czwartek 28 marca 2024     Aniela, Sykstus, Joanna
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Gontowiec Podróżny BLOG

« powrót
Św. Jacek od pierogów
eGorzowska - 11835_FtRFccUMsIF8bUsA5ABu.jpg

17 sierpnia to najlepszy dzień na jedzenie pierogów, tym bardziej że dziś wspomnienie „świętego Jacka z pierogami”, dominikanina żyjącego na przełomie XII i XIII w., który – zgodnie z legendą – podczas głodu, jaki nastąpił po tatarskich najazdach, karmić miał mieszkańców Małopolski pierogami własnego wyrobu. Mimo że jego kult rozpowszechniony jest na całym świecie, tylko w naszym kraju obdarzamy go takim smacznym przydomkiem.

Pogodowo św. Jacek Odrowąż wróży nam, jak będzie wyglądała nadchodząca jesień:
„Z jaką pogodą Jacek przybywa, taka jesień bywa”,
„Jacek gdy suchy, rozprasza jesienne pluchy”,
„Jeśli w dniu Jacka nie pada, suchą jesień zapowiada”,
„Z jaką pogodą Jacek przybywa, taka jesień bywa”.

Sądząc po zaokiennej aurze, na obfitość grzybów chyba liczyć nie możemy. Już o szóstej rano było 18°C, a temperatura w ciągu dnia wzrosnąć ma do 32°C. Niebo czyste jak łza. Gdyby nie pracująca pod oknem tak wcześnie koparka, można by jeszcze chwilę dospać.

Suchy Jacek może mieć wpływ nawet na zimowe miesiące: „Jeśli na Jacka nie panuje plucha, to pewnie zima będzie sucha”. Wygląda na to, że północno-zachodni kraniec Polski kolejny rok obejdzie się bez śniegu.

Św. Jacek Odrowąż (1183-1257), bratanek krakowskiego biskupa Iwo Odrowąża (1160-1229) był jednym z pierwszych polskich dominikanów. Jego życie okraszone jest mnóstwem legend. Według jednej z nich lipy rosnące wokół kościoła św. Jakuba w Sandomierzu, posadzić miał sam święty, ale zrobił to w sposób nietypowy, bo „do góry nogami”. Mocą żarliwej modlitwy zarówno Jacka, jak i pozostałych braciszków, korzenie przemieniły się w konary, a ich fantazyjne kształty zdobią do dziś otoczenie świątyni.

Według innej legendy, kiedy szykując się do ucieczki z Kijowa przed tatarskimi hordami, dla ochrony przed znieważeniem zabierał z kościoła Najświętszy Sakrament, usłyszał, jak przemawia do niego z kamiennej figury Matka Boża: „Jacku, zabierasz Syna, a zostawiasz Matkę?”. W cudowny sposób figura straciła swój wielki ciężar i wobec zaistniałych okoliczności, Matkę Bożą Jackową można dziś oglądać w kościele dominikanów w Krakowie, a samego świętego najczęściej przedstawia się z monstrancją w jednej ręce i z figurą Matki Bożej w drugiej.

Świętemu Jackowi przypisuje się też sprowadzenie do Polski z Włoch odmiany orzechów o szczególnie wielkich owocach. Do dziś nazywają się Jackami (orzech włoski Jacek).

Tak naprawdę wspomnienie Jacka Odrowąża powinno być obchodzone 15 sierpnia (zgodnie z datą jego śmierci), przeniesiono je jednak na dzisiejszy dzień, ponieważ tamta data zajęta jest przez uroczystości Wniebowzięcia Matki Bożej. W związku z tym, że w połowie sierpnia na stołach pojawiała się już nowa mąka, radowano się: „Na św. Jacek z nowej pszenicy placek” lub „Na świętego Jacka najecie się placka”.

Placki plackami, ale przecież Jacek Odrowąż karmił ubogich pierogami. Jedna z mnóstwa legend mówi, że były to nasze poczciwe „ruskie”, które zachwycony ich smakiem Jacek przywiózł do kraju z Kijowa. Szkopuł w tym, że ziemniaki pojawiły się u nas dopiero w XVII w., kiedy Jan III Sobieski przywiózł swojej Marysieńce spod Wiednia pierwsze bulwy. Nawiasem mówiąc, wysadzono je w ogrodzie, traktując jako rośliny ozdobne.

Nie zachowały się żadne zapiski zdradzające, jaki farsz umieścił św. Jacek w swoich pierogach, śmiem jednak twierdzić, że była to kasza z twarogiem. Te prezentowane na zdjęciu mają farsz twarogowy przygotowany na słodko, dlatego towarzyszy im góra owoców. „Święty Jacku z pierogami, zmiłuj się nad nami!”.

Na zakończenie ciekawostka. Znany językoznawca Maciej Malinowski dowodzi, że nasz dzisiejszy bohater dnia był w rzeczywistości Jakubem, gdyż „na chrzcie otrzymał imię Jakób (pisane wtedy przez ó, od Jacobus). Zamiast zdrobniale Jacobo mówiono jednak na niego Jacko (pomylono te zdrobnienia) i nieoczekiwanie formę tę ktoś skojarzył z Jacinthusem (od: Hiacinthus). W kronikach odnotowano później św. Jacka Odrowąża zamiast św. Jakuba Odrowąża. I tak już zostało…”

Tekst i foto Maria Gonta


17 sierpnia 2022 08:27, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
II etap prac
28 marca rozpocznie się II etap prac na skrzyżowaniu ulic: Słowiańskiej, Żwirowej, Roosevelta i Kosynierów Gdyńskich. W czwartek (28 marca), na ... <czytaj dalej>
Wielki Tydzień
W Wielki Czwartek (28 marca) o godz. 10.00 w katedrze gorzowskiej bp Tadeusz Lityński będzie przewodniczył mszy św., podczas której ... <czytaj dalej>
Negocjacje rolników z rządem
Delegacja protestu rolników z S3 węzeł Myślibórz obejmującego trzy powiaty: gryfiński, myśliborski i pyrzycki brała udział wczoraj w negocjacjach pomiędzy ... <czytaj dalej>
Kalwaria Rokitniańska
W piątek 22 marca diecezjalne sanktuarium maryjne w Rokitnie zaprasza do udziału w nabożeństwie Kalwarii Rokitniańskiej urządzanym tradycyjnie w tygodniu ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Urząd Celny w Gorzowie Wlkp. Oddział Celny

ul. Podmiejska 17 a, Gorzów Wlkp.
tel. 95 733 75 47
branża: Urzędy Celne <czytaj dalej>
"Alfa" Filip Barzycki

ul. ZamenhofaGorzów Wlkp.,
tel. 508 168 530
branża: Kioski <czytaj dalej>
"P.N.& Co." Sp. z o.o.

ul. Myśliborska 21 m. 24, Gorzów Wlkp.
tel.
branża: Handel - pośrednictwo <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
« marzec 2024 »
P W Ś C P S N
    
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosił w niedzielę kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkańców na spacer ulicami śródmieścia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - dsc_2299.jpg
admin ego:
Duńska wiosna z historią i nami w tle
Duńska wiosna wygląda na onieśmieloną, albo nie do końca jeszcze ... <czytaj dalej>
admin ego:
Teraz Teatr
Orędzie Jona Fossego na Międzynarodowy Dzień Teatru 2024 pt. "Sztuka ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Filiżanka kawy lub dwie
Czy wiesz, że filiżanka kawy może zdziałać więcej niż tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Wystarczą dane
Oszuści nie muszą wcale kraść portfela. Wystarczy, że zdobędą Twoje ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
FFFF:
Czy Ci bezRadni nie widzieli, nie chcieli widzieć jakości prac w centrum, parku Róż, dmuchania biurokracji w Urzedzie i spółkach, przedłużanyc <czytaj dalej>
Anonim_4777:
Wszyscy ci kandydaci......porownywac nazwiska, KRS i z własnych źródeł. To jest skok na kasę, dlatego głosujmy na .....niewidocznych. <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Emeryci i ciemięgi tłumnie o idą głosować bo tak media każą nie widzą na kogo ale trzeba to wybiorą dając mięjsce pracy jakiemuś cielakowi <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Na żadnego z tych ujow na plakatach nie zamierzam głosować!!
Maj miasto i region wygląda każdy widzi
Bo siermiegi takie tam siedzą od <czytaj dalej>
Anonim_5367:
Biedna z ciebie osoba. Współczuję szczerze. <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej