Ruch, czyli troska o sprawność fizycznÄ… i sÅ‚oÅ„ce to recepta na dobrÄ… kondycjÄ™ naszych koÅ›ci. DziÄ™ki nim możemy uniknąć zÅ‚amaÅ„ osteoporotycznych, które – poza nowotworami i chorobami ukÅ‚adu krążenia – stajÄ… siÄ™ plagÄ… naszych czasów i odbierajÄ… przyszÅ‚ość.
Ryzyko złamania osteoporotycznego jest znacznie większe u kobiet niż u mężczyzn i gwałtownie rośnie po 50. roku życia w związku ze zmianami wywołanymi menopauzą. Ale choć złamania u mężczyzn są rzadsze, to obarczone większym ryzykiem powikłań.
Najczęściej dochodzi do zÅ‚amania: krÄ™gów, szyjki koÅ›ci udowej, koÅ›ci promieniowej, koÅ›ci ramiennej. Za najgroźniejsze uznaje siÄ™ zÅ‚amania szyjki koÅ›ci udowej, które u osób starszych czÄ™sto prowadzi do kalectwa a nawet Å›mierci.
W 2008 r. grupa ekspertów Åšwiatowej Organizacji Zdrowia pod kierunkiem prof.
J. A. Kanisa opublikowaÅ‚a raport, w którym wyszczególniono najważniejsze czynniki ryzyka zÅ‚amania osteoporotycznego. SÄ… to:
- wiek,
- płeć,
- niska masa ciała (BMI - Body Mass Index - <20),
- przebyte złamanie niskoenergetyczne,
- zÅ‚amanie szyjki koÅ›ci udowej u rodziców,
- palenie papierosów,
- przyjmowanie glikokortykosteroidów,
- picie alkoholu,
- reumatoidalne zapalenie stawów.
WedÅ‚ug danych Ministerstwa Zdrowia do 2030 r. liczba osób cierpiÄ…cych przewlekle na osteoporozÄ™ i niesamodzielnych z powodu zÅ‚amaÅ„ (bez koniecznoÅ›ci hospitalizacji), może siÄ™gnąć póÅ‚ miliona. Z kolei GÅ‚ówny UrzÄ…d Statystyczny szacuje, że do 2035 r. liczba Polaków w wieku powyżej 65 lat wzroÅ›nie do okoÅ‚o 8,5 mln, dlatego ważne jest, by nasze życie byÅ‚o nie tylko coraz dÅ‚uższe, ale i lepsze. Temu sÅ‚uży profilaktyka.
– Przede wszystkim dostarczanie organizmowi odpowiednich iloÅ›ci wapnia i witaminy D3 oraz aktywność fizyczna – mówi reumatolog, dr n. med.
Maria Rell-Bakalarska z Centrum Reumatologii i Osteoporozy Rheuma Medicus w Warszawie. – Jednak to nie zawsze wystarcza. Wówczas należy wkroczyć z lekami i to od razu po postawieniu diagnozy, nie czekajÄ…c na pierwsze zÅ‚amania, które mogÄ… być bezbolesne (np. zÅ‚amania krÄ™gów w wiÄ™kszoÅ›ci takie sÄ…). Należy pamiÄ™tać również o kaskadzie zÅ‚amaÅ„. Po zÅ‚amaniu krÄ™gu w ciÄ…gu roku u 20 proc. kobiet wystÄ…pi nastÄ™pne. Badania densytometryczne to podstawa diagnostyki!
Niestety, w naszym kraju pacjenci mają utrudniony dostęp do diagnostyki z powodu niewystarczającej liczby poradni. Jest też problem z lekami nowej generacji.
– OsteoporozÄ™ leczy siÄ™ bisfosfonianami. To w peÅ‚ni refundowane leki starszej generacji: Alendronian i Risedronian. Jednak nie wszyscy mogÄ… je przyjmować, np. z uwagi na chorobÄ™ refluksowÄ… lub wrzodowÄ… żoÅ‚Ä…dka. Najnowszym lekiem o potwierdzonym dziaÅ‚aniu w redukcji ryzyka zÅ‚amaÅ„ krÄ™gów oraz szyjki koÅ›ci udowej i zÅ‚amaÅ„ o innych lokalizacjach jest denosumab. Ma bardzo wygodnÄ… formÄ™ podania: to zastrzyk podskórny, aplikowany raz na póÅ‚ roku – wyjaÅ›nia dr n. med. Maria Rell-Bakalarska.
Denosumab to najnowszy lek biologiczny (w peÅ‚ni ludzkie, monoklonalne przeciwciaÅ‚o), który wpÅ‚ywa na ukÅ‚ad regulujÄ…cy przebudowÄ™ koÅ›ci. Nie powoduje skutków ubocznych ze strony przewodu pokarmowego, bowiem podawany jest podskórnie raz na sześć miesiÄ™cy. Można go stosować także w niewydolnoÅ›ci nerek, stanowiÄ…cej czÄ™ste przeciwwskazanie do farmakoterapii osteoporozy. Jak dowiodÅ‚y badania, lek ten zmniejsza ryzyko zÅ‚amaÅ„ krÄ™gów o 68 proc., a szyjki koÅ›ci udowej o 40 proc.
Denosumab w Europie jest dostÄ™pny zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn, ale w Polsce ta dostÄ™pność jest ograniczona. – BezpÅ‚atnie mogÄ… go otrzymać kobiety, które ukoÅ„czyÅ‚y 75 lat, ale… pod warunkiem, że wczeÅ›niej doszÅ‚o do zÅ‚amania. Kobiety mÅ‚odsze, po 60. r.ż. mogÄ… go kupić z 30 proc. zniżkÄ…, ale ponownie – pod warunkiem wczeÅ›niejszego wystÄ…pienia zÅ‚amania lub nieskutecznoÅ›ci, lub nietolerancji (objawów niepożądanych) stosowanych dotychczas leków. Mężczyźni natomiast w ogóle nie mogÄ… liczyć na refundacjÄ™ denosumabu. To absurdalne, że wkraczamy ze skutecznym leczeniem dopiero wówczas, gdy doszÅ‚o do zÅ‚amania. Szanse na powstrzymanie progresji choroby sÄ… wtedy dużo, dużo mniejsze – ubolewa dr Maria Rell-Bakalarska.
PamiÄ™tajmy, by osteoporoza nie odebraÅ‚a nam przyszÅ‚oÅ›ci, pierwsze badanie gÄ™stoÅ›ci koÅ›ci powinna wykonać każda kobieta w wieku okoÅ‚omenopauzalnym, a potem powtarzać je co 12–24 miesiÄ…ce. Panowie powinni siÄ™ zgÅ‚osić na densytometriÄ™ po 65 r. ż. Niezależnie od wieku, badanie jest wskazane w przypadku osób, które przewlekle przyjmujÄ… glikokortykosteroidy lub przebyÅ‚y zÅ‚amanie niskoenergetyczne. Aby uÅ‚atwić porównywanie wyników, kolejne badania oceniajÄ…ce efekt terapii najlepiej wykonywać w tym samym oÅ›rodku i na tym samym sprzÄ™cie.
Hanna Kaup
foto Wikipedia
Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>Prezydent w ministerstwie
Prezydent Gorzowa w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Z doÅ›wiadczenia wiem, że najważniejsze sÄ… relacje bezpoÅ›rednie. Ustalenia, które zapadajÄ… wtedy ...
<czytaj dalej>Tarasy jeszcze niedostępne
Woda w Warcie opada, odsÅ‚aniajÄ… siÄ™ zalane tarasy. Niestety, ze wzglÄ™dów bezpieczeÅ„stwa, nie mogÄ… być jeszcze udostÄ™pnione.
Zdecydowała o tym ekspertyza ...
<czytaj dalej>Apel o pomoc w sprawie odbudowy AJP
W dramatycznej dla uczelni i miasta sytuacji potrzebne jest wspólne dziaÅ‚anie. Dlatego prezydent miasta Jacek Wójcicki apeluje o pomoc w ...
<czytaj dalej>