Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. Pawłem Śliwińskim z IV Kliniki Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.

Czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest dobrze znana wśród Polaków?
– Nie. Z badań opinii publicznej przeprowadzonych latem tego roku wynika, że tylko 3 proc. respondentów wiedziało, co oznacza ten skrót. Wśród osób ankietowanych palących papierosy wynik był podobny.

Co zatem powinniśmy wiedzieć o POChP?
– Za skrótem tym kryją się rozedma płuc i przewlekłe zapalenie oskrzeli, dwie choroby objęte wspólną nazwą, ponieważ najczęściej występują jednocześnie. W obu przypadkach choroba prowadzi do systematycznego zmniejszania się pojemności płuc, co jest przyczyną pojawienia się duszności i znacznego ograniczenia tolerancji wysiłku. W ciężkich postaciach choroby duszność towarzyszy pacjentowi na co dzień, przy takich czynnościach jak mycie się czy zakładanie butów. W Polsce na POChP choruje ok. 2 mln osób (ok. 10 proc. populacji powyżej 40. roku życia), a ok. 15 tys. rocznie umiera.

Kto choruje najczęściej?
– Jest to choroba ludzi dorosłych spowodowana w 80 proc. przez palenie papierosów. Rozpoznajemy ją głównie u osób, które paliły przez 15-20 lat. Drugim istotnym czynnikiem ryzyka jest narażenie na wdychanie szkodliwych dymów i pyłów. Dlatego na POChP mogą zachorować ludzie, którzy nigdy nie wzięli papierosa do ręki, ale są biernymi palaczami, gotują na kuchni, zwłaszcza węglowej, albo wdychają miejski smog. Kolejną przyczyną zachorowań są częste infekcje dolnych dróg oddechowych, potocznie nazywane zapaleniem oskrzeli, i wreszcie u 1-2 proc. pacjentów u podłoża choroby leży czynnik genetyczny, polegający na niedoborze pewnego enzymu, który powoduje powstawanie zmian o charakterze rozedmy. Do niedawna częściej chorowali mężczyźni, ale teraz na POChP zapada coraz więcej kobiet. Jest to pokłosie zjawiska sprzed kilkudziesięciu lat, gdy palenie papierosów stawało się coraz bardziej popularne wśród pań.

Jak rozpoznać POChP?
– Pierwsze objawy są mało charakterystyczne – kaszel i wykrztuszanie, czasem zadyszka
(np. przy wchodzeniu po schodach, podbieganiu do autobusu). To zwykle uspokaja osoby palące, bo uważają, że kaszlą i wykrztuszają dlatego, że palą papierosy. Tymczasem często stoi za tym POChP. Jeżeli więc ktoś ma takie objawy, a przy tym pali papierosy i ukończył 40 lat, powinien poprosić lekarza o badanie pojemności płuc, czyli spirometrię. To proste, krótkie (ok. 15 minut), bezbolesne badanie wykazuje, czy doszło do zmniejszenia pojemności płuc i zwężenia oskrzeli. Jeśli tak się stało, należy jak najszybciej rozpocząć leczenie. Niestety, jest to choroba na całe życie. Nie można jej zatrzymać ani wyleczyć, bo jej podłoże stanowi toczący się stale proces zapalny w oskrzelach. Ale im wcześniej się ją wykryje, tym łatwiej zahamować jej postęp. Dramatem wielu osób jest fakt, że lekceważą pierwsze symptomy choroby i dlatego jest ona u nich rozpoznawana dopiero w wieku 60-65 lat, gdy pojemność płuc jest już często obniżona poniżej 50 proc. tzw. wartości należnej. Skuteczność leczenia jest wtedy o wiele mniejsza, niż byłaby 10-15 lat wcześniej.

Na czym polega leczenie?
– Zanim włączymy leczenie, chory musi przede wszystkim zaprzestać palenia, bo już samo to
w kapitalny sposób spowalnia proces chorobowy. Z początku wystarcza stosowanie leków rozszerzających oskrzela i zwiększających pojemności płuc. W tym celu lekarze dysponują lekami z dwóch grup (leki cholinolityczne i tzw. beta-2-agoniści), które poprawiają komfort oddychania.
W uzasadnionych przypadkach, przy częstych zaostrzeniach choroby stosuje się leki przeciwzapalne, wziewne steroidy.
W bardziej zaawansowanych stadiach, gdy pojawia się niewydolność oddechowa, chory powinien oddychać tlenem, a do tego jest mu potrzebny specjalny aparat – koncentrator tlenu. Aby żyć
i funkcjonować, pacjent musi z niego korzystać przynajmniej 17 godzin na dobę. Następnym etapem jest aparatura wspomagająca oddychanie, czyli respiratory, które przez specjalną maskę, zakładaną na nos lub nos i usta, tłoczą powietrze z tlenem do płuc.

Od kilku lat obchodzimy Światowy Dzień Spirometrii i Polski Dzień Spirometrii. Sądzi Pan, że to zwiększy społeczną świadomość o potrzebie wykonywania tego badania?
– Oczywiście. Badanie spirometryczne jest kluczowe dla rozpoznania choroby. Powinno być tak samo popularne jak morfologia krwi czy sprawdzanie poziomu cukru lub cholesterolu. Idea rozpropagowania tego badania jest bardzo ważna. Dzięki temu nawet przypadkowa osoba może trafić do lekarza i rozpocząć leczenie choroby, o której istnieniu być może dotąd nie wiedziała.

Czy osoby chore na POChP powinny się szczepić przeciwko grypie?
– Zdecydowanie tak. Skuteczność szczepienia przeciwko grypie, zwłaszcza u chorych na POChP, jest doskonale udokumentowana. Siła dowodu naukowego dla tego działania jest na poziomie A, czyli najwyższym.

Według danych WHO w 2030 r. POChP będzie trzecią przyczyną zgonów. Co Pan o tym sądzi?
– Niestety, prawdopodobnie tak się stanie. Pierwszym powodem jest to, że ciągle dużo palimy, drugim zaś fakt, że choroba dotyka ludzi w wieku podeszłym, a społeczeństwo się starzeje. Zastosowanie obecnych metod leczenia spowoduje wydłużenie życia chorych, ale najpewniej nie zmniejszy się liczba zgonów z powodu POChP. Dlatego apeluję o niepalenie papierosów
i wykonywanie badań spirometrycznych.
Na zakończenie pragnę zwrócić uwagę na aspekt finansowy POChP. Choroba ta „produkuje” znaczną liczbę inwalidów, bo osoby te, mimo że mają ręce i nogi, nie mogą chodzić z powodu ograniczeń oddechowych. To duży koszt dla budżetu państwa. Duże są też koszty leczenia.

Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia

Dodaj komentarz:

Oni tu zostają

„Zostaję!” to hasło nowej kampanii promującej Gorzów, która ma zwrócić uwagę na zalety naszego miasta, dzięki którym jest ono doskonałym ... <czytaj dalej>

Pielgrzymki

Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia. Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ... <czytaj dalej>

Prezydent w ministerstwie

Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Z doświadczenia wiem, że najważniejsze są relacje bezpośrednie. Ustalenia, które zapadają wtedy ... <czytaj dalej>

Tarasy jeszcze niedostępne

Woda w Warcie opada, odsłaniają się zalane tarasy. Niestety, ze względów bezpieczeństwa, nie mogą być jeszcze udostępnione. Zdecydowała o tym ekspertyza ... <czytaj dalej>

«	kwiecień 2024					»
P	W	Ś	C	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Piękna inicjatywa w brzydkim mieście

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy

Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog

Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert

Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum

Język taki a nie inny dla podkreślenia bezsilności. Mam dokładnie takie samo zdanie. Zakleilismy się w skorupie narodowej martylologii i nie wyle <czytaj dalej>

Jeżeli zapotrzebowanie na takie odruchy "narodowościowe" rośnie, znaczy że w społeczeństwie coś się psuje. Staje się sfrustrowane, <czytaj dalej>

Gumofilce na traktory i do Warszawy. Żoliborz wam pomoże. <czytaj dalej>

ktos kto ten artykuł nadyrdymał nie rozumie tekstu pisanego

tam nie ma nic rasistowskiego
tylko dobitnie podkreslona prawda <czytaj dalej>

kończyłem technikum wieczorowe i miałem "trochę" okrojony program
jednego tygodnia na drugi polonistka zadawała lalke do przeczyta <czytaj dalej>