czwartek 28 marca 2024     Aniela, Sykstus, Joanna
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Gontowiec Podróżny BLOG

« powrót
Po nocy świętojańskiej
eGorzowska - 11698_RqYb6C5XrUsbtc8iDrG.jpg24 czerwca. Za nami noc świętojańska – pełna magii i marzeń o zdobyciu niemożliwego, czyli rozwijającego się tylko w tę jedną jedyną noc czarodziejskiego kwiatu paproci. Śniłam o nim w dzieciństwie, dziś jednak zastanawiam się, czy warta skórka wyprawki. Kwiat wprawdzie daje znalazcy szczęście, powodzenie, zdrowie i bogactwo, ale nie pozwala się nim dzielić. Z nikim. Taka fortuna nie niesie z sobą żadnej radości.

Można za to spróbować odnaleźć namiastkę legendarnego kwiatu, wystarczy tylko popytać botaników o rośliny nazwane kiedyś „kwitnącymi paprociami”. Choć nie rozmnażają się one z nasion, tylko z umiejscowionych na spodniej stronie liści zarodników, to jednak niektóre z nich tworzą tzw. kłosy zarodnionośne, które potrafią wyprowadzić w pole niejednego laika. Kto wie, czy to właśnie któryś z nich nie stał pierwowzorem legendy? Muszę przyznać, że ci paprociowi dowcipnisie nazwy noszą przewspaniałe.

Na przykład malutki nasięźrzał pospolity, którego kłos ma góra dwa i pół centymetra wysokości, ale za to jaką moc sprawczą! Dziewczyna, która odnalazła go w noc świętojańską, powodzenie u płci przeciwnej miała murowane. Wystarczyło tylko, by rozebrała się do naga, rozpuściła włosy i stanąwszy o północy tyłem do rośliny, wypowiedziała zaklęcie „Nasięźrzele, rwę cię śmiele, pięcią palcy, szóstą dłonią, niech się chłopcy za mną gonią". Zrywać go raczej nie powinna, a i my nie róbmy tego (gdyby udało się nam go wytropić), bowiem zamiast bogactwa, czeka nas za to mandat karny. Nasięźrzał objęty jest dziś ścisłą ochroną, podobnie jak drugi niewysoki pretendent o nazwie podejźrzon księżycowy.
Znacznie wyższe są (objęte częściową ochroną) podrzeń żebrowiec oraz pióropusznik strusi, tylko, że ten ostatni „kwitnąć” zaczyna dopiero w sierpniu, więc w charakterze świętojańskiego kwiatu paproci wystąpić raczej nie może. I wreszcie kolej na, będącego również pod całkowitą ochroną, długosza królewskiego. Ta paproć dorasta do dwóch metrów wysokości, a jej „kwiat” wydaje się świecić w ciemnościach. Ludowe podania głoszą, że upodobały go sobie robaczki świętojańskie (świetliki), które przy najlżejszym nawet dotknięciu ulatują z kłosa zarodnionośnego w powietrze. To dlatego kwiat paproci jest taki nieosiągalny.

Jedno z największych skupisk długosza królewskiego można oglądać w rezerwacie „Karsiborskie Paprocie”, znajdującym się kilka kilometrów na południe od Świnoujścia. Jadąc do miasta od strony głównej przeprawy promowej, wypatrujcie drogowskazu kierującego w lewo. Warto zboczyć z drogi, by zobaczyć to niezwykłe miejsce. My byliśmy nim zachwyceni.

„Już Jan ochrzcił wszystkie wody, umyjcie się dla ochłody”. Dawniej wierzono, że nie należy się kąpać w jeziorach i rzekach, dopóki św. Jan Chrzciciel nie wypędził z nich utopców i rusałek. W noc świętojańską miała się również odnawiać woda w studniach, w związku z czym starano się ją z tych studni wybrać, aby zapewnić jej świeżość i uwolnić od „robaków”.

Dzisiejszy dzień przynosi ze sobą przysłów co niemiara. Spróbowałam je pogrupować:
  • deszczowe – „Gdy się święty Jan rozczuli, to go dopiero Najświętsza Panna utuli” (czyli słotnie może być aż do drugiego lipca). Tegoż samego dotyczy kolejne przysłowie „Gdy się święty Jan rozczuli, w Nawiedziny się utuli”, ale może być i gorzej, bowiem „Jak się Janek rozbeczy, a Maryś lipcowa go nie utuli, to będzie beczał do świętej Urszuli”. Z tego wynika, że - ile innych św. Urszul po drodze nie ma - to przysłowiowy stan deszczowy potrwać może aż do 21 października.
  • nadal deszczowe i niezbyt optymistyczne – „Jak się święty Jan rozpada, toteż pada nie lada” oraz „Kiedy z Janem przyjdą deszcze, to sześć niedziel kropi jeszcze”.
  • ostrzegawcze (też w deszczowym klimacie) – „Na świętego Jana bywa Wisła wezbrana”
  • deszczowo-żniwne, przepowiadające pogodę - „Chrzest Jana w deszczowej wodzie trzyma zbiory w przeszkodzie”, „Gdy Jan z deszczem przybywa, to słota bywa także i we żniwa”, „Gdy się Jan Chrzciciel w dżdżystej kąpie wodzie, deszcze żniwom bywają wtenczas na przeszkodzie” oraz „Gdy Jan Chrzciciel skropi, mokre będą kopy”.
  • deszczowo-zagadkowe - „Do świętego Jana woła o deszcz kania, a po świętym Janie chodzą w deszczu kanie”. Pewnie nie chodzi tu o grzyb (czubajkę kanię i jej rośnięcie „jak grzyby po deszczu”), tylko o drapieżne ptaki, krążące po niebie tuż przed opadami. W podania ludowych ich charakterystyczne nawoływania interpretowano jako wołanie o deszcz. Do dziś o czymś najbardziej wyczekiwanym mówi się, że się go „łaknie jak kania dżdżu”. Ale też w niektórych regionach „kanią” nazywa się rzekotkę, a jej rechot ma zwiastować opady.
  • deszczowo-babskie - „Do świętego Jana o deszcz prosić trzeba, później baba zapaską napędzi go z nieba”, „Gdy święty Jan łąkę kosi, lada baba deszcz uprosi”.
  • sympatycznie bezdeszczowe – tylko dwa, ale jednak są „Na święty Jan, jagód dzban” oraz „Zbieraj rumianek, bo święty Janek”.
„Nie zawsze wigilia św. Jana”, to prawda. Nie zawsze też Dzień Wędkarza (również obchodzony wczoraj). Połączyliśmy więc obie okazje i świętojańską noc spędziliśmy na wędkowaniu, podziwiając rozgwieżdżone niebo i obłoki srebrzyste, a tuż przed północą wybraliśmy się nawet na spacer (co widać na załączonej fotografii).


Tekst i foto Maria Gonta


24 czerwca 2022 07:35, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
II etap prac
28 marca rozpocznie się II etap prac na skrzyżowaniu ulic: Słowiańskiej, Żwirowej, Roosevelta i Kosynierów Gdyńskich. W czwartek (28 marca), na ... <czytaj dalej>
Wielki Tydzień
W Wielki Czwartek (28 marca) o godz. 10.00 w katedrze gorzowskiej bp Tadeusz Lityński będzie przewodniczył mszy św., podczas której ... <czytaj dalej>
Negocjacje rolników z rządem
Delegacja protestu rolników z S3 węzeł Myślibórz obejmującego trzy powiaty: gryfiński, myśliborski i pyrzycki brała udział wczoraj w negocjacjach pomiędzy ... <czytaj dalej>
Kalwaria Rokitniańska
W piątek 22 marca diecezjalne sanktuarium maryjne w Rokitnie zaprasza do udziału w nabożeństwie Kalwarii Rokitniańskiej urządzanym tradycyjnie w tygodniu ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
Europejskie Centrum Finansów

ul. Borowskiego 2 a -3, Gorzów Wlkp.
tel. 95 720 11 52
branża: Finansowanie, kredyty - doradztwo <czytaj dalej>
M.B.M. Duber

ul. Grobla 22, Gorzów Wlkp.
tel. 95 723 82 30
branża: Ślubne, komunijne - suknie, akcesoria <czytaj dalej>
"Jurex" Firma Usługowo Handlowa Jerzy Kęska

ul. Kilińskiego 11, Gorzów Wlkp.
tel. 880 409 893
branża: Transport samochodowy <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
« marzec 2024 »
P W Ś C P S N
    
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosił w niedzielę kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkańców na spacer ulicami śródmieścia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - fama.jpg
admin ego:
Szkoła wymaga zmian
Jak dobrze, że nie jesteśmy maturzystami. Pisze do mnie nauczycielka akademicka, ... <czytaj dalej>
admin ego:
Duńska wiosna z historią i nami w tle
Duńska wiosna wygląda na onieśmieloną, albo nie do końca jeszcze ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Filiżanka kawy lub dwie
Czy wiesz, że filiżanka kawy może zdziałać więcej niż tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Wystarczą dane
Oszuści nie muszą wcale kraść portfela. Wystarczy, że zdobędą Twoje ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_2329:
Zgadzam sie z oceną radnych.. Jestem emerytem, ale takiego bałąganu nie było, takiego tumiwisizmu. Ci radni powinni się wstydzic, że nie pilnowa <czytaj dalej>
FFFF:
Czy Ci bezRadni nie widzieli, nie chcieli widzieć jakości prac w centrum, parku Róż, dmuchania biurokracji w Urzedzie i spółkach, przedłużanyc <czytaj dalej>
Anonim_4777:
Wszyscy ci kandydaci......porownywac nazwiska, KRS i z własnych źródeł. To jest skok na kasę, dlatego głosujmy na .....niewidocznych. <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Emeryci i ciemięgi tłumnie o idą głosować bo tak media każą nie widzą na kogo ale trzeba to wybiorą dając mięjsce pracy jakiemuś cielakowi <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Na żadnego z tych ujow na plakatach nie zamierzam głosować!!
Maj miasto i region wygląda każdy widzi
Bo siermiegi takie tam siedzą od <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej