Rozpoczęły siÄ™ próby do spektaklu „Papusza znaczy lalka”.
To będzie kolejna realizacja legnickiego reżysera
Jacka GÅ‚omba w gorzowskim Teatrze im. J. Osterwy. W minionych latach pokazaÅ‚ tu „Zapach żużla”
Iwony Kusiak (2010), „WesoÅ‚e kumoszki z Windsoru” Williama Szekspira (2014), „Stilon – najlepszy ze Å›wiatów”
Katarzyny Knychalskiej (2016) i „GwaÅ‚tu, co siÄ™ dzieje!” Aleksandra Fredry (2020). Teraz, ponownie z KatarzynÄ… KnychalskÄ…, która jest autorkÄ… scenariusza, bierze siÄ™ za postać zwiÄ…zanÄ… z Gorzowem i przedstawi – jak zapowiedziaÅ‚ na konferencji prasowej – metaforycznÄ… opowieść o życiu cygaÅ„skiej poetki Papuszy.
- To nie bÄ™dzie teatr dokumentalny. Nie Å›ledzimy biografii bohaterki z aptekarskÄ… dokÅ‚adnoÅ›ciÄ…, ale chcemy wejść w jej Å›wiat jÄ™zyka i emocji, pokazać jako utalentowanÄ… i wrażliwÄ… kobietÄ™, poddanÄ… opresji swoich czasów i okolicznoÅ›ci życia. Poza tym usÅ‚yszymy specyficznÄ… charyzmatycznÄ… frazÄ™ Papuszy, która wpada w transy poetyckie. OczywiÅ›cie, nie w każdym momencie, ale ta poetyckość jÄ™zyka Papuszy siÄ™ tam znajdzie – powiedziaÅ‚a Katarzyna Knychalska, dodajÄ…c, że przeprowadziÅ‚a wiele rozmów choćby ze Å›rodowiskiem gorzowskich Cyganów, nie Romów – jak zwykÅ‚ mawiać
Edward DÄ™bicki – ale próżno szukać w spektaklu jakiejÅ› prawdy historycznej. – Na pewno zaczynamy od faktów, choć to nie jest teatr dokumentalny, ale przetworzony przez wyobraźniÄ™ i metaforÄ™ – mówiÅ‚a.
Co ciekawe, w rolÄ™ Papuszy wcieli siÄ™ aż… sześć aktorek (sÄ… wÅ›ród nich nowe twarze), w tym:
Magdalena Dwurzyńska, Joanna Ginda, Marta Karmowska, Magdalena Kasperowicz, Tina Popko i Marzena Wieczorek jako przewodniczka.
Ten swoisty „Chór Papusz” – jak mówi autorka scenariusza – ma opowiadać historiÄ™ przedwojennego i powojennego taboru rodziny Wajsów, ale przede wszystkim być gÅ‚osem wykrzykujÄ…cym ból i upominajÄ…cym siÄ™ o swoje prawa.
Premiera zostaÅ‚a zaplanowana na sobotÄ™ 10 wrzeÅ›nia. Próby już trwajÄ…, a sam reżyser podkreÅ›la, że marzy mu siÄ™ spektakl wspóÅ‚czesny, nie historyczny.
– Papusza jest historiÄ…, ale my robimy spektakl w innym Å›wiecie niż ten, w którym ona żyÅ‚a – podkreÅ›la Jacek GÅ‚omb.
To nie bÄ™dzie również spektakl stricte muzyczny, ale muzyka do oÅ›miu pieÅ›ni zostaÅ‚a skomponowana. Nie bÄ™dÄ… to teksty samej Papuszy, ale stworzone na podstawie jej poezji i dokumentów z życia. Na scenie pojawi siÄ™ zespóÅ‚ muzyczny, który zagra na żywo. O to ma zadbać
Marek Zalewski. Poza harfÄ… – zagra na niej artystka z Warszawy – akordeonem i skrzypcami, bÄ™dzie też kontrabas.
- To wszystko jest rochÄ™ tak, że dzisiaj mowimy o planach, a jak we wrzeÅ›niu zobaczycie fragmenty scen, może siÄ™ okazać, że bÄ™dzie nieco inaczej. Ale to jest working progress, że każdego dnia dodajemy nowe elementy i może być tak, że część tego pójdzie do kosza, a pojawiÄ… siÄ™ inne historie – dodaje reżyser.
CaÅ‚ość bÄ™dzie osadzona w rzeczywistoÅ›ci, która ma przypominać Å›wiat bohaterki i jej charakter.
– Papusza byÅ‚a czÅ‚owiekiem lasu, natury – mówiÅ‚a autorka scenografii
MaÅ‚grzata Bulanda, która zdecydowaÅ‚a, że Å›wiat cygaÅ„skiej poetki bÄ™dzie zbudowany z elementów recyklingowych. – BÄ™dzie obowiÄ…zywaÅ‚a kolorystyka czerni i bieli, to ze wzglÄ™dów ideologicznych, czyli prawda i faÅ‚sz, i bardzo bym chciaÅ‚a, by pojawiÅ‚a siÄ™ jakaÅ› gÅ‚Ä™boka czerwieÅ„, która jest niezbÄ™dna, choćby z uwagi na wiÄ™zy krwi.
Spektakl jest przygotowywany w ramach Miejskiej Kampanii Profilaktycznej i będzie pokazany łącznie 20 razy: we wrześniu, październiku i listopadzie.
Twórcy liczÄ… na ożywionÄ… dyskusjÄ™ gÅ‚ównie z mÅ‚odzieżą.
- Chcemy rozmawiać z niÄ… o problemach, które przeżywaÅ‚a Papusza, ale również dziÅ› przeżywajÄ… mÅ‚odzi ludzie – mówiÅ‚ dyrektor Teatru im. J. Osterwy
Jan Tomaszewicz.
- Chcemy rozmawiać o tym, jak trudno być dziÅ› w Polsce mniejszoÅ›ciÄ…, jak nie zawsze jesteÅ›my otwarci, by tÄ… mniejszoÅ›ciÄ… siÄ™ zaciekawić. Raczej siÄ™ na niÄ… zamykamy, wiÄ™c pod wzglÄ™dem odpowiedzi na problemy romskie bÄ™dzie to bardzo dobre. To bÄ™dzie rodzaj klechdy cygaÅ„skiej, coÅ›, co opowiada siÄ™ przy ognisku i improwizuje siÄ™ na żywo. Takie sÄ… prawa sztuki – dodaÅ‚a Katarzyna Knychalska, a Jacek GÅ‚Ä…b uzupeÅ‚niÅ‚:
- Nie czujemy siÄ™ lepsi od Romów czy Cyganów, czujemy siÄ™ partnerami w tej rozmowie. Gorzów to taki mój drugi Å›wiat. Mam Å›wiadomość, że nie wszyscy mogÄ… być zadowoleni z tego projektu, ale nie interesuje nas prowokacja, tylko czysta opowieść o Å›wiecie.
Spektakl inspirowany jest postaciÄ… BronisÅ‚awy Wajs (Papuszy) oraz książkÄ… „Papusza”
Angeliki Kuźniak.
Katarzyna Knychalska „Papusza znaczy lalka”, reżyseria: Jacek GÅ‚omb, scenografia: MaÅ‚gorzata Bulanda, muzyka: Bartosz StraburzyÅ„ski, ruch sceniczny:
Witold Jurewicz.
Tekst i foto Hanna Kaup
Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć