Gontowiec Podróżny BLOG

29 czerwca uważany był niegdyś za pechowy. Mawiano wtedy, że „dzień, nad którym patronat sprawuje aż dwóch świętych, nie może być szczęśliwy”. Ludowy przesąd ostrzegał przed kąpielą w rzekach i jeziorach, bo skoro dzień jest feralny, to i woda „szczególnie żądna ofiar”. Przesądna nie jestem, jednak uważajcie – od początku czerwca utonęło już prawie 70 osób.

Z dzisiejszego punktu widzenia pechowość związana z liczbą dziennych patronów wydaje się co najmniej dziwna. Nie ma już w kalendarzach dnia z wyłącznie jednym patronem, a dzisiaj oprócz Piotra i Pawła, mamy ich jeszcze czworo: dwie kobiety (św. Beatę i św. Emmę) oraz dwóch mężczyzn (św. Kasjusza i bł. Rajmunda). Faktem jest, że oni – w przeciwieństwie do Apostołów – występują pojedynczo, natomiast bohaterowie dnia, utkwili w świadomości ludu tak zdwojeni, że określano ich nawet wspólnym mianem „Pieterpawła”.

Święci Apostołowie Piotr i Paweł są patronami Poznania. Piotr opiekuje się ponadto blacharzami, kowalami, murarzami i sprzedawcami ryb, Paweł z kolei marynarzami, wędkarzami, powroźnikami i tkaczami. W dniu ich wspomnienia rozpoczynał się sezon letnich połowów; podsumowywano zyski i straty z połowów wiosennych i zawierano kontrakty na lato.

Mało znanym zwyczajem dotyczącym obchodów dzisiejszego święta jest Morska Pielgrzymka Rybacka do Pucka. Jej tradycja sięga roku 1217, kiedy to miasto otrzymało przywilej urządzania jarmarków w dzień patronów tamtejszej parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Aż do czasu oddania do użytku linii kolejowej z Pucka do Helu (1922), mieszkańcy Półwyspu Helskiego docierali na jarmark łodziami, potem zwyczaj zaczął zanikać. Reaktywowano go w 1981 r. i od tej pory morska pielgrzymka organizowana jest najczęściej w najbliższy świętu weekend (w tym roku 25 czerwca).

Wygląda to naprawdę malowniczo. Dziesiątki udekorowanych kutrów, łodzi rekreacyjnych i turystycznych, wypływa z Kuźnicy, Władysławowa i Jastarni. Mniej więcej w połowie drogi spotykają się z czekającymi na nie kutrami rybaków z Pucka. W miejscu spotkania, na wodach Pucyfiku (Zatoki Puckiej) odprawiane jest krótkie nabożeństwo, po czym wszyscy płyną do Pucka, gdzie biorą udział w sumie odpustowej, celebrowanej u stóp tamtejszej fary. Uroczystości kościelne kończy wspólne zdjęcie wszystkich obecnych Piotrów i Pawłów, a potem rozpoczynają się kulturalne wydarzenia towarzyszące. Ta niezwykła pielgrzymka jest jedyną w Europie i jedną z dwóch na świecie. Druga odbywa się w Brazylii na wodach Amazonki.

Poza tym Niebiański Klucznik uchodził za jednego z najbardziej wiarygodnych patronów „pól obsianych chlebem”. Mawiano „jeśli proso w dzień Piotrowy jest w łyżce, będzie i na łyżce”.
W obrzędowości ludowej dopiero dziś kończyły się sobótkowe obchody. W wielu regionach młodzież spędzała noc „pilnując słońca”. Istniało przekonanie, że w Pieterpawłowy poranek słońce „bawi się jakimś specjalnym kolory, które mienią się i mienią jak tęcza”. Coś faktycznie jest na rzeczy. Obserwowałam dziś barwy nieboskłonu od samego brzasku. Kolorowe wzory zmieniały się na nim jak w kalejdoskopie. Chłonęłam je, wsłuchując w dźwięki ptasiego radia i nawet mi do głowy nie przyszło, by wziąć do ręki aparat. Zrobiłam to dopiero po dobrej godzinie. Efekt na zdjęciu, ale to już końcówka spektaklu.


A co upamiętniono w przysłowiach?
po pierwsze – deszcz
„Gdy Piotr z Pawłem w deszcz uderzy, słońce za mgłą tydzień leży”,
„Gdy święci Piotr z Pawłem płaczą, ludzie przez tydzień słońca nie zobaczą”,
„Gdy na Pawła leje, dobrych zbiorów miej nadzieję”,

po drugie – grzyby
„Piotr i Paweł, tak na niby, sieją w lasach pierwsze grzyby” (doniesienia o pierwszych zebranych w lesie kurkach już się pojawiają),

po trzecie – muchy
„Po świętym Pawle i Pietrze muchy tłuste jak wieprze”,

a po czwarte – są jeszcze przysłowia, które trudno jednoznacznie przypisać:
„Dawniej Piotr był Piotrem, a łotr łotrem”,
„Wie święty Piotr, komu swego płaszcza udzielić”,
„Uczył Paweł Marcina, a sam głupi jak trzcina”,
„Piotr wie, co mówi, Paweł zaś mówi, co wie”,
„Ja o Pawle, on o Gawle”.

Jeżeli ktoś w Piotra i Pawła zabłądzi do środkowej Austrii, na Ziemię Salzburską, ma szansę podziwiać niecodzienne wydarzenie o ponad 300-letniej tradycji. W procesji dźwigane są przez młodych mężczyzn kwietne kolumny zwane „prangstangen”. Ważą one od 35 do 80 kg, mają do ośmiu metrów wysokości, a ich trzon stanowią oczyszczone z kory pnie drzew, które owijane są szczelnie girlandami świeżych kwiatów z alpejskich łąk. Wykonuje się je ręcznie, wykorzystując 40-50 tysięcy kwiatków, zbieranych wcześniej przez dzieci i młodzież.
Według przekazów, dzieje się tak na pamiątkę plagi szarańczy, która na przełomie XVII i XVIII w. zniszczyła tu całą roślinność oprócz nagietków. W podzięce za ochronę, mieszkańcy ślubowali, że będą co roku nosili w uroczystej procesji, ozdobione kwiatami i sięgające nieba pnie drzew. Kolumny stoją w kościele aż do Matki Boskiej Zielnej (15 sierpnia), potem są ostrożnie zdejmowane i przechowywane do zimy, kiedy trafiają do kadzielnic.

Tekst i foto Maria Gonta

Dodaj komentarz:

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia. Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ... <czytaj dalej>

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsłaniają się zalane tarasy. Niestety, ze względów bezpieczeństwa, nie mogą być jeszcze udostępnione. Zdecydowała o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP

W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne działanie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

ktos kto ten artykuł nadyrdymał nie rozumie tekstu pisanego

tam nie ma nic rasistowskiego
tylko dobitnie podkreslona prawda <czytaj dalej>

kończyłem technikum wieczorowe i miałem "trochę" okrojony program
jednego tygodnia na drugi polonistka zadawała lalke do przeczyta <czytaj dalej>

Cóż za żenujący poziom wypowiedzi - pomijam sens, bo lista lektur faktycznie woła o gruntowną zmianę. Ale te wszystkie wulgaryzmy, błędy jęz <czytaj dalej>

Wolność wypowiedzi kończy się tam, gdzie zaczyna się promowanie nienawiści, znieważanie i rasizm <czytaj dalej>

Literaturę np. Homera czyta się tylko po to, aby podróżować np. do Grecji lub mitologę rzymską do teatru w Neapolu. Tylko z przyczyn turystyczn <czytaj dalej>