna. Oprócz nich najbardziej znane są: lipa amerykańska, lipa holenderska, lipa japońska, lipa wonna, lipa krymska, lipa mongolska i lipa srebrzysta.

W kalendarzu kulinarnym dzisiaj do wyboru Dzień Czerwonej Ostrej Papryczki Chili oraz Święto Jedzenia Fasoli, a na zakończenie jeszcze jedna ciekawostka. Równo 90 lat temu (3 lipca 1932 r.) urodził się w Rzeszowie Jacek Silber, bardziej znany jako Czesław Śliwa, który używał także nazwisk Jack Ben Silberstein i Jacek Elizeusz Zilbercfaig. Był niezwykle barwną postacią zapamiętaną przede wszystkim jako hochsztapler, fałszerz i… fikcyjny konsul austriacki.

Kojarzycie film „Konsul” z Piotrem Fronczewskim w roli głównej? To właśnie Jacek Silber vel Czesław Śliwa był pierwowzorem postaci filmowego bohatera. Warto poszperać w sieci i obejrzeć też dokumentalny obraz w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego pt. „Konsul i inni”. Czesław Śliwa opowiada w nim o swoich pomysłach i ich realizacji.

Tekst i foto Maria Gonta


3 lipca 2022 07:46, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
Komentarze:


Andrzej Trzaskowski w dniu 03.07.2022, 10:42 napisał(a):
Pamiętam czasy kiedy to cała strona ulicy Pomorskiej - od Podmiejskiej do stołówki "Włókna"(teraz supermarket Muszkieterów) - była porośnięta rozrośniętymi, wspaniałymi lipami. I jak one i cała ulica pachniała! Ludzie jadący do, albo z pracy we "Włóknie" (wtedy nazwa obiegowa Stilonu) prosili motorniczego tramwaju aby jechał powoli, bo chcieli nawdychać się tego zapachu, tego aromatu...

Serwis www.egorzowska.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłączną własnością ich autorów.

We wtorek sesja
Przewodniczący Rady Miasta zwołał XX sesję Rady Miasta Gorzowa Wielkopolskiego na 24 czerwca 2025 r. Początek o 14.00 w sali ... <czytaj dalej>
Bezrobocie w dół
Po czterech miesiącach wzrostu, w maju stopa bezrobocia w Gorzowie Wielkopolskim spadła z 2,9 do 2,8%; pod koniec ubiegłego miesiąca ... <czytaj dalej>
Boże Ciało i odpust w Rokitnie
W najbliższy czwartek 19 czerwca Kościół obchodzi uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa popularnie nazywaną świętem Bożego Ciała. Tego dnia ... <czytaj dalej>
Utrudnienia związane z Nadwarciańską Dychą
W niedzielę (15 czerwca) w godzinach 9.30 – 11.00 odbędzie się bieg uliczny „X Gorzowska Nadwarciańska Dycha z Gospodarczym Bankiem ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Przedszkole Miejskie nr 19

ul. 9 Maja 7, Gorzów Wlkp.
tel. 95 728 86 81
branża: Przedszkola - publiczne <czytaj dalej>
Przedszkole Miejskie nr 31

ul. Chmielna 7, Gorzów Wlkp.
tel. 95 735 61 46
branża: Przedszkola - publiczne <czytaj dalej>
"Bag" Andrzej Gryczko

ul. Sikorskiego 100, Gorzów Wlkp.
tel. 95 720 61 65
branża: Odzież - detal <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
«czerwiec 2025»
PWŚCPSN
      
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
      
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_hanna.jpg
Hanna Kaup:
Wartości przestały być modne
Zachód jest czerwony i tęczowy. Tu nie mieszkają ani prawdziwi patrioci, ani prawdziwi Polacy. To najdelikatniejsze komentarze po wygranej kandydata PiS w wyborach na Prezydenta RP. Komentarze, które dowodzą, kto wygrał ... <czytaj dalej>
Złap drzewa w kadr
Pasjonujesz się fotografią i kochasz naturę? Weź udział w konkursie <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - 18a.jpg
admin ego:
W niezwykłej Galerii Toy Piano
Jeżeli w któryś z weekendów zawitacie do Wrocławia, KONIECZNIE zajrzyjcie ... <czytaj dalej>
admin ego:
Między Wrocławiem a Gorzowem
Pewnie już zauważyliście, że w Gontowcowym słowniku nie istnieje sformułowanie ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Trudna dieta eliminacyjna
Diety eliminacyjne nadal wzbudzają sporo kontrowersji zarówno wśród dietetyków i ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Rozlicz darowizny
Podatnicy mogą w rozliczeniu PIT uwzględnić darowizny przekazane m.in. na ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_3696:
Mumin po odwołaniu Błauciak obiecał imprezę,
okazuje się że tylko 2 dni. pierwsza w połowie lipca druga pod koniec sierpnia.
na b <czytaj dalej>
Anonim_4493:
"Rosjanie wywieźli wszystko, co było możliwe. Zdemontowali nawet instalację elektryczną i gazową, zniszczyli ogrzewanie, choć był to śro <czytaj dalej>
Anonim_5644:
Mam pomysł jak mieszkaniec tego miasta które znam od 68 lat, a zwija się teraz. Może wypadałoby nazwać ulice w Gorzowie nazwiskiem doktora Wład <czytaj dalej>
Anonim_4493:
Socjalizm zbudował to miasto. 40 tysięczny landsberg urósł do 125 tys mieszkańców. Bloki z wielkiej płyty. Całe osiedla. Stilon na bazie Ig fa <czytaj dalej>
Anonim_4493:
Niemcy ci pomogli. Ze wzięli Polaczków na szparagi rolnicy szwabscy podwiązując Polaczków do pluga żeby zrywali głową w dół dużo gurken. Ż <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej