zygmunt_marek_piechocki BLOG

Najpierw to przepraszam za prawie miesięczne moje milczenie. Niepisanie. Tutaj, jak i u Ciebie pierwsze oznaki jesieni. Z brzóz w moim lesie spadają pierwsze pożółcone liście, słońce już o ile niżej ukośnymi bardziej promieniami ociepla przestrzeń polan śródleśnych, gdzie odpoczywam po miejskich zdarzeniach. Tych niedobrych. Przyjemnych, jak wiesz, mało. Kłopoty ze zdrowiem mojej Mamy… No ale, ale! Nie chce Cię zanudzać swoimi problemami. O ileż przyjemniej, kiedy pomyślę, że wrzesień, że nowy sezon artystyczny w moim mieście, że sobie do filharmonii, teatru czy na wystawy będę chodził! Słuchał, oglądał! Wprawdzie sezon w mojej Filharmonii Gorzowskiej otwierać się będzie dopiero 20 września, ale już w najbliższy piątek pierwszy z koncertów tej jesieni. Wystąpi zespół ROYAL STRING QUARTET. Nie będę Ci nic pisał ani o składzie, ani o osiągnięciach Kwartetu. Słuchałaś wielokrotnie i wiesz o nim wiele. W Gorzowie zagrają dwa kwartety smyczkowe – Ludwiga van Beethovena op. 135. i Witolda Lutosławskiego z 1964 roku.

Zobacz, Miła, jak to jest – naprawdę uczymy się przez całe życie! Pomyślałabyś, że słownictwo z gry w kości ma również znaczenie w muzyce, sposobie jej komponowania, określa ją? Aleator – gracz w kości. A więc hazardzista, człowiek któremu może, ale nie musi się udać. Pozostaje w sytuacji niepewnej, iluzorycznej, przypadkowej, nieprzewidywalnej. Podobnie jest w muzyce! Bo kiedy czytam w Wikipedii o Witolda Lutosławskiego Kwartecie, który został skomponowany w 1964 roku, dowiaduję się, że: „charakterystyczną formą dla dojrzałych dzieł tego twórcy stała się forma oparta na dwóch częściach wstępnej, stanowiącej jakby przygotowanie oraz głównej – bardziej rozbudowanej. Tak skonstruowana jest II Symfonia , Livre pour orchestre i Kwartet smyczkowy. Epizody przygotowujące, albo pozwalające słuchaczowi na chwilowe odprężenie są z zasady aleatoryczne, natomiast główne, wymagające od słuchacza większej uwagi, są skomponowane tradycyjnie”. I tak to, Julio, nowe słowo, jego znaczenie w mojej głowie, myślach. I żebyś nie trudziła się wyszukiwaniem w słownikach, to przytoczę Ci za Władysławem Kopalińskim: „aleatoryzm – typ nowoczesnej konstrukcji dzieła muzycznego, zakładający, w granicach wyznaczonych przez kompozytora, przypadkowość w realizacji wykonawczej (rytmu, tempa, wysokości, dynamiki dźwięków)”. Bardzo jestem ciekaw tej kompozycji, zarówno jej treści jak i wykonania. No właśnie, tego aleatorycznego.

Pisałem Ci kiedyś Julio o dedykacjach kompozytorskich. Zwłaszcza o tym jak postępował Fryderyk Chopin. Sądzę, że podobnie wielu innych. Dedykowali przyjaciołom, fundatorom, osobom, które były pomocne, bliskim uczuciowo, zamawiającym utwór. Dedykacją Kwartetu smyczkowego op. 135. – ostatniego utworu jaki napisał Ludwig van Beethoven – został obdarzony Johann Nepomuk Wolfmayer. Człowiek ten, zamożny kupiec bławatny, poznał Beethovena mniej więcej 1825 roku. Zamówił u Ludwiga Requiem, ba, wpłacił zaliczkę w wysokości tysiąca florenów. Niestety, Beethoven nigdy z zobowiązania się nie wywiązał. Wolfmayer się nie obraził. Mało tego – nadal okazywał swoje uwielbienie dla Mistrza i przynosił mu nowe żakiety, stare zabierając po kryjomu z poręczy krzesła. Owszem, Beethoven miał zamiar i skomponować zamówione dzieło, i odwdzięczyć się za ubiory. Ale nic z tego nie wyszło. Za to dedykował kupcowi swoją ostatnią kompozycję. I tak to kupiec bławatny, wspólnie z Kwartetem smyczkowym F–dur op. 135. przeszli do historii.

A rok 1826 ostatni, który Ludwig van Beethoven miał przeżyć, nie był dla niego ani łatwym, ani miłym. Bo oto 29 lipca, syn jego młodszego brata Caspara – Karl, nad którym muzyk sprawował pieczę, próbował popełnić samobójstwo. Na szczęście, skończyło się na zranieniu czoła. Ale i wstyd, i pytania policji.
Więc mimo niechęci, urazy do drugiego brata Johanna (był aptekarzem, dorobił się sporego majątku), Beethoven razem z Karlem ukrywają się w jego domu otoczonym ogrodem. 29 września 1926 roku, po południu zjeżdżają do czterystuakrowej posiadłości w Gneixendorf. To właśnie tutaj Ludwig dokończy swoje ostatnie dzieło – Kwartet smyczkowy F–dur op. 135. Nie doczeka jego wykonania. I chociaż ortodoksyjni egzegeci kompozycji Beethovena doszukują się w Kwartecie zapisania przeczuć o zbliżającej się śmierci, to inni, może mniej wnikliwi albo nieszukający dziury w całym twierdzą, że jest to zupełnie nieuzasadnione. Jakkolwiek nie stronią od zapisu o transcedentalności utworu, ale i jego bujności, witalności. Owszem, mogą zwodzić napisane ręką Mistrza nad ostatnią częścią kompozycji słowa: „Trudna decyzja. Musi to być? To musi być, to musi być”.

Zostawiam Cię Miła z tym cytatem i taką myślą, że warto co nieco więcej wiedzieć o utworze, słuchając go. Ale nie za wiele. Sam nie wiem. Może trzeba o kondycji psychicznej kompozytora, okolicznościach, miejscu, zakręcie życia, na którym akurat się znalazł. A może trzeba tylko słuchać nut? I wtedy przypomnieć sobie słowa wiersza Elizabeth Barrett Browning, najbardziej poważnej kobiecej poetki czasów wiktoriańskich:

Czym jest sztuka,
Jeśli nie życiem w szerszej skali, wyżej,
Gdy postępując po spirali kręgów
Coraz szerszych, coraz bardziej stromych,
Niesie nas, głodnych tego, co bez końca,
Tam, gdzie rzecz każda ma ostre zakończenie?

Bądź Miła dobrej myśli o tym, co Cię otacza, a „ostre znaczenia wszystkich rzeczy” odnajduj, proszę, w Muzyce, Poezji, empatii tych, którzy obok.

Marek w dniu 2 września 2013 roku

Z. Marek Piechocki

Dodaj komentarz:

Komentarze:

Oni tu zostają

„Zostaję!” to hasło nowej kampanii promującej Gorzów, która ma zwrócić uwagę na zalety naszego miasta, dzięki którym jest ono doskonałym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia. Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ... <czytaj dalej>

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsłaniają się zalane tarasy. Niestety, ze względów bezpieczeństwa, nie mogą być jeszcze udostępnione. Zdecydowała o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Język taki a nie inny dla podkreślenia bezsilności. Mam dokładnie takie samo zdanie. Zakleilismy się w skorupie narodowej martylologii i nie wyle <czytaj dalej>

Jeżeli zapotrzebowanie na takie odruchy "narodowościowe" rośnie, znaczy że w społeczeństwie coś się psuje. Staje się sfrustrowane, <czytaj dalej>

Gumofilce na traktory i do Warszawy. Żoliborz wam pomoże. <czytaj dalej>

ktos kto ten artykuł nadyrdymał nie rozumie tekstu pisanego

tam nie ma nic rasistowskiego
tylko dobitnie podkreslona prawda <czytaj dalej>

kończyłem technikum wieczorowe i miałem "trochę" okrojony program
jednego tygodnia na drugi polonistka zadawała lalke do przeczyta <czytaj dalej>